Pojęcie teologii w pismach Platona i Arystotelesa
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.26.01Abstrakt
The article puts forward the following question: do we, although the late Neoplatonic antique tradition perceived both Plato and Aristotle as the theologists par excellence, have to do with a justified historical judgement or the two authors in question, while searching for a long and authoritative philosophical tradition to their reasoning, do not even hesitate to make a move towards mystification. In the process of analyzing the Plato's and Aristotle's writings it was found out that in case of Plato, we are exposed to theology in terms of 'talking about gods'. Additionally, Plato himself formulated the term 'theology'. The philosopher still remains only on the level of the 'theology of poets' or, at most, 'political theology' but not 'philosophical theology'. In case of Aristotle, however, we can refer to 'philosophical theology' in the full meaning of the term.Bibliografia
A Greek-English Lexicon, compiled by H. G. Liddell and R. Scott, Oxford 19969 (w skrócie: LS).
Google Scholar
Astius F., Lexicon Platonicum sive vocum Platonicarum Index, vol. I-III, Lipsiae 1835-1838 [reprint: Bonn 1956] (w skrócie: Ast).
Google Scholar
Index Aristotelicus, ed. H. Bonitz [w:] Aristotelis opera, ex recensione Immanuelis Bekkeri, vol. V, Berolini 1961 [editio altera quam curavit Olof Gigon] (w skrócie: Bonitz).
Google Scholar
Kappes M., Aristoteles - Lexikon. Erklärung der philosophischen termini technici des Aristoteles in alphabetischer Reihenfolge, Paderborn 1894.
Google Scholar
Słownik terminów Arystotelesowych, ułożył K. Narecki [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, tom VII, Warszawa 1994 (w skrócie SA).
Google Scholar
Beierwaltes W. (2003), Platonizm w chrześcijaństwie, przeł. P. Domański, Kęty.
Google Scholar
Beutler R. (1939), Olympiodoros (13) [w:] Paulys Realencyclopädie der klassischen Altertumswissenschaft, Neue Bearbeitung begonnen von G. Wissowa, fortgefürht von W. Kroll und K. Mittelhaus, Stuttgart-München, XVIII, 1., s. 207-227.
Google Scholar
Bolton R. (1994), Aristotle’s Conception of Metaphysics as a Science [w:] Unity, Identity, and Explanation in Aristotle’s Metaphysics, ed. by T. Scaltsas, D. Charles, and M. L. Gill, Oxford, s. 321-354.
Google Scholar
Danek Z. (2000), Dialog Platona „Teajtet” a platońska „krytyka pisma” [w:] Ruch Filozoficzny, 1/LVII, s.57-68.
Google Scholar
Dembiński B. (1999 2), Teoria Idei. Ewolucja myśli Platońskiej, Katowice.
Google Scholar
Dembiński B. (2003), Późna nauka Platona, Katowice.
Google Scholar
Dembiński B. (2004), Teologia Platońskiego Timajosa i Fileba i jej kontynuacja w naukach niepisanych [w:] Kolokwia Platońskie. TIMAIOΣ, red. A. Olejarczyk i M. Manikowski, Wrocław, s. 67-71.
Google Scholar
Dembiński B. (red.) (2000), W kręgu filozofii klasycznej, Katowice.
Google Scholar
Dłubacz W. (1992), Problem Absolutu w filozofii Arystotelesa, Lublin.
Google Scholar
Dłubacz W. (2003), U źródeł koncepcji absolutu od Homera do Platona, Lublin.
Google Scholar
Elders L. (1972), Aristotle’s Theology. A Commentary on Book of the Metaphysics, Assen.
Google Scholar
Gadamer H.G. (2002), Idea dobra w dyskusji między Platonem i Arystotelesem, przeł. Z. Nerczuk, Kęty.
Google Scholar
Gaiser K. (1963), Platons ungeschriebene Lehre. Studien zur systematischen und geschichtlichen Begründung der Wissenschaften in der Platonischen Schule, Stuttgart.
Google Scholar
Gaiser K. (1997), Enigmatyczny wykład Platona O Dobru, przeł. K. Środa [w:] Przegląd Filozoficzny, 3, s. 187-218.
Google Scholar
Gajda - Krynicka J. (2003), Pismo/tekst a dialektyka w filozofii platońskiej [w:] Roczniki Humanistyczne 3/LI, s. 29-48.
Google Scholar
Gajda J. (1993), Platońska droga do idei, Wrocław.
Google Scholar
Gajda-Krynicka J. (1999), Teologie starożytne. Teologia filozoficzna jako filozofia pierwsza, [w:] Na skrzydłach wiary i rozumu ku prawdzie, pod red. I. Deca, Wrocław, s.105-128.
Google Scholar
Gajda-Krynicka J. (2004), Timajos pitagorejski. Koncepcja Demiurga w filozofii pitagorejskiej [w:] Kolokwia Platońskie TIMAIOΣ, red. A. Olejarczyk i M. Manikowski, Wrocław, 15-31.
Google Scholar
Irwin T.H. (1998), Aristotle [w:] Routledge Encyclopedia of Philosophy, ed. by Edward Craig, London and New York, vols. I-X., vol. I, s. 414-435.
Google Scholar
Jaeger W. (1947), Theology of the Early Greek Philosophers, trans. by E.S. Robinson, Oxford (reprint w 1960).
Google Scholar
Jaeger W. (2001), Paideia. Formowanie człowieka greckiego, przeł. M. Plezia i H. Bednarek, Warszawa.
Google Scholar
Kijewska A., Zieliński E. I. (red.) (1993), Platon. Nowa interpretacja, Lublin.
Google Scholar
Komorowski M. (2004[a]), Platon i materia [w:] Kolokwia Platońskie. TIMAIOΣ, red. A. Olejarczyk i M. Manikowski, Wrocław, s. 43-65.
Google Scholar
Komorowski M. (2004[b]), Proklos jako komentator Platona [w:] Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica 16, s. 23-42.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6107.16.02
Krämer H. (1987), Ku nowej interpretacji Platona [w:] Studia Filozoficzne, 8,s. 3-18.
Google Scholar
Krąpiec M.A. (1996), Wprowadzenie [w:] Arystoteles, Metafizyka, Tekst polski opracowali M. A. Krąpiec i A. Maryniarczyk na podstawie tłumaczenia T. Żeleźnika, tom I, Lublin.
Google Scholar
Kurdziałek M. (1991-1992), Wokół Arystotelesowego określenia filozofii pierwszej jako teologii [w:] Roczniki Filozoficzne KUL, tom XXXIX-XL, zeszyt 1, s. 57-64.
Google Scholar
Leśniak K. (1990), Wstęp [w:] Arystoteles, Metafizyka, przeł. K. Leśniak [w:] Arystoteles, Dzieła wszystkie, tom II, Warszawa.
Google Scholar
Manikowski M. (2003), Wstęp. Czytanie Platona dziś [w:] Kolokwia Platońskie. ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ • ΣΟΦΙΣΤΗΣ, Studia pod redakcją Macieja Manikowskiego, Wrocław, s. 5-7.
Google Scholar
Przełęcki M. (1990), Rola mitu w argumentacji Platońskiej [w:] Studia Filozoficzne, 1, s. 3-17.
Google Scholar
Saffrey H.D., Segonds A-.P. (2001), Notes complémentaires [w:] Marinus, Proclus ou Sur le bonheur, texte établi traduit et annoté par H.D. Saffrey et A-.P. Segonds, Paris.
Google Scholar
Saffrey H.D., Westerink L.G. (1968), Introduction [w:] Proclus, Théologie platonicienne, texte établi et traduit par H. D. Saffrey et L. G. Westerink, vol. I, Paris.
Google Scholar
Solmsen F. (1942), Plato’s Theology, New York.
Google Scholar
Szlezák Th. A. (1997), Czytanie Platona, przeł. P. Domański, Warszawa.
Google Scholar
Tigerstedt E. N. (1974), The Decline and Fall of the Neoplatonic Interpretation of Plato. An Outline and Some Observations, Helsinki.
Google Scholar
Tigerstedt E. N. (1977), Interpreting Plato, Uppsala.
Google Scholar
Vogel C. J. de, Greek Philosophy. A Collection of Texts with Notes and Explanation, Leiden, vol. I – 19633, vol. II – 1953, vol. III – 1959.
Google Scholar
Wesoły M. (1984[a]), Świadectwa niespisanej nauki Platona (I), Traktat Arystotelesa „O dobru” [w:] Meander, 4, s. 169-183.
Google Scholar
Wesoły M. (1984[b]), Świadectwa niespisanej nauki Platona (II), Pryncypia a typy ontologiczne [w:] Meander, 6, s. 281-292.
Google Scholar
Wesoły M. (1988[a]), Świadectwa niespisanej nauki Platona (III), Argumenty przeciwko pismu [w:] Meander, 2-3, s. 79-93.
Google Scholar
Wesoły M. (1988[b]), Świadectwa niespisanej nauki Platona (IV), Odsyłacze w dialogach do dialektyki pryncypiów [w:] Meander, 7-8, s. 287-306.
Google Scholar
Wolicka E. (1994), Mimetyka i mitologia Platona. U początków hermeneutyki filozoficznej, Lublin.
Google Scholar
Woszczyk A. (2003), Problematyka Platońskiego Sofisty według Jamblicha z Chalkis na tle interpretacji neoplatońskich [w:] Kolokwia Platońskie. ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ • ΣΟΦΙΣΤΗΣ, Studia pod redakcją Macieja Manikowskiego, Wrocław, s. 233-246.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.
