Imiennictwo w parafii pw. św. Idziego w Tczycy. Dawne i współczesne motywacje nazewnicze
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.1.04Słowa kluczowe:
imię, antroponimia, parafia rzymskokatolicka pw. św. Idziego, TczycaAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie ze sobą dawnego i współczesnego materiału antroponimicznego, który dzieli ok. 70 lat. Przedmiotem analizy są imiona nadawane dzieciom podczas chrztu świętego w parafii rzymskokatolickiej pw. św. Idziego w Tczycy (województwo małopolskie) w latach: 1946–1951 oraz 2016–2021. Tekst stanowi próbę opisu motywacji nazewniczych występujących we wspomnianych okresach. Zgromadzony materiał zawiera imiona męskie oraz żeńskie, które nadano łącznie 723 osobom. W pracy odnotowano 228 imion – 144 w pierwszym okresie oraz 84 w drugim. W materiale omówiono: motywacje nadawania imion (wpływ tradycji, imiona odziedziczone po członkach rodziny), wieloimiennictwo oraz tzw. imiona przyniesione. Analiza materiału antroponimicznego pokazuje podobieństwa i różnice w nadawaniu imion nowym członkom wspólnoty parafialnej, zarówno w połowie XX wieku, jak i w drugiej dekadzie XXI wieku.
Pobrania
Bibliografia
Cieślikowa A., Malec M., 2007, Nadawanie imion „literackich” w Polsce, „Jezikoslovni zapiski” 13/1–2, s. 95–102.
Google Scholar
Czaplicka-Jedlikowska M., 2008, Współczesne tendencje kulturowe w nadawaniu imion dzieciom na przykładzie Łobżenicy, „Linguistica Bidgostiana” V, s. 96–110.
Google Scholar
Doroszewicz K., 2003, Psychologiczne aspekty imion ludzkich, „Psychologia Jakości Życia” 2/1, s. 89–110.
Google Scholar
Gębuś D., Jagieła J., 2016, Nadanie imienia – początek biografii a skrypt, „Edukacyjna Analiza Transakcyjna” 5, s. 179–197. https://doi.org/10.16926/eat.2016.05.12
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.16926/eat.2016.05.12
GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2018, 100 lat Polski w liczbach. 1918–2018, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5501/30/1/1/100_lat_polski_w_liczbach_1918-2018.pdf (dostęp: 18.12.2023).
Google Scholar
Kiszka B., 2014, „Sidney”, „Mohamed” i „Kaspian”… – o egzotyzacji imion w wybranych miastach Śląska na tle ogólnych tendencji we współczesnej antroponimii, w: P. Żmigrodzki, S. Przęczek-Kisielak (red.), Bogactwo współczesnej polszczyzny, Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, s. 465–473.
Google Scholar
Kresa M., 2013, Antroponimia historycznego pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykładzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim. Imiona, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Malec M., 1998, Imiona, w: E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne. Encyklopedia, Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, s. 97–118.
Google Scholar
Malec M., 2015, Kulturowe przyczyny zmian w polskim imiennictwie osobowym (w ujęciu diachronicznym), „Onomastica” LIX, s. 123–136. https://doi.org/10.17651/ONOMAST.59.7
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.59.7
Mazurowska A., 2008, Sytuacja socjolingwistyczna ludności mieszanej polsko-ukraińskiej w Baniach Mazurskich, „Studia Germanica Gedanensia” 17, s. 84–93.
Google Scholar
Mordań M., 2014, Trwanie i przemijanie w kontekście współczesnej kultury nazewniczej, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Linguistica” IX, s. 40–48.
Google Scholar
PESEL, 2022, Imiona żeńskie nadane dzieciom w Polsce w 2022 r. – imię drugie, https://dane.gov.pl/pl/dataset/219/resource/44829/table?page=1&per_page=20&q=&sort= (dostęp: 18.12.2023).
Google Scholar
RJP (Rada Języka Polskiego), 2005, Xawery, https://rjp.pan.pl/index.php?option=-com_content&view=article&id=898:xawery62&catid=76&Itemid=209 (dostęp: 20.08.2023).
Google Scholar
Rzetelska-Feleszko E., 2006, W świecie nazw własnych, Warszawa–Kraków: Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
Google Scholar
Teleszewska M., 2014, Status prawny dzieci nieślubnych na ziemiach polskich w dobie zaborów w świetle Kodeksu Cywilnego Napoleona I, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 66(1), s. 383–392. https://doi.org/10.14746/cph.2014.46.1.19
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2014.46.1.19
Umińska-Tytoń E., 2017, Imiona dzieci nieślubnych na tle obyczaju imienniczego w XIX wieku w Działoszynie, „Onomastica” LXI/2, s. 193–217. https://doi.org/10.17651/ONOMAST.61.2.16
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17651/ONOMAST.61.2.16
Wróbel-Kącka K., 2022, Zefiryna, Peregryna, Dydak… o imionach wybieranych dla dzieci nieślubnych w XIX wieku (na przykładzie ksiąg metrykalnych parafii Trzciana i Żegocina), „Językoznawstwo” 2/17, s. 153–162. https://doi.org/10.25312/2391-5137.17/2022_11kwk
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25312/2391-5137.17/2022_11kwk
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2024-07-10 - (2)
- 2024-05-29 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
