Filozofia pierwsza, metafizyka, ontologia. Z dziejów pojęć, koncepcji i doktryn

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6107.14.01

Abstrakt

The aim of the paper is to provide information on the evolution of three correlated notions listed above. Only constructive standpoints, assuming possibility of the relevant sciences are taken into account, no criticism of metaphysics as such, etc. is mentioned. Included are some opinions on the methodology of these disciplines. As Polish reader still cannot find information concerning many basic issues in this field of study, some elements of doxography are also included to fill the most nagging gaps. This provisional survey is intended to serve as a complementary source of information in the field of ontology for students of philosophy.

Bibliografia

Aduszkiewicz A., Od scholastyki do ontologii, lFiS PAN, Warszawa 1995.
Google Scholar

Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii, Czytelnik, Warszawa 1949.
Google Scholar

Anscombe G. E. M., Geach T., Trzej filozofowie [Arystoteles, Akwinata, Frege], tłum. B. Chwedeńczuk, PAX, Warszawa 1981.
Google Scholar

Arystoteles, Kategorie i hermeneutyka, tłum. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1975.
Google Scholar

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, PWN, Warszawa 1983.
Google Scholar

Arystoteles, Dzieła wszystkie, t. 7, PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar

Awicenna, Księga wiedzy, tłum. B. Składanek, PWN, Warszawa 1974.
Google Scholar

Bacon F., On the Dignity and the Advancement of Learning, red. W. Wright, London 1900.
Google Scholar

Bocheński I. M., A History of Formal Logic, tłum. i red. I. Thomas, wyd. 2, Univ. of Notre Dame Press, Notre Dame 1970.
Google Scholar

Biihner P., Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej, tłum. S. Stomma, PAX, Warszawa 1962.
Google Scholar

Bolzano B., Theory of Science, tłum. B. Terrell, red. J. Berg, D. Reidel Publ. Comp., Dordrecht 1973.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-2513-3

Brentano F., Kategorienlehre, Felix Meiner Verlag, Hamburg 1933.
Google Scholar

Burkhardt H., Smith B., [red.], Handbook of Metaphysics and Ontology, t. 1-2, Philosophia, Munich 1991.
Google Scholar

Carnap R., Ubenvindung der Metaphysik durch logische Analyse der Sprache, ,,Erkenntnis" 1931, nr 2.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF02028153

Cobb-Stevens R., Husserl and Analytic Philosophy, Kluwer Academic Publ., Dordrecht 1990.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-1888-7

Czeżowski T., O metafizyce, jej kierunkach i zagadnieniach, Wydawn. UMK, Toruń 1948.
Google Scholar

Descartes R., Prawidła kierowania umysłem, tłum. L. Chmaj, PWN, Warszawa 1958.
Google Scholar

Descartes R., Zasady filozofii, tłum. I. Dąmbska, PWN, Warszawa 1960.
Google Scholar

Duns Szkot, In libros Elenchorum quaestiones, [w:] tegoż, Opera omnia, vol. 2, red. M. Vives, Paris 1891.
Google Scholar

Duns Szkot, Quaestiones super libros Metaphysicorum Aristotelis, [w:] tegoż, Opera omnia, vol. 7, red. M. Vives, Paris 1892.
Google Scholar

Duns Szkot, Philosophical Writings, tłum. A. Wolter, The Liberał Arts Press, Indianapolis 1962.
Google Scholar

Duns Szkot, Traktat o Pierwszej Zasadzie, tłum. T. Włodarczyk, PWN, Warszawa 1988.
Google Scholar

Edwards P. [red.], Encyclopedia of Philosophy, t. 1-8, The Macmillan Comp., London 1967.
Google Scholar

Farber M., The Foundation of Phenomenology, Edmund Husserl and the Quest for a Rigorous Science of Philosophy, Harvard Univ. Press, Cambridge, Mass., 1943.
Google Scholar

Findlay J. N., Meinong's Theory of Objects and Values, wyd. 2, Clarendon Press, Oxford 1963.
Google Scholar

Frege G., The Foundations of Arithmetic [tekst niemiecki i tłum. ang. J. L. Austina], Basil Blackwell, Oxford 1959.
Google Scholar

Frege G., Pisma semantyczne, tłum. B. Wolniewicz, PWN, Warszawa 1977.
Google Scholar

Frege G., Posthumous Writings, tłum. P. Lang, E. White, Univ. of Chicago Press, Chicago 1979.
Google Scholar

Frege G., Collected Papers on Mathematics, Logic and Philosophy, tłum. M. Black i in., red. B. McGuinness, Basil Blackwell, Oxford 1984.
Google Scholar

Galewicz W., Sądy ontologiczne a istnienie, ,,Studia Filozoficzne" 1981, nr 2(183), s. 45-59.
Google Scholar

Galewicz W., N. Hartmann, Wiedza Powszechna, Warszawa 1987.
Google Scholar

Gilson E., Tomizm, tłum. J. Rybałt, PAX, Warszawa 1960.
Google Scholar

Gilson E., Byt i istota, tłum. P. Lubicz i J. Nowak, PAX, Warszawa 1963.
Google Scholar

Gilson E., Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tłum. S. Zalewski, PAX, Warszawa 1966.
Google Scholar

Hartmann N., O podstawach ontologii. Drogi i cele analizy kategorialnej, tłum. J. Garewicz, Corner, Toruń 1994a.
Google Scholar

Hartmann N., Myśl filozoficzna i jej historia. Systematyczna autoprezentacja, tłum. J. Garewicz, Corner, Toruń 1994b.
Google Scholar

Hegel G. W. F., Nauka logiki, t. 1., tłum. A. Landman, PWN, Warszawa 1967.
Google Scholar

Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane., tłum. zbior., red. K. Michalski, Czytelnik, Warszawa 1977.
Google Scholar

Heidegger M., Kant a problem metafizyki, tłum. B. Baran, PWN, Warszawa 1989.
Google Scholar

Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran, PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar

Heijenoort, van, J., From Frege to Godeł. A Source Book in Mathematical Logic 1879- 1931, Harvard Univ. Press, Cambridge, Mass., 1967.
Google Scholar

Hick J., Argumenty za istnieniem Boga, tłum. M. Kuniński, Znak, Kraków 1994.
Google Scholar

Hobbes T., Elementy filozofii, tłum. Cz. Znamierowski, t. 1- 2, PWN, Warszawa 1956.
Google Scholar

Husserl E., Logische Untersuchungen, wyd. 3, t. 1- 3, Max Niemeyer Verlag, Halle 1928.
Google Scholar

Husserl E., Erste Philosophie. Erster Teil, red. R. Boehm, Husserliana VII, Martinus Nijhoff Publ., The Hague 1956.
Google Scholar

Husserl E., Erste Philosophie. Zweiter Teil, red. R. Boehm, Husserliana VIII, Martinus Nijhoff Publ., The Hague 1959.
Google Scholar

Husserl E., Introduction to the Logical Investigations, red. E. Fink, tłum. P. J. Bossert i C. H. Peters, Martinus Nijhoff Publ., The Hague 1975.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-1655-1

Husserl E., Ideen zu einer reiner Phänomenologie, Erstes Buch, red. K. Schuhmann, Husserliana III/1, Martinus Nijhoff Publ., The Hague 1976. [w polskim tłumaczeniu podana jest paginacja tego wydania w żywej paginie] 1976.
Google Scholar

Ingarden R., Spór o istnienie świata, t. 1- 3, wyd. 3, PWN, Warszawa 1987.
Google Scholar

Jacoby G., Allgemeine Ontologie der Wirklichkeit, t. 1- 2, wyd. 2, Max Niemeyer Verlag, Tübingen 1993.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110910322

Kamiński S., Jak filozofować? Pisma wybrane, t. 1, TN KUL, Lublin 1989.
Google Scholar

Kamiński S., Filozofia i metoda. Pisma wybrane, t. 2, TN KUL, Lublin 1993.
Google Scholar

Kant I., Krytyka czystego rozumu, t. 1- 2, tłum. R. Ingarden, PWN, Warszawa 1957.
Google Scholar

Kant I., Prolegomena, tłum. B. Bornstein, PWN, Warszawa 1960.
Google Scholar

Kim J., Sosa E. B. [red.], A Companion to Metaphysics, Blackwell, Oxford 1995.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/b.9780631199991.1995.00006.x

Kneale W., Kneale M., The Development of Logic, Clarendon Press, Oxford 1984.
Google Scholar

Krąpiec M. A., Metafizyka. Zarys teorii bytu, wyd. 2, TN KUL, Lublin 1978.
Google Scholar

Kuczyński J. i in. [red.], Fenomenologia Romana Ingardena, wyd. specjalne „Studiów Filozoficznych", IFiS PAN, Warszawa 1972.
Google Scholar

Leibniz G. W., Opuscules et fragments inédits, red. L. Couturat, Paris 1903.
Google Scholar

Lotze R. H., Drei Bücher der Metaphysik, Leipzig 1879.
Google Scholar

Lubowiecki T., Rojszczak A. [red.], Principia, t. 8-9. Filozofia austriacka, 1994.
Google Scholar

Mackowski M., Logika, jej recepcja i zastosowania, [w:] Historia filozofii średniowiecznej, red. J. Legowicz, PWN, Warszawa 1979a, s. 131-148.
Google Scholar

Markowski M., Z założeń metodologicznych w średniowiecznej myśli filozoficznej, [w:] Historia filozofii średniowiecznej, red. J. Legowicz, PWN, Warszawa 1979b, s. 149- 172.
Google Scholar

Ockham W., Ordinatio I, red. P. Böhner, Zürich 1941.
Google Scholar

Ockham W., Suma logiczna, tłum. i red. T. Włodarczyk, PWN, Warszawa 1971.
Google Scholar

Quine W. V. O., Z punktu widzenia logiki, tłum. B. Stanosz, PWN, Warszawa 1969.
Google Scholar

Ritter J., Gründer K., [red.], Historisches Wörterbuch der Philosophie, t. 1, Schwabe & Co, Basel 1970.
Google Scholar

Russell B., A Critical Exposition of the Philosophy of Leibniz, Cambridge Univ. Press, Cambridge 1900.
Google Scholar

Schnädelbach H., Filozofia w Niemczech 1831-1933, tłum. K. Krzemieniowa, PWN, Warszawa 1992.
Google Scholar

Siemek M. [red.], Drogi współczesnej filozofii, Czytelnik, Warszawa 1978.
Google Scholar

Simons P., Philosophy and Logic in Central Europe from Bolzano to Tarski, Kluwer Academic Publ., Dordrecht 1992.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-015-8094-6

Spiegelberg H., The Phenomenological Movement, t. 1-2, Martinus Nijhoff, The Hague 1960.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-5920-5_1

Strawson P. F., Indywidua. Próba metafizyki opisowej, tłum. B. Chwedeńczuk, PAX, Warszawa 1980.
Google Scholar

Stróżewski W., Struktura metafizyki średniowiecznej, [w:] Historia filozofii średniowiecznej, red. J. Legowicz, PWN, Warszawa 1979, s. 173-232.
Google Scholar

Stróżewski W., Metafizyka jako nauka, ,,Studia Mediewistyczne" 1990, nr 2, s. 3-27.
Google Scholar

Stróżewski W., Istnienie i sens, Znak, Kraków 1994.
Google Scholar

Stróżewski W., Węgrzecki A. [red.] W kręgu filozofii Romana Ingardena. Materiały z konferencji naukowej Kraków 1985, PWN, Warszawa 1995.
Google Scholar

Suarez F., Metaphysicae Disputationes, [w:] tegoż, Opera omnia, red. C. Berton, t. 25 26, Vives, Paris 1856.
Google Scholar

Swieżawski S., Święty Tomasz na nowo odczytany, Znak, Kraków 1983.
Google Scholar

Święcicka K., Husserl, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, In XII Lihros Metaphys., red. R. Spiazzi, Officina Libraria Marietti, Taurini 1950.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, Expositio sup. fibr. Boethii De Trinitate, red. B. Decker, E. J. Brill, Leiden 1955.
Google Scholar

Tomasz z Akwinu, De ente et essentia, tłum. M. A. Krąpiec, RW KUL, Lublin 1981, wyd. 2, 1996.
Google Scholar

Tugendhat E., Vorfesungen zur Einführung in die sprachanalytische Philosophie, Suhrkamp, Frankfurt a. M. 1976.
Google Scholar

Whitehead A. N., Process and Reality, The Macmillan Comp., New York 1929.
Google Scholar

Widomski J., Przedmiot metafizyki u Jana Dunsa Szkota, ,,Studia Mediewistyczne" 1978, nr 2, s. 49-73.
Google Scholar

Willard D., Logic and the Objectivity of Knowledge, Ohio Univ. Press, Athens, Ohio 1984.
Google Scholar

Wolff Ch., Philosophia prima sive Ontologia, red. J. Ecole, Olms, Hildesheim 1962.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2001-01-01

Jak cytować

Rosiak, M. (2001). Filozofia pierwsza, metafizyka, ontologia. Z dziejów pojęć, koncepcji i doktryn. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica, (14), 5–41. https://doi.org/10.18778/0208-6107.14.01

Numer

Dział

Articles