Pojedynki władców: zagadnienie komunikacji rytualnej

Piotr Tafiłowski

doi:10.18778/1644-857X.15.02.03

Autor

Piotr Tafiłowski Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii, Katedra Informatologii

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.15.02.03

Słowa kluczowe:

pojedynek, władcy, komunikacja rytualna

Abstrakt

W tekście podjęto próbę wyjaśnienia znaczenia zjawiska, jakim były pojedynki władców. Wydaje się, że najlepiej zrozumieć je można, umieszczając je w kontekście komunikacji rytualnej. Wezwania do pojedynków władców, choć faktycznie nigdy żaden się nie odbył, były gestami rozpowszechnionymi od starożytności aż do czasów nowożytnych. Znamy je z licznych źródeł dokumentowych, literackich (Iliada) oraz ikonograficznych, a także z kronik. Wydaje się jednak, że dotychczas historycy nie poświęcili im należytej uwagi i nie zdołali tego zagadnienia prawidłowo odczytać oraz należycie wyjaśnić. Próba nowego spojrzenia na tę tematykę podjęta została w prezentowanym artykule.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Długosz J., Jana Długosza Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 1 i 2 (do 1038), Warszawa 2009.
Google Scholar

Długosz J., Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, ks. 12 (1462–1480), Warszawa 2009.
Google Scholar

Flawiusz Wegecjusz Renatus, Zarys wojskowości ksiąg cztery, wyd. A.M. Komornicka, „Meander” 1974, R. XXIX, nr 4–5, s. 198–232.
Google Scholar

Gilabert G., Tragedia de Numancia, Nürnberg 2014.
Google Scholar

Grzegorz z Tours, Historie: historia Franków, przekł. K. Liman, T. Richter; wstęp, oprac., komentarz D.A. Sikorski, Kraków 2002.
Google Scholar

Hermenegildo A., La destruición de Numancia, Madrid 1994, Clásicos Castalia, 2007.
Google Scholar

Homer, Iliada, przekł. F.K. Dmochowski, wstęp T. Sinko, Wrocław 2004.
Google Scholar

Le myreur des histors, chronique de Jean des Preis dit d’Outremeuse, publiée S. Bormans, t. VI, Bruxelles 1887.
Google Scholar

Niesiecki K., Herbarz polski, t. IV, Lipsk 1839.
Google Scholar

Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów (z żywotów równoległych), przekł. i oprac. M. Brożek, t. I, Wrocław 2004; t. III, Wrocław 2006.
Google Scholar

Treumund K., Saga o Nibelungach, przekł. A. Sznaper, Gdańsk 2000.
Google Scholar

Tytus Liwiusz, Dzieje od założenia miasta Rzymu: wybór, przekł. i oprac. W. Strzelecki, Wrocław 2004.
Google Scholar

Wolfram von Eschenbach, Werke, hrsg. K. Lachmann, Berlin 1891.
Google Scholar

Allamand C., Wojna stuletnia: konflikt i społeczeństwo, Kraków 2012.
Google Scholar

Althoff G., Potęga rytuału: symbolika władzy w średniowieczu, Warszawa 2011.
Google Scholar

Álvarez M.F., Cesarz Karol V, Warszawa 2003.
Google Scholar

Auer A.M., Vorgeschlagen, vereinbart, verhindert – Gottesurteile als mittel der konfliktlösung, [w:] Konfliktbewältigung und Friedensstiftung im Mittelalter, wyd. R. Czaja, E. Mühle, A. Radzimiński, Toruń 2012, s. 181–196.
Google Scholar

Bloch M., Królowie Cudotwórcy: studium na temat nadprzyrodzonego charakteru przypisywanego władzy królewskiej zwłaszcza we Francji i Anglii, Warszawa 1998.
Google Scholar

Buc P., Pułapki rytuału: między wczesnośredniowiecznymi tekstami a teorią nauk społecznych, Warszawa 2011.
Google Scholar

Cohn N., W pogoni za milenium: milenarystyczni buntownicy i mistyczni anarchiści średniowiecza, Kraków 2007.
Google Scholar

Contamine P., Wojna w średniowieczu, Warszawa 1999.
Google Scholar

Goez W., Über Fürstenzwiekämpf im Spätmittelalter, „Archiv für Kulturgeschichte” 1967, Bd. XLIX, s. 135–163.
Google Scholar

Grabowski A.T., The „duel” between Henry I and Arnulf of Bavaria according to Liudprand of Cremona, [w:] Konfliktbewältigung und Friedensstiftung im Mittelalter, wyd. R. Czaja, E. Mühle, A. Radzimiński, Toruń 2012, s. 387–400.
Google Scholar

Huizinga J., Homo ludens: zabawa jako źródło kultury, Warszawa 1985.
Google Scholar

Huizinga J., Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.
Google Scholar

Iwańczak W., Jan Luksemburski: dzieje burzliwego żywota i bohaterskiej śmierci króla Czech i hrabiego Luksemburga w 21 odsłonach, Warszawa 2012.
Google Scholar

Iwańczak W., Tropem rycerskiej przygody: wzorzec rycerski w piśmiennictwie czeskim XIV wieku, Warszawa 1985.
Google Scholar

Kantorowicz E.H., Dwa Ciała Króla: studium ze średniowiecznej teologii politycznej, Warszawa 2007.
Google Scholar

Labuda G., Mieszko II król Polski (1025–1034): czasy przełomu w dziejach państwa polskiego, Kraków 1992.
Google Scholar

Le Goff J., Święty Ludwik, Warszawa 2001.
Google Scholar

Ossowska M., Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1986.
Google Scholar

Piwowarczyk D., Obyczaj rycerski w Polsce późnośredniowiecznej (XIV–XV wiek), Warszawa 1998.
Google Scholar

Rothenbuhler E.W., Komunikacja rytualna: od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej, Kraków 2003.
Google Scholar

Roux J.-P., Król: mity i symbole, Warszawa 1998.
Google Scholar

Rozbiór krytyczny Annalium Poloniae Jana Długosza z lat 1445–1480, t. II, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Google Scholar

Szmydtowa Z., Cervantes, Warszawa 1965.
Google Scholar

Szymczak J., Pojedynki i harce, turnieje i gonitwy. Walki o życie, cześć, sławę i pieniądze w Polsce Piastów i Jagiellonów, Warszawa 2008.
Google Scholar

Taylor C., Chivalry and the Ideals of Knighthood in France during the Hundred Years War, Cambridge 2013.
Google Scholar

Trim D.J.B., The Chivalric Ethos and the Development of Military Professionalism, Leiden 2008.
Google Scholar

Udwin V.M., Between Two Armies: The Place of the Duel in Epic Culture, Leiden 1999.
Google Scholar

Zakrzewski L.S., Ethos rycerski w dawnej i współczesnej wojnie, Warszawa 2004.
Google Scholar

Zumthor P., Wilhelm Zdobywca, Warszawa 1994.
Google Scholar