„Narkotyk sztuki”. Przeżycie artystyczne jako impuls krytyki artystycznej Leona Chwistka

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6107.39.04

Słowa kluczowe:

formizm, wielość rzeczywistości, rzeczywistość wyobrażeń, Grupa Krakowska

Abstrakt

Tekst omawia związek sformułowanej przez Leona Chwistka koncepcji przeżycia artystycznego z charakterem ocen dotyczących najnowszych zjawisk w sztuce polskiej formułowanych przez niego w latach 30. XX w. Ukazuje pokrewieństwo tej koncepcji z pojęciem „całościowego sensu plastycznego dzieła sztuki”, określającym charakter eksperymentów artystycznych dokonywanych w środowisku przedwojennej Grupy Krakowskiej. Ufundowana na założeniach teorii wielości rzeczywistości, koncepcja przeżycia artystycznego podkreśla nierozdzielność doświadczenia odbioru rzeczywistości wyobrażeniowej dzieła sztuki z impulsem jej współtworzenia. W zamierzeniu Chwistka koncepcja ta dostarczać mogła ugruntowania teoretycznego sztuki zaangażowanej społecznie. Stanowić miała również fundament dla kreślonego przez Chwistka projektu nominalistycznej estetyki zorientowanego na wypracowanie intersubiektywnych zasad oceny dzieł sztuki, na podstawie poddanych refleksji teoretycznej indywidualnych doświadczeń odbioru, przez wspólnotę osób zaangażowanych w publiczną dyskusję o sztuce. Wypracowane w ramach tego projektu kryteria oceny dzieł sztuki mogły znaleźć zastosowanie w krytyce artystycznej.

Bibliografia

Chrobak, K. (2004). Niejedna rzeczywistość. Racjonalizm krytyczny Leona Chwistka. Kraków: Inter Esse.
Google Scholar

Chrobak, K. (2018). Leon Chwistek. Artysta wielowymiarowy. W: Chwistek L., Leon Chwistek. Nowe kierunki w sztuce. Kraków: MOCAK, s. 37–48.
Google Scholar

Chwistek, L. (1932). Sztuka żyje! Głos Plastyków, 9–10, s. 128.
Google Scholar

Chwistek, L. (1933). Tęsknota za elitą artystyczną. Słowo Polskie, 355., s. 6.
Google Scholar

Chwistek, L. (1936). Elementy twórcze sztuki dziecka. Wiadomości Literackie, 42, s. 7–8.
Google Scholar

Chwistek, L. (1937). Sukces sztuki wyobrażeniowej. Czas, 86, s. 9.
Google Scholar

Chwistek, L. (1938). Fala optymizmu. Czas, 36, s. 7.
Google Scholar

Chwistek, L. (1961), Zagadnienia kultury duchowej w Polsce. W: Chwistek L., Pisma filozoficzne i logiczne. T. I., red. K. Pasenkiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 147–277.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004a). Formizm. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 93–96.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004b). Przeżycia artystyczne. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 321–340.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004c). Tragedia naturalizmu. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 221–234.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004d). Tragedia werbalnej metafizyki. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 195–219.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004e). Twórcza siła formizmu. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 343–350.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004f). Tytus Czyżewski a kryzys formizmu. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 111–114.
Google Scholar

Chwistek, L. (2004g). Zagadnienie wiedzy w malarstwie. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 311–320.
Google Scholar

Chwistek, L. (2000h). Rozmowa z Leonem Chwistkiem, wywiad z W. Z[echenterem] (1926).
Google Scholar

W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 123–125.
Google Scholar

Chwistek, L. (2018). Innego rodzaju arystokratyzm. Komentarz do dyskusji z Władysławem Strzemińskim. W: Leon Chwistek. Nowe kierunki w sztuce. Kraków: MOCAK, s. 222–223.
Google Scholar

Chwistek, L., Strzemiński, W. (2004). Dyskusja Leon Chwistek – Władysław Strzemiński. W: Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wyb. i red. T. Kostyrko. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, s. 249–260.
Google Scholar

Ilkosz, B. (2019). Historia i twórczość Grupy Krakowskiej. W: Ilkosz B., Grupa Krakowska 1932–1937. Wrocław: Muzeum Narodowe, s. 60–161.
Google Scholar

Nietzsche F. (1907). Narodziny tragedii czyli Hellenizm i pesymizm. Tłum. L. Staff. Warszawa: Jakób Mortkowicz.
Google Scholar

Osostowicz, S. (1978). Listy. Opracowanie I. Jakimowicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Polit, P. (2021). „Zbudzić społeczeństwo ze śpiączki”. Postulat odnowy percepcji w twórczości artystów Grupy Krakowskiej. W: Karpowicz A., Kornhauser J. i Wójtowicz A (red.), Polityki awangardy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 23–37.
Google Scholar

Sobieraj, M. (1979). Kalendarium Grupy Krakowskiej. W: Chrobak J. i Potocka M. A. (red.) Awangarda artystyczna z kręgu KPP – wystawa Grupy Krakowskiej 1932–1937, cz. I. Kraków: Towarzystwo Przyjaciół Sztuk.
Google Scholar

Stowarzyszenie plastyków Grupa Krakowska (1935). Margines naszej orientacji plastycznej. Tygodnik Artystów, 19, s. 3.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-08

Jak cytować

Polit, P. (2021). „Narkotyk sztuki”. Przeżycie artystyczne jako impuls krytyki artystycznej Leona Chwistka. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica, (39), 45–63. https://doi.org/10.18778/0208-6107.39.04