Politics of the Poetic Form: Adam Ważyk and the Americans

Marta Koronkiewicz

doi:10.18778/1505-9057.40.03

Autor

Marta Koronkiewicz University of Wrocław, Faculty of Philology, Institute of Polish Studies; pl. Nankiera 15, 50-140 Wrocław

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.40.03

Słowa kluczowe:

poetyka, marksizm, polityczność poezji, Adam Ważyk

Abstrakt

Artykuł zestawia elementy metapoetyckiej, formalnej myśli Adama Ważyka – jednego z czołowych twórców i krytyków polskiej awangardy poetyckiej, zaangażowanego przez lata w ruch socjalistyczny – z refleksją na temat formy literackiej obecną u niektórych spośród najważniejszych amerykańskich krytyków literackich szkoły marksistowskiej: Adrienne Rich, Muriel Rukeyser, Rona Sillimana, Jamesa Scully’ego. Owi twórcy i twórczynie, wychodząc – podobnie jak Ważyk – z pozycji poetyckich praktyków (wszyscy pisali zarówno prozę krytyczną, jak i wiersze), stawiali w swojej twórczości nacisk na sprawczą moc poetyckiej formy – jej rolę dla praktyki literackiego wymyślania czy wprowadzania nowych rzeczywistości. To odróżnia ich w pewnym sensie od bardziej teoretycznie czy filozoficznie nastawionych nurtów marksistowskiego literaturoznawstwa, skupionych na formie jako epifenomenie sił społecznych. Zestawiając myśl Ważyka z wymienionymi twórcami, artykuł wskazuje między innymi wspólne dla nich wszystkich rozumienie innowacji jako poszerzanie granic poetyckiego języka i radykalne zwiększanie możliwości komunikacyjnych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bennett Tony, Formalism and Marxism, Methuen, London 1979.
Google Scholar

Czapliński Przemysław, Polska do wymiany. Późna nowoczesność i nasze wielkie narracje, W.A.B., Warszawa 2009.
Google Scholar

Highmore Ben, Homework: Routine, Social Aesthetics and the Ambiguity of Everyday Life, “Cultural Studies” 2014, 18 (2–3), pp. 306–327.
Google Scholar

Kozicka Dorota, Krytyki literackiej kłopoty z politycznością (w ostatnim 20-leciu), “Pamiętnik Literacki” 2009, issue 100/2, pp. 125–144.
Google Scholar

Moretti Franco, Distant Reading, Verso, New York 2013.
Google Scholar

Moretti Franco, Graphs, Maps, Trees. Abstract Models for Literary History, Verso, London–New York 2007.
Google Scholar

Polityka literatury. Przewodnik krytyki politycznej, [Kinga Dunin et al., introduction Przemysław Czapliński], Krytyka Polityczna, Warszawa 2009.
Google Scholar

Rich Adrienne, Poetry and Commitment. An Essay, W.W. Norton & Company, London–New York 2007.
Google Scholar

Rich Adrienne, What is found there? Notes on Poetry and Politics, W.W. Norton & Company, London–New York 1993.
Google Scholar

Scully James, Line break. Poetry as social practice, Curbstone Books 2005.
Google Scholar

Silliman Ron, The New Sentence, Roof Books, New York 2003.
Google Scholar

Stokfiszewski Igor, Zwrot polityczny, Krytyka Polityczna, Warszawa 2009.
Google Scholar

Ważyk Adam, Amfion, Czytelnik, Warszawa 1983.
Google Scholar

Ważyk Adam, Dziwna historia awangardy, Czytelnik, Warszawa 1976.
Google Scholar

Ważyk Adam, Esej o wierszu, Czytelnik, Warszawa 1964.
Google Scholar

Ważyk Adam, W stronę humanizmu, Książka – Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1949.
Google Scholar