O (poza)słowotwórczym charakterze wartościowania. Próba analizy wartościujących negatywnie neologicznych derywatów prostych — na materiale Obserwatorium Językowego UW

Jarosław Łachnik

doi:10.18778/0208-6077.58.2.05

Autor

Jarosław Łachnik Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0001-5169-3159

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.58.2.05

Słowa kluczowe:

derywat słowotwórczy, leksem wartościujący, neologizm, Obserwatorium Językowe UW, wartościowanie negatywne

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza derywatów prostych wartościujących negatywnie odnotowanych w słowniku neologizmów polskich Obserwatorium Językowego UW. Autor wskazuje na trudności związane z ograniczeniem materiału (problemy z wyznaczeniem granic klasy derywatów prostych i jednostek wartościujących), interpretacją poszczególnych derywatów i ich grup. Analizuje także zbiór pod względem ilościowym (ze względu na części mowy reprezentowane przez derywaty, zastosowane techniki derywacyjne, afiksy, semantyczne typy derywatów w zależności od funkcji formantów). Odnosi się również do wartościowania: wyróżnia grupy derywatów wartościujących. Próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy wartościowanie rzeczywiście może mieć charakter słowotwórczy, czy też raczej jest niezależne od procesu słowotwórczego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bąba S., 2009, Derywacja frazeologiczna, w: S. Bąba, Frazeologia polska. Studia i szkice, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, s. 181–224.
Google Scholar

Burkacka I., 2001, Porównawcza analiza gniazdowa wybranych leksemów neutralnych i nacechowanych ekspresywnie, Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.
Google Scholar

Burkacka I., 2020, Janusze, halyny, sebixy i karyny. Memy internetowe jako źródło nowych eponimów, „Poradnik Językowy”, z. 4, s. 21–34. https://doi.org/10.33896/PorJ.2020.4.2
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33896/PorJ.2020.4.2

Grabias S., 1978, Derywacja a ekspresja, w: T. Skubalanka (red.), Studia nad składnią polszczyzny mówionej, Wrocław: Ossolineum, s. 89–102.
Google Scholar

Grabias S., 1981, O ekspresywności języka. Ekspresja a słowotwórstwo, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Google Scholar

Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H. (red.), 1998, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, t. 2, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Jadacka H., 2001, System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa: PWN.
Google Scholar

Jadacka H., 2004, Cząstki słowotwórcze, w: A. Markowski (red.), Wielki słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Jadacka H., 2005, Słowotwórstwo, w: H. Jadacka, Kultura języka polskiego, t. 2: Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa: PWN, s. 98–137.
Google Scholar

Jaroszewicz H., 2014, Derywacja frazeologiczna w języku polskim i serbskim, „Acta Universitatis Wratislawiensis. Slavica Wratislawiensia”, t. 159, s. 159–168.
Google Scholar

Kaczerzewska J., 2018, Stabilność ekspresywna leksemu janusz i jego jednostki derywowane, „Orbis Linguarium”, z. 51, s. 85–119, https://bibliotekanauki.pl/articles/559791.pdf (dostęp: 19.02.2024).
Google Scholar

Łachnik J., 2024, Analiza wybranych derywatów zgromadzonych w słowniku neologizmów polskich Obserwatorium Językowego UW z perspektywy słowotwórstwa synchronicznego — przejawy tendencji do automatyzacji modelu, w: M. Gębka-Wolak, J. Kamper-Warejko, I. Kaproń-Charzyńska (red.), Od świata do języka — stałość i zmienność w językach słowiańskich, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, s. 69–91.
Google Scholar

Markowski A., 1992, Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Pajdzińska A., 1994, Derywacja frazeologiczna czy derywacja odfrazeologiczna?, w: M. Basaj, D. Rytel (red.), Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. 6, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, s. 33–40.
Google Scholar

Puzynina J., 1991, Jak pracować nad językiem wartości, w: J. Bartmiński, J. Puzynina (red.), Język a kultura, t. 2: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 185–196.
Google Scholar

Puzynina J., 1992, Język wartości, Warszawa: PWN.
Google Scholar

Waszakowa K., 2021, O wartościowaniu w słowotwórstwie, w: K. Waszakowa, Język w działaniu i działania na języku. Szkice semantyczno-słowotwórcze, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 123–132. https://doi.org/10.31338/uw.9788323549376
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323549376