Protestanckie konteksty młodopolskiej recepcji duchowości św. Franciszka. Echa myśli Paula Sabatiera
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.33.11Słowa kluczowe:
modernizm katolicki, religijność – XIX wieku, św. Franciszek – w literaturzeAbstrakt
Catholic modernism, an intellectual trend that developed within the Catholic Church in the late nineteenth and early twentieth century, sought to rebuild the Church and to modernise its teaching methods. It combined tradition and modernity, and it was at the level of literature that such link was made – a medium whose effect on religious belief was significant. Due to its reformist tendencies modernism was often called “the new Protestantism.” St. Francis was also the patron of the quest for renewal. A resurgence of interest in the saint was noted in the late nineteenth and early twentieth century among Anglicans, Lutherans, and Protestants. St. Francis represented such qualities that all Christians, regardless of denomination, see as a perfect incarnation of the principles of the Gospel. Protestants (followed by Catholic modernists) portrayed him as a reformer of the thirteenth-century Church and a patron of the “new reformation.” In a natural way, he combined and renewed, or actually restored the teaching of Christ. In the Young Poland era, the approach to St. Francis was largely shaped by the book Life of St. Francis of Assisi by Paul Sabatier. Traces of its reception can be found in most Catholic publications of the period devoted to the life and work of the saint.
Pobrania
Bibliografia
Berent Wacław, Żywe kamienie, Czytelnik, Warszawa 1958.
Google Scholar
Biliński Krzysztof, Literackie przejawy modernizmu katolickiego w Polsce: o twórczości Franciszka Statecznego, Antoniego Szandlerowskiego i Izydora Wysłoucha, ,Marpress, Gdańsk 1994.
Google Scholar
Bruncz Dariusz, Kult świętych z perspektywy ewangelickiej, http://www.magazyn.ekumenizm.pl/content/article/20120529221009826.htm [dostęp 5.05.2015].
Google Scholar
Brzozowski Stanisław, Wiry, w: tenże, Pod ciężarem Boga, Wiry, Płomienie, posł. M. Wyka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2012, s. 119–379.
Google Scholar
Dobroniewski Andrzej ks., Modernizm i moderniści, w: Modernizm potępiony przez papieży, red. Marcin Karas, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz 2010, s. 175–260.
Google Scholar
Jakiel Edward, Młodopolskie portrety biblijne: wybrane zagadnienia i kreacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk–Sopot 2007.
Google Scholar
Jørgensen Johannes, Pielgrzymki franciszkańskie, przeł. Teodora Manteuffel, E. Hösick, Warszawa 1928.
Google Scholar
Karski Karol, Ewangelicko-reformowany Kościół [hasło w:] Religia. Encyklopedia, red. nauk. Tadeusz Gadacz, Bogusław Milerski, aut. marek Ambroży i in., t. 3, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 491–494.
Google Scholar
Kasprowicz Jan, Moja pieśń wieczorna, w: tenże, Ginącemu światu. Dzieła, red. Stefan Kołaczkowski, t. IX, Wojciech Meisels, Kraków 1930, s. 109–124.
Google Scholar
Kolbuszewski Jacek, Nurt franciszkański w prozie młodopolskiej, „Litteraria” 2010, t. XXXVIII, s. 83–113, http://www.ifp.uni.wroc.pl/data/files/pub-6162.pdf [dostęp 18.06.2016].
Google Scholar
Leśmian Bolesław, Św. Franciszek z Asyżu, w: tenże, Dzieła wszystkie, Szkice literackie, zebr. i oprac. J. Trznadel, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2011, s. 463–467.
Google Scholar
Maciejewska Irena, Franciszkanizm w poezji Młodej Polski, w: Problematyka religijna w literaturze Pozytywizmu i Młodej Polski. Świadectwa poszukiwań, red. S. Fita, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1993, s. 309–327.
Google Scholar
Paczoska Ewa, Franciszkański projekt dojrzewania w kulturze przełomu XIX i XX wieku, w: Dzieło św. Franciszka z Asyżu: projekcja w kulturze i duchowości polskiej XIX i XX wieku, red. D. Kielak, J. Odziemkowski, J. Zbudniewek, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2004, s. 169–184.
Google Scholar
wp [autorstwo nieustalone], Paul Sabatier – protestant o świętym Franciszku, http://franciszkanie.pl/news.php?id=6165 [dostęp 25.04.2015].
Google Scholar
Pelczar Józef Sebastian bp, Obrona religii katolickiej, http://swiety.krzyz.org/modernizm.htm [dostęp 3.05.2015].
Google Scholar
Pius X, Pascendi Dominici gregis, w: Modernizm potępiony przez papieży, red. M. Karas, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz 2010, s. 47–96.
Google Scholar
Poniatowski Zygmunt, Antoni Szech (I. Wysłouch) i modernizm katolicki w Polsce, w: Studia o modernistach katolickich, red. J. Keller i Z. Poniatowski, PWN, Warszawa 1968.
Google Scholar
Porębowicz Edward, Św. Franciszek z Assyżu, Bronisław Natanson, Warszawa 1899.
Google Scholar
Sabatier Paul, Życie św. Franciszka z Asyżu, przeł. P. Hulka-Laskowski, B. Kotula, Cieszyn 1927.
Google Scholar
Sieniatycki Maciej ks., Modernizm w książce polskiej, http://swiety.krzyz.org/modernizm.htm [dostęp 5.05.2015].
Google Scholar
Staff Leopold, Dokoła ,,Hymnów” Kasprowicza, w: Jan Kasprowicz, oprac. R. Loth, Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1964, s. 257–262.
Google Scholar
Staff Leopold, Wstęp, w: Kwiatki Świętego Franciszka z Asyżu, przekł. i wstęp L. Staff, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2007, s. 3–14.
Google Scholar
Tatarkiewicz Władysław, Historia filozofii, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.
Google Scholar
Todd John Murray, Reformacja, przeł. J.S. Łoś, oprac. i uwagi bibliogr. przeł. T. Szafrański, Pax, Warszawa 1974.
Google Scholar
Trześniowski Dariusz, Modernistyczny wizerunek buntownika, w: Dzieło św. Franciszka z Asyżu: projekcja w kulturze i duchowości polskiej XIX i XX wieku, red. D. Kielak, J. Odziemkowski, J. Zbudniewek, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2004, s. 185–200.
Google Scholar
Witkiewicz Stanisław, Chrześcijaństwo i katechizm, Książnica Polska, Lwów 1920.
Google Scholar
Żynel Apoloniusz Franciszek, Święty Franciszek z Asyżu, Warszawa 1978, Novum, Warszawa 1978.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.