Analiza lingwistyczna i prawna oszustwa a jego eufemizacja w przekazach internetowych
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.56.19Słowa kluczowe:
eufemizm, internet, odpowiedzialność karna, oszustwo, przestępstwoAbstrakt
W artykule przedstawione zostało zagadnienie przestępstwa oszustwa. Wskazany czyn zabroniony przeanalizowano z punktu widzenia językoznawstwa oraz prawa. Badania językoznawcze odwołują się do przykładów zaczerpniętych z internetu z lat 2018–2021. Obejmują one wykorzystywane przez internautów nazwy sprawców, działalności przestępczej, charakterystycznych typów oszustw oraz osób nimi pokrzywdzonych. Leksykalne, semantyczne, gramatyczne bądź graficzne środki eufemizacji nadają komunikacji walor emocjonalności lub ekspresyjności. Analiza prawna wymienionego czynu zabronionego określa warunki, jakie spełnić musi dane zachowanie, aby stanowiło przedmiot odpowiedzialności karnej, oraz jakie konsekwencje grożą jego sprawcy.
Pobrania
Bibliografia
Brzezińska J., 2014, Kilka uwag o „wypadku mniejszej wagi”, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” XXXI, s. 37–51.
Google Scholar
Dąbrowska A., 1990, Zniekształcanie obrazu rzeczywistości przez użycie pewnych środków językowych (eufemizm, kakofemizm), w: J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, s. 231–244.
Google Scholar
Dąbrowska A., 2005, Słownik eufemizmów polskich, czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Dąbrowska-Kardas M., Kardas P., 2022, Komentarz do art. 286 k.k., w: W. Wróbel, A. Zoll (red. nauk.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer, s. 289–359.
Google Scholar
Fleischer M., 2006, Obszar tabu w systemie polskiej kultury, w: K. Stasiuk, M. Graszewicz (red.), Literatura — kultura — komunikacja, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 283–300.
Google Scholar
Gardocki L., 2019, Prawo karne, 21. wydanie zmienione, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Google Scholar
Gardocki L., 2021, Prawo karne, 22. wydanie zmienione, Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
Google Scholar
Giezek J., 2020, Strona podmiotowa czynu zabronionego a formy jego popełnienia — zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa i Administracji” CXX/2, s. 19–36. https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.50
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.50
Głowiński M., 1986, O intertekstualności, „Pamiętnik Literacki” LXXVII, z. 4, s. 75–100.
Google Scholar
Kania S., 1976, „Kobieta lekkich obyczajów” w języku polskim, „Nauki Filologiczne” 23, s. 53–64.
Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I., 2017, Słowa do oglądania w komentarzach internetowych, w: E. Kołodziejek, R. Sidorowicz (red.), Internet jako przedmiot badań językoznawczych, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 27–42.
Google Scholar
Kaproń-Charzyńska I., Wiśniewski M., 2018, Kreatywność leksykalna a etyka słowa (na przykładzie komentarzy internetowych), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 25(45), nr 1, s. 77–92. https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.1.5
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2018.25.1.5
Karaś M., 1975, O rzucaniu mięsem, „Polityka” 42, s. 6–7.
Google Scholar
Korolko M., 1990, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar
Kulik M., 2019, Komentarz do art. 286 k.k., w: M. Mozgawa (red. nauk.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer, s. 948–950.
Google Scholar
Lachowski J., 2018, Komentarz do art. 286 k.k., w: V. Konarska-Wrzosek (red. nauk.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer, s. 1276–1281.
Google Scholar
Leszczyński Z., 1988, Szkice o tabu językowym, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Google Scholar
Misiak S., 1990, Aborcja, „Tygodnik Powszechny” 30, s. 35–37.
Google Scholar
Nawrocki M., 2020, Ustalanie zamiaru popełnienia przestępstw umyślnych, „Prawo w Działaniu. Sprawy Karne” 43, s. 56–73.
Google Scholar
Nowakowska A. (red.), 2003, Słownik frazeologiczny w układzie tematycznym i alfabetycznym, Wrocław: Europa.
Google Scholar
Plebanek E., 2011, Wypadek mniejszej wagi — kilka uwag w sporze o charakter instytucji i jego praktyczne konsekwencje, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” XV, z. 1, s. 81–98.
Google Scholar
Preibisz A.N., 2005, Niekorzystne rozporządzenie mieniem jako znamię oszustwa (art. 286 § 1 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 10, s. 63–82.
Google Scholar
Radecki W., 1998, Ochrona dóbr kultury w nowym kodeksie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2, s. 7–20.
Google Scholar
Szwecow-Szewczyk M., 1974, Tabu i eufemizmy językowe dawniej i dziś, „Poradnik Językowy” 6, s. 285–293.
Google Scholar
Widłak S., 1963, Tabu i eufemizm w językach nowożytnych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 22, s. 89–102.
Google Scholar
Widłak S., 1968, Zjawisko tabu językowego, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Google Scholar
Wiśniakowska L. (red.), 2006, Słownik wyrazów bliskoznacznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Wróbel W., Zoll A., 2014, Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków: Znak.
Google Scholar
Zarębski R., 2014, Przejawy tabu pierwotnego i magii językowej w dawnej i współczesnej polszczyźnie, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Naukowych ŁTN” 2013, t. XVII, K. Czyżewska (red.), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 241–251.
Google Scholar
Zgółkowa H., 1991, Wulgaryzmy i eufemizmy w języku dzieci przedszkolnych, w: J. Porayski-Pomsta (red.), Zagadnienia komunikacji językowej dzieci i młodzieży, Warszawa: Dom Wydawniczy i Handlowy Elipsa, s. 29–36.
Google Scholar
Zwoliński P., 1978, O pewnym typie eufemizmów we współczesnej polszczyźnie mówionej, w: M. Szymczak (red.), Z zagadnień słownictwa współczesnego języka polskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 251–257.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r.; sygn. V KK 324/02; LEX nr 80291, (P. 2003).
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 2004 r.; sygn. I KZP 37/03; LEX nr 140096, (P. 2004).
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2014 r.; sygn. II KK 10/13; LEX nr 1415116, (P. 2014).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 października 1986 r.; sygn. II KR 134/86; LEX nr 17787, (W. 1986).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2000 r.; sygn. V KKN 267/00; LEX nr 43441, (W. 2000).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2002 r.; sygn. IV KKN 618/99; LEX nr 75460, (W. 2002 [I]).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2002 r.; sygn. IV KKN 135/00; LEX nr 74478, (W. 2002 [II]).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2006 r.; sygn. V KK 104/06; LEX nr 295629, (W. 2006).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2007 r.; sygn. V KK 384/06; LEX nr 299205, (W. 2007).
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2009 r.; sygn. WA 16/09; LEX nr 551085, (W. 2009).
Google Scholar
Bagiński K., 2021, „Dojenie mamutów”. Tak działają oszuści na OLX, to zorganizowana grupa przestępcza, https://www.money.pl/gospodarka/dojenie-mamutow-tak-dzialaja-oszusci-na-olx-to-zorganizowana-grupa-przestepcza-6653345628920800a.html (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Brzeziński M., 2020, Wymuszenie kolizji lub celowe zniszczenie auta — co za to grozi?, https://www.auto-swiat.pl/porady/prawo/wymuszenie-kolizji-lub-celowe-zniszczenie-auta-co-za-to-grozi/p1nqsl6 (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Ceglarski B., 2018, Nigeryjski przekręt — czym jest i jak nie dać się nabrać?, https://www.infor.pl/prawo/prawo-karne/przestepstwa-komputerowe/2702803,Nigeryjski-przekret-czym-jest-i-jak-nie-dac-sie-nabrac.html (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Czarkowski M., 2021, Czy Marian Banaś obali rząd Morawieckiego?, https://www.tygodnikprzeglad.pl/marian-banas-obali-rzad-morawieckiego/ (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Jak odróżnić kolekcjonerski dowód osobisty od prawdziwego dokumentu?, 2019, https://prnews.pl/odroznic-kolekcjonerski-dowod-osobisty-prawdziwego-dokumentu-442319 (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Pasztelański R., 2021, Wielomilionowy przekręt na produkcji papieru toaletowego. Gang „innowatorów” rozbity, https://www.tvp.info/54225900/cbsp-zamieniali-papier-toaletowy-w-miliony-zlotych-na-toaletowym-przekrecie-innowatorzy-zarobili-dziesiatki-milionow (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Studziński A., 2020, Wierzyciel wobec „oszustwa gospodarczego” — jak identyfikować i jak reagować, https://codozasady.pl/p/wierzyciel-wobec-oszustwa-gospodarczego-jak-identyfikowac-i-jak-reagowac (dostęp: 5.02.2022).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
