Narodziny „polskiej szkoły” historii militarnej a wojskowość antyczna. W poszukiwaniu tożsamości badawczej (część 1)
DOI:
https://doi.org/10.18778/1644-857X.21.02.07Słowa kluczowe:
historiografia polska, historia wojskowa, dwudziestolecie międzywojenne, neoromantyzm, wojskowość antycznaAbstrakt
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. doszło do formalnego powiązania głównego nurtu piśmiennictwa historyczno-wojskowego z instytucjami naukowo-wydawniczymi Wojska Polskiego. Sprawiło to, że większość ukazujących się w tzw. dwudziestoleciu międzywojennym (1918–1939) publikacji poświęconych zagadnieniom militarnym miała służyć umacnianiu patriotyzmu i celom wychowawczym realizowanym w armii, co determinowało ich tematykę oraz sposób ujęcia poruszanych zagadnień. Ponadto nałożyły się na to dwie inne dominujące tendencje: koncentracja na dziejach narodowych, jak również popularność nurtu neoromantycznego. Zjawiska ta uległy wzmocnieniu po 1926 r. w wyniku zmian personalnych przeprowadzonych w Wojsku Polskim. W takich warunkach nie było możliwości, aby historycy wojskowi mogli wnieść znaczący wkład do badań nad antykiem, co przełożyło się na odmienne drogi rozwojowe środowiska badaczy polskich militariów i przedstawicieli Altertumswissenschaft. Perspektywie badawczej tych drugich, a także wskazaniu wspólnej płaszczyzny naukowej pozwalającej na zbliżenie stanowisk obu grup uczonych będzie poświęcona druga część artykułu.
Pobrania
Bibliografia
Ardant du Picq [Ch.], Études sur le combat, Paris 1880.
Google Scholar
Ardant du Picq [Ch.], Studjum nad walką, przekł. J. Zając, Warszawa 1927.
Google Scholar
Delbrück H., Geschichte der Kriegskunst im Rahmen der politischen Geschichte, Bd. I–IV, Berlin 1920–1921.
Google Scholar
Delbrück H., Regierung und Volkswille, Berlin 1914.
Google Scholar
Delbrück H., Weltgeschichte. Vorlesungen gehalten an der Universität, Bd. I, Berlin 1931.
Google Scholar
Gordon R., Lammert Friedrich. Die römische Taktik zu Beginn der Kaiserzeit und die Geschichtsschreibung. Philologus Supplement. XXIII. Zesz. 2. Dieterich. Lipsk. 1931, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1934, t. VII, z. 1, s. 154–156.
Google Scholar
Gordon R., Martin Märker. Die Kämpfe der Karthager auf Sizilien in den Jahren 409–405 v. Chr. Weida i Thür. 1930, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1936, t. IX, z. 1, s. 131–133.
Google Scholar
Górski K., Historya artylerii polskiej, Warszawa 1902.
Google Scholar
Górski K., Historya jazdy polskiej, Kraków 1894.
Google Scholar
Górski K., Historya piechoty polskiej, Kraków 1893.
Google Scholar
Hubert W., Historja wojen morskich, Warszawa 1935.
Google Scholar
Hubert W., Wpływ bitew morskich na przebieg dziejów, Warszawa 1935.
Google Scholar
Hupert W., Historya wojenna polska w zarysie, Lwów 1919.
Google Scholar
Kara S., Podręcznik historji wojskowości powszechnej. Grecja i Macedonja, Warszawa 1928.
Google Scholar
Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, t. I–III, Kraków 1912.
Google Scholar
Kromayer J., Veith G., Heerwesen und Kriegführung der Griechen und Römer, München 1928.
Google Scholar
Kukiel M., Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej, Poznań 1912.
Google Scholar
Kukiel M., Dzieje wojskowe, „Kwartalnik Historyczny” 1937, t. LI, s. 362–376.
Google Scholar
Kukiel M., Miejsce historji wojskowej wśród nauk historycznych, jej przedmiot i podział, [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, I-Referaty, Lwów 1925, s. 1–15.
Google Scholar
Kukiel M., Nauczanie historji wojskowej (Zadania i zakres), „Bellona” 1925, R. XVII, z. 3, s. 249–256.
Google Scholar
Kukiel M., Prace historyczne Sztabu Generalnego, „Przegląd Współczesny” 1924, nr 21, s. 47–64.
Google Scholar
Kukiel M., Próby powstańcze po trzecim rozbiorze 1795–1797, Kraków–Warszawa 1912.
Google Scholar
Kukiel M., Szymon Askenazy (24 grudnia 1867 – 22 czerwca 1935), „Przegląd Współczesny” 1935, nr 54, s. 312–332.
Google Scholar
Kukiel M., Wacław Tokarz jako historyk wojskowy, „Przegląd Współczesny” 1938, nr 65, s. 85–90.
Google Scholar
Kukiel M., Zarys historii wojskowości w Polsce, Kraków 1929.
Google Scholar
[Laskowski O.], Historja wojskowa, [w:] Encyklopedja wojskowa, t. III (Garigliano–Karabeni), red. O. Laskowski, Warszawa 1933, s. 375–395.
Google Scholar
Laskowski O., Kilka uwag na marginesie programu nauczania historji wojskowej, „Bellona” 1928, R. XXIX, z. 2, s. 223–233.
Google Scholar
Laskowski O., Odrębność staropolskiej sztuki wojennej, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1935, t. VIII, z. 1, s. 1–35.
Google Scholar
Laskowski O., „Podstawowe pojęcia historji wojennej”, napisał Witold Hupert ppłk, Warszawa, Księgarnia M. Arcta, 1921, str. 10, „Bellona” 1921, R. IV, z. 3, s. 264–266.
Google Scholar
Laskowski O., W sprawie organizacji historji wojskowej. Odpowiedź dr. Józefowi Siemieńskiemu, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 2, s. 281–294.
Google Scholar
Laskowski O., Ważniejsze dezyderaty historji wojskowej w stosunku do okresu wielkich hetmanów, [w:] Pamiętnik IV Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925, I-Referaty, Lwów 1925, s. 1–8.
Google Scholar
Laskowski O., Zadania pracy nad dawną polską historją wojskową, [w:] O. Laskowski, B. Pawłowski, Badania dawnej polskiej historji wojskowej. Zadania pracy i ogólna charakterystyka źródeł, Warszawa 1927, s. 7–22.
Google Scholar
Laskowski O., Znaczenie ogólne i wychowawcze historji wojskowości, „Bellona” 1922, R. VIII, z. 1, s. 1–10.
Google Scholar
Mahan A. T., The Influence of Sea Power Upon History, 1660–1783, Boston 1890.
Google Scholar
Oman Ch., A History of the Art of War in the Sixteenth Century, London 1937.
Google Scholar
Pezda J., Dokumenty historyczne z archiwum prywatnego generała Mariana Kukiela, [w:] Przez dwa stulecia XIX i XX w. Studia historyczne ofiarowane prof. Wacławowi Felczakowi, red. W. Frazik et al., Kraków 1993, s. 15–25.
Google Scholar
Płoski S., Generał Simanskij, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1938, t. X, z. 2, s. 307–308.
Google Scholar
Płoski S., Profesor Delbrück, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1930, t. II, z. 1, s. 189–191.
Google Scholar
Porwit M., Drogi wychowania wojskowego, „Bellona” 1928, R. XXIX, z. 2, s. 125–147.
Google Scholar
Porwit M., Duch żołnierski (organizacja wychowania żołnierza), Warszawa 1935.
Google Scholar
Porwit M., Uwagi o pracy naukowej w naszem wojsku, „Bellona” 1928, R. XXIX, z. 3, s. 332–342.
Google Scholar
Rola-Arciszewski S., Pierwiastki sztuki wojennej. Część I, „Bellona” 1927, R. XXVI, z. 1, s. 1–41.
Google Scholar
Rola-Arciszewski S., Pierwiastki sztuki wojennej. Część II-a, „Bellona” 1927, R. XXVI, z. 2, s. 129–178.
Google Scholar
Rola-Arciszewski S., Sztuka dowodzenia na zachodzie Europy, Warszawa 1934.
Google Scholar
Rüstow W., Geschichte der Infanterie, Bd. I–II, Gotha 1857–1858.
Google Scholar
Rybicki T., Prawo karne wojskowe rzymskie, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1934, r. VII, z. 1, s. 1–13.
Google Scholar
Rybicki T., Prawo karne wojskowe rzymskie. Teksty. Digestorum Liber XLIX, tit. XVI: De re militari, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1934, R. VII, z. 2, s. 117–134.
Google Scholar
Schlieffen von A., Cannae, Berlin 1925.
Google Scholar
Siemieński J., Replika dr. Józefa Siemieńskiego, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 2, s. 300–306.
Google Scholar
Siemieński J., W sprawie organizacji historji wojskowej. Badacze i archiwa, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 1, s. 137–159.
Google Scholar
Simanski P., Podręcznik historji wojskowości powszechnej. Rzym i Bizancjum, przekł. S. Płoski, Warszawa 1931.
Google Scholar
Sobieski W., Słowo wstępne, „Przegląd Historyczny” 1905, t. I, z. 1, s. 1–5.
Google Scholar
Stachiewicz J., Doktryna i rutyna, „Bellona” 1923, R. XII, z. 3, s. 193–203.
Google Scholar
Stachiewicz J., Marszałek Piłsudski jako teoretyk wojny, „Polska Zbrojna” 1928, nr 79, s. 3–4.
Google Scholar
Stawecki P., Nieznany memoriał szefa Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego płk. prof. dr. Wacława Tokarza o organizacji pracy naukowej w WP, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1988, R. XXXIII, nr 1, s. 201–212.
Google Scholar
Tokarz W., Dąbrowski jako organizator, „Bellona” 1918, R. I, z. 7, s. 499–511.
Google Scholar
Tokarz W., Dąbrowski jako organizator, „Bellona” 1918, R. I, z. 8, s. 594–608.
Google Scholar
Tokarz W., Jak studjować historię wojen?, „Bellona” 1919, R. II, z. 3, s. 161–174.
Google Scholar
Tokarz W., Książę Józef jako wychowawca wojska, „Bellona” 1923, R. X, z. 1, s. 1–16.
Google Scholar
Tokarz W., Nasze powstania, [w:] W. Tokarz, Rozprawy i szkice, t. I (Historia społeczna i polityczna), przejrzał i wstępem opatrzył S. Herbst, Warszawa 1959, s. 482–490.
Google Scholar
[Tokarz W.], Od Redakcyi, „Bellona” 1918, R. I, z. 1, s. 1–3.
Google Scholar
Zając J., O podstawach karności wojskowej, „Bellona” 1922, R. V, z. 1, s. 1–15.
Google Scholar
Zembrzuski L., Służba zdrowia w wojskach starożytnego świata, Warszawa 1926.
Google Scholar
Zmigryder-Konopka Z., P. Simanski. Podręcznik historji wojskowości powszechnej. Rzym i Bizancjum. Przełożył Stanisław Płoski. Warszawa 1931. Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1934, t. VII, z. 1, s. 151–154.
Google Scholar
Zmigryder-Konopka Z., Stanisław Kara, mjr. Szt. Gen.: Podręcznik Historji Wojskowości Powszechnej. Grecja i Macedonja. Warszawa 1928. Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, stron VI + 89, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 1929, t. I, z. 2, s. 307–311.
Google Scholar
Żukowski P. M., Władysław Pobóg-Malinowski. Z mojego okienka. W Polsce przed wojną, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2008, nr 135, s. 149–173.
Google Scholar
Białecki M., Działalność Tadeusza Korzona w zakresie dziejów wojskowości, [w:] Studia z dziejów polskiej historiografii wojskowej, t. I, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1975, s. 117–126.
Google Scholar
Biliński P., Wacław Tokarz 1873–1937. Historyk walk o niepodległość, Kraków 2018.
Google Scholar
Brożek K., Zembrzuski Ludwik, [w:] Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku, t. I, cz. 3, red. Z. Podgórska-Klawe, oprac. B. Urbanek, Warszawa 1995, s. 125–129.
Google Scholar
Cękalska M., Początki „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” (1929–1939), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2019, R. XX, nr 4, s. 11–43.
Google Scholar
Chwalba A., Józef Piłsudski. Historyk wojskowości, Kraków 2007.
Google Scholar
Dąbrowa E., Legio X Fretensis: A Prosopographical Study of its Officers (I–III c. A. D.), Stuttgart 1993.
Google Scholar
Grabowski Z., Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, [w:] Z dziejów służby historycznej Wojska Polskiego 1918–2002, Warszawa 2002, s. 28–52.
Google Scholar
Grabski A. F., Dzieje historiografii, Poznań 2011.
Google Scholar
Grabski A. F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2010.
Google Scholar
Grzelak C., Pojęcie i klasyfikacja historii wojskowości w opinii historyków Akademii Świętokrzyskiej Filii w Piotrkowie Trybunalskim, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2004, R. V, nr 1, s. 160–163.
Google Scholar
Habielski R., W służbie teraźniejszości. Glosa do twórczości Mariana Kukiela, [w:] M. Kukiel, Historia w służbie teraźniejszości i inne pisma emigracyjne, słowo wstępne, wybór i oprac. R. Habielski, Warszawa 1994, s. 5–27.
Google Scholar
Hahlweg W., Aspekte und Probleme der Reform des niederländischen Kriegswesens unter Prinz Moritz von Oranien, „BMGN – Low Countries Historical Review” 1971, vol. LXXXVI, No. 2, s. 161–177.
Google Scholar
Hahlweg W., Die Heeresreform der Oranier und die Antike: Studien zur Geschichte des Kriegswesens der Niederlande, Deutschlands, Frankreichs, Englands, Italiens, Spaniens und der Schweiz vom Jahre 1589 bis zum Dreißigjährigen Kriege, Berlin 1941.
Google Scholar
Iggers G. G., Historiografia XX wieku, przekł. A. Gadzała, Warszawa 2010.
Google Scholar
Jabłonowski M., Stawecki P., Spór z marszałkiem Józefem Piłsudskim o historię wojny 1920, [w:] Marian Kukiel. Historyk w świecie polityki, red. R. Habielski, M. Jabłonowski, Warszawa 2010, s. 83–103.
Google Scholar
Jagiełło B., Historycy wojen i wojskowości w latach 1918–1939 (zarys problematyki), [w:] Środowisko historyczne II Rzeczypospolitej. Materiały konferencji naukowych w Cedzynie i Białymstoku w 1986 i 1987, cz. 2, red. J. Maternicki, Warszawa 1987, s. 321–333.
Google Scholar
Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Gdańsk 2001.
Google Scholar
Kania L., Wyroki bez apelacji. Sądy polowe w Wojsku Polskim w czasie wojny z Rosją Sowiecką 1919–1921, Zielona Góra 2019.
Google Scholar
Kelley D. R., Losy historii. Badanie historii od Herdera do Huizingi, przekł. J. Dobrowolski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Kilańczyk P., Julian Stachiewicz (1890–1934). Żołnierz i historyk, Poznań 2014.
Google Scholar
Koczy L., Gen. Marian Kukiel, historyk, założyciel Polskiego Towarzystwa Historycznego na obczyźnie, „Teki Historyczne” 1978–1980, t. XVII, s. 18–32.
Google Scholar
Kolbuszewska J., Od Tadeusza Korzona do Wacława Tokarza – przemiany w sposobach uprawiania historii wojskowości, [w:] Wacław Tokarz (1873–1937). Z Legionów Polskich na Uniwersytet Warszawski, red. T. P. Rutkowski, T. Siewierski, Warszawa 2017, s. 98–110.
Google Scholar
Kolbuszewska J., Tadeusz Korzon (1839–1918). Między codziennością, nauką a służbą narodowi, Łódź 2011.
Google Scholar
Komorowski K., O przedmiocie historii wojskowości, [w:] Wojsko, wojskowość, miasta. Studia poświęcone Prof. Stanisławowi Herbstowi w stulecie urodzin, red. K. Bobiatyński, P. Gawron, M. Nagielski, Zabrze 2009, s. 45–52.
Google Scholar
Komorowski K., Płk prof. Wacław Tokarz – twórca i redaktor „Bellony”, [w:] Wacław Tokarz (1873–1937). Z Legionów Polskich na Uniwersytet Warszawski, red. T. P. Rutkowski, T. Siewierski, Warszawa 2017, s. 83–97.
Google Scholar
Kopański S., Generał Kukiel – żołnierz i historyk wojskowości, „Teki Historyczne” 1978–1980, t. XVII, s. 36–42.
Google Scholar
Kowalczyk A., Józef Piłsudski pisarz, Warszawa 2019.
Google Scholar
Lengauer W., Greek Commanders in the 5th and 4th Centuries B. C. Politics and Ideology: A Study of Militarism, Warszawa 1979.
Google Scholar
Maroń J., Historia wojskowa czy historia wojskowości. Na marginesie dyskusji w polskiej historiografii, [w:] Wojsko – polityka – społeczeństwo. Studia z historii społecznej od antyku do współczesności, red. J. Jędrysiak, D. Koreś, G. Strauchold, K. Widziński, Wrocław 2013, s. 699–718.
Google Scholar
Maroń J., O osobliwościach polskiej historii wojskowości, Wrocław 2013.
Google Scholar
Maternicki J., Historia i życie narodu. Poglądy i postawy historyków polskich XIX i XX w., Rzeszów 2009.
Google Scholar
Maternicki J., Historiografia polska XX wieku, t. I (Lata 1900–1918), Wrocław 1982.
Google Scholar
Maternicki J., Idee i postawy. Historia i historycy polscy 1914–1918. Studium historiograficzne, Warszawa 1975.
Google Scholar
Maternicki J., Rola historiografii w rozwoju polskiej myśli niepodległościowej na przełomie XIX i XX w., [w:] Idea niepodległości i suwerenności narodowej w polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, red. J. Maternicki, Warszawa 1989, s. 93–125.
Google Scholar
Maternicki J., Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, Warszawa 1990.
Google Scholar
Mękarski A., Szlakiem neoromantycznego optymizmu (myśl historyczna po 1945 r.), [w:] Marian Kukiel. Historyk w świecie polityki, red. R. Habielski, M. Jabłonowski, Warszawa 2010, s. 161–197.
Google Scholar
Mielczarek M., Cataphracti and Clibanarii. Studies on the Heavy Armoured Cavalry of the Ancient World, transl. M. Abramowicz, Łódź 1993.
Google Scholar
Miśkiewicz B., Historiografia wojskowa a problemy służby historycznej Wojska Polskiego, [w:] Szefowie ośrodków naukowo-badawczych wojskowej służby historycznej 1921–2002. Materiały z konferencji naukowej, Warszawa, 29 listopada 2002 r., red. Z. Moszumański, Warszawa 2003, s. 27–35.
Google Scholar
Miśkiewicz B., Polska historiografia wojskowa. Próba analizy i syntezy, Poznań 1996.
Google Scholar
Miśkiewicz B., Rola „Przeglądu Historyczno-Wojskowego” w polskiej historiografii wojskowej (1929–1938), [w:] Studia z dziejów polskiej historiografii wojskowej, t. II, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1998, s. 101–114.
Google Scholar
Miśkiewicz B., Studia historycznowojskowe na łamach „Bellony” w latach 1918–1939, [w:] Studia z dziejów polskiej historiografii wojskowej, t. III, red. B. Miśkiewicz, Poznań 1999, s. 89–127.
Google Scholar
Miśkiewicz B., Z założeń metodologicznych studiów nad dziejami polskiej historiografii wojskowej, [w:] B. Miśkiewicz, Szkice z dziejów wojskowości, Warszawa–Poznań 1991, s. 67–85.
Google Scholar
Ney-Krwawicz M., Kukiel Marian, [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 276–277.
Google Scholar
Nimwegen van O., The Dutch Army and the Military Revolutions 1588–1688, transl. A. May, Woodbridge 2010.
Google Scholar
Olejnik K., Rozwój polskiej myśli wojskowej do końca XVII wieku, Poznań 1976.
Google Scholar
Sikorski J., Polskie piśmiennictwo wojskowe od XV do XX wieku, Warszawa 1991.
Google Scholar
Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca wieku XIX, Warszawa 1975.
Google Scholar
Stawecki P., Generał Julian Stachiewicz – organizator nauki historyczno-wojskowej, „Teki Historyczne” 1994–1995, t. XXI, s. 130–140.
Google Scholar
Stawecki P., Generał Marian Kukiel jako szef Biura Historycznego Sztabu Generalnego i jego konflikt z marszałkiem Józefem Piłsudskim w 1925 r., „Przegląd Historyczny” 1987, t. LXXVIII, z. 3, s. 493–516.
Google Scholar
Stawecki P., Wacław Tokarz – organizator i szef Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego w latach 1919–1927, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1989, t. XXXII, s. 227–242.
Google Scholar
Stobiecki R., Klio na wygnaniu. Z dziejów polskiej historiografii na uchodźstwie w Wielkiej Brytanii po 1945 r., Poznań 2005.
Google Scholar
Stobiecki R., Mariana Kukiela wizja dziejów porozbiorowych na tle historiografii emigracyjnej, [w:] Historia – wojsko – polityka. Marian Kukiel (1885–1973) i jego dzieło, red. T. Siewierski, Z. Zielonka, Warszawa 2019, s. 370–390.
Google Scholar
Stobiecki R., Miejsce w historiografii polskiej, [w:] Marian Kukiel. Historyk w świecie polityki, red. R. Habielski, M. Jabłonowski, Warszawa 2010, s. 233–259.
Google Scholar
Treugutt S., Napoleon Bonaparte jako bohater polskiego romantyzmu, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1974, nr 5, s. 37–44.
Google Scholar
Wierzbicka M., Górski Konstanty, [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 159–160.
Google Scholar
Wierzbicka M., Korzon Tadeusz, [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 246–248.
Google Scholar
Wierzbicka M., Tokarz Wacław, [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 526–527.
Google Scholar
Wojtasik J., Młodość i początki działalności polityczno-wojskowej Mariana Kukiela, [w:] Historia – wojsko – polityka. Marian Kukiel (1885–1973) i jego dzieło, red. T. Siewierski, Z. Zielonka, Warszawa 2019, s. 67–86.
Google Scholar
Wyszczelski L., Historia polskiej myśli wojskowej, Warszawa 2001.
Google Scholar
Wyszczelski L., Teorie wojenne i ich twórcy na przestrzeni wieków. Myśl wojskowa od powstania do końca lat osiemdziesiątych XX wieku, Warszawa 2009.
Google Scholar
Zahorski A., Szymon Askenazy (1865–1935), [w:] Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, red. A. Gieysztor, J. Maternicki, H. Samsonowicz, Warszawa 1986, s. 181–197.
Google Scholar
Zahorski A., Wacław Tokarz (1873–1937), [w:] Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, red. A. Gieysztor, J. Maternicki, H. Samsonowicz, Warszawa 1986, s. 199–217.
Google Scholar
Ziolkowski A. (= Ziółkowski A.), Urbs direpta, or how the Romans sacked cities, [w:] War and Society in the Roman World, eds J. Rich, G. Shipley, London–New York 1993, s. 69–91.
Google Scholar
Ziółkowski A., Falanga, legion, i Polybios (1), „Mówią Wieki” 1998, nr 1, s. 32–35.
Google Scholar
Ziółkowski A., Falanga, legion, i wojskowość nowożytna (2), „Mówią Wieki” 1998, nr 2, s. 28–31.
Google Scholar
Zuber T., Inventing the Schlieffen Plan: German War Planning, 1871–1914, Oxford 2002.
Google Scholar
Zuziak J., Generał Marian Kukiel 1885–1973. Żołnierz, historyk, polityk, Pruszków 1997.
Google Scholar
Zwoliński S., Biuro Historyczne Sztabu Generalnego – Wojskowe Biuro Historyczne 1921–1939, [w:] Z dziejów służby historycznej Wojska Polskiego 1918–2002, Warszawa 2002, s. 9–27.
Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U., Zakres semantyczny leksemów „wojskowy” i „wojskowość” w opinii językoznawców, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2004, R. V, nr 1, s. 170–174.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
