Zdania temporalne w Biblii nowobułgarskiej (1924) i ich odpowiedniki w średniobułgarskim Kodeksie Ochrydzkim (XII w.)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.43.07

Abstrakt

В статье проводится сравнение реализации темпоральных отношений в среднеболгарском и новоболгарском языках, исходя из анализа семантики сложноподчиненных предложений с придаточным обстоятельственным времени в новоболгарском тексте. Семантический уровень, универсальный для обоих сравниваемых систем, моделируется с помощью понятий «состояние» и «событие» и их взаимных отношений на оси времени, а также но отношению к моменту высказывания. Целью такого сравнения является составление инвентаря грамматических (морфологических и синтаксических) средств, выражающих семантическую категорию «темпоральность» в среднсболгарском языке (XII в.).

Наблюдения и выводы, сделанные в статье, касаются прежде всего неравномерности в использовании различных формальных средств для выражения анализируемых отношений и показывают зависимость этих средств от семантического типа темпоральной структуры. С точки зрения формального развития языковой системы устанавливается степень насыщенности среднеболгарского текста различными синтаксическими конструкциями (пара- и гипотаксис, причастные и деепричастные обороты, dativus absolutus, номинализации).

Pobrania

Bibliografia

Кульбакин С. М., Охридская рукопись апостола конца XII века, София 1907.
Google Scholar

Библия или Свещеното Писание на Старин и Новия Навет, София 1924.
Google Scholar

[Bartula 1992] – Cz. Bartula , Składnia zdania złożonego w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, Kielce.
Google Scholar

[Grzegorczykowa 1998] – R . Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Warszawa.
Google Scholar

[Iwanowa-Mirczewa, Charalampiew 1999] – Д. Иванова - Мирчева , И. Xараламииев, История на българския език, В. Търново.
Google Scholar

[Karolak 1995–1997] – S. Karolak (red.), Семантика и структура славянского вида, t. 1–2, Kraków.
Google Scholar

[Korytkowska 1990) – M. Korytkowska , Z problematyki składni konfrontatywnej. Na przykładzie bułgarskich i polskich zdań bezpodmiotowych, Wrocław.
Google Scholar

[Korytkowska 1998] – M. Korytkowska , Uprzedniość, rezultatywność a zdania czasowe w języku bułgarskim i polskim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, nr 34, s. 205–224.
Google Scholar

[Koseska-Toszewa 1986] – V. Koseska - Toszewa , O temporalności inaczej, [w:] Studia gramatyczne bułgarsko-polskie I. Temporalność, Wrocław, s. 39–63.
Google Scholar

[Mazurkiewicz 1986] – A. Mazurkiewicz , Zdarzenia i stany: elementy temporalności, [w:] Studia gramatyczne bułgarsko-polskie I. Temporalność, Wrocław, s. 7–21.
Google Scholar

[Mindak 1986] – J. Mindak, Aspekt a zdarzenie, [w:] Studia gramatyczne bułgarsko-polskie I. Temporalność, Wrocław, s. 93–114.
Google Scholar

[Mirczew 1978] – K. Mиpчeв, Исторически граматика на българския език, София.
Google Scholar

[Wierzbicka 1962] – A. Wierzbicka , Hipotaksa i konstrukcje nominalne w rozwoju polszczyzny, „Pamiętnik Literacki” , nr LIII, s. 195–216.
Google Scholar

[Wróbel 1975] – H. Wróbel , Składnia imiesłowów czynnych we współczesnej polszczyźnie, Katowice.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2005-01-01

Jak cytować

Petrov, I. (2005). Zdania temporalne w Biblii nowobułgarskiej (1924) i ich odpowiedniki w średniobułgarskim Kodeksie Ochrydzkim (XII w.). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica, 43, 91–110. https://doi.org/10.18778/0208-6077.43.07

Numer

Dział

Articles