Ku puencie. Uwagi o genezie dwóch utworów Anny Kamieńskiej

Wojciech Kruszewski

doi:10.18778/1505-9057.64.11

Autor

Wojciech Kruszewski Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Literaturoznawstwa, Katedra Tekstologii i Edytorstwa, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin https://orcid.org/0000-0003-1314-4620

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.64.11

Słowa kluczowe:

Anna Kamieńska, puenta poetycka, proces twórczy, krytyka genezy

Abstrakt

Artykuł przedstawia analizę historii zakończeń dwóch wierszy Anny Kamieńskiej – „Kiedy odchodzą wielcy” oraz „Jesteś mi ciepły młody”. Znane nam dokumenty literackie pozwalają znaleźć wspólny element tych dwóch procesów, z których jeden polegał na nieoczekiwanym dopisaniem puenty do ostatniej znanej nam wersji rękopiśmiennej wiersza, a drugi puentą uczynił w ostatnim etapie prac nad utworem zapis ze środka wcześniejszego brulionu. Tą częścią wspólną jest medytacyjny, nieretoryczny charakter warsztatu pisarskiego dojrzałej poetki. Jeśli pominąć oczywiste różnicy między obiema wierszami i procesami, z których się wyłoniły, pozostanie silne podobieństwo, prawdopodobnie cecha charakterystyczna dla sposobu, w jaki pisała Anna Kamieńska przynajmniej od lat sześćdziesiątych minionego wieku, gdy proces twórczy był dla niej nie tyle okazją do znalezienia formy myśli, ale sam był myślorodny.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Wojciech Kruszewski - Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych, Instytut Literaturoznawstwa, Katedra Tekstologii i Edytorstwa, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin

Wojciech Kruszewski – literaturoznawca, edytor, kierownik Katedry Tekstologii i Edytorstwa KUL, kierownik projektu „Archiwum Filomatów – edycja cyfrowa” (NPRH); wydawca m.in. trzytomowych Poezji zebranych Anny Kamieńskiej oraz nowej edycji jej Notatnika.

Bibliografia

Kamieńska Anna, Poezje zebrane, pod red. Wojciecha Kruszewskiego, t. I–III, Muzeum Narodowe w Lublinie, Lublin 2020.
Google Scholar

Album fotograficzny Anny Kamieńskiej „Wilno październik 1965”, Muzeum Narodowe w Lublinie, Oddział Literacki im. Józefa Czechowicza, depozyt.
Google Scholar

Dwa kalendarze na rok 1965, Muzeum Narodowe w Lublinie, Oddział Literacki im. Józefa Czechowicza, depozyt.
Google Scholar

Notatnik poetycki z Wilna z roku 1965, archiwum domowe prof. Pawła Śpiewaka.
Google Scholar

Notatnik z lat 1965–1967, Muzeum Narodowe w Lublinie, Oddział Literacki im. Józefa Czechowicza, depozyt.
Google Scholar

Notatnik z okresu 26 lipca 1968–21 marca 1969, archiwum domowe prof. Pawła Śpiewaka.
Google Scholar

Chojnowski Zbigniew, Metamorfozy Anny Kamieńskiej, Wydawnictwo WSP, Olsztyn 1995.
Google Scholar

Gralewicz-Wolny Iwona, Pisz o milczeniu. Świat poetycki Anny Kamieńskiej, Wydawnictwo Gnome, Katowice 2002.
Google Scholar

Kuncewicz Piotr, Anna Kamieńska, [w:] Piotr Kuncewicz, Agonia i nadzieja, t. II, Literatura polska od 1939, Polska Oficyna Wydawnicza BGW, Warszawa 1993.
Google Scholar

Łukasiewicz Jacek, Wiersze Anny Kamieńskiej, „Więź” 1976, nr 5.
Google Scholar

Radziszewski Stefan, Kamieńska ostiumiczna, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2012.
Google Scholar

Zarębianka Zofia, Świadectwo słowa. Rzecz o twórczości Anny Kamieńskiej, Wydawnictwo M, Kraków 1993.
Google Scholar

Zarębianka Zofia, Zakorzenienia Anny Kamieńskiej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 1997.
Google Scholar

Antoniuk Mateusz, Osoba i przed-tekst, [w:] Osoba czy tekst?, red. Agnieszka Bielak, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015, s. 31–63.
Google Scholar

Antoniuk Mateusz, Przybranie formy z dawna wyglądanej (dosięganej / obiecanej / wysnowanej…). Brulion Czesława Miłosza – próba lektury, „Teksty Drugie” 2014, nr. 3, s. 29–48.
Google Scholar

Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, red. Maria Prussak, Paweł Bem, Łukasz Cybulski. IBL PAN, Warszawa 2017.
Google Scholar

de Biasi Pierre-Marc, Genetyka tekstów, tłum. Filip Kwiatek, Maria Prussak, IBL PAN, Warszawa 2015.
Google Scholar

Dawidowicz-Chymkowska Olga, Przez kreślenie do kreacji. Analiza procesu twórczego zapisanego w brulionach dzieł literackich, IBL PAN, Warszawa 2007.
Google Scholar

Jaworski Stanisław, Francuska krytyka genetyczna, [w:] Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury, red. Magdalena Lubelska, Anna Łebkowska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 1994, s. 189–195.
Google Scholar

Jaworski Stanisław, Piszę, więc jestem. O procesie twórczym w literaturze, Kraków 1993.
Google Scholar

Kuniczuk-Trzcinowicz Agnieszka, Czytane pod skreśleniem. Sienkiewiczowskie bruliony nowel jako wskazówki do analizy procesu twórczego, Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa 2017.
Google Scholar

Mitosek Zofia, Od dzieła do rękopisu: o francuskiej krytyce genetycznej, „Pamiętnik Literacki” 1990, nr 4, s. 393–403.
Google Scholar

Pracownia Herberta. Studia nad procesem tekstotwórczym, red. Mateusz Antoniuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017.
Google Scholar

Rodak Paweł, Praktyki i gatunki piśmienne (ze szczególnym uwzględnieniem gatunków autobiograficznych), [w:] Communicare. Almanach Antropologiczny, t. 4: Twórczość słowna / literatura. Performance, tekst, hipertekst, red. Grzegorz Godlewski, Agnieszka Karpowicz, Marta Rakoczy, Paweł Rodak, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 70–81 https://doi.org/10.31338/uw.9788323514886.pp.70-81
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514886.pp.70-81