Rektorka, dziekana, kanclerka. Męskie i żeńskie nazwy kobiet zatrudnionych na stanowiskach uniwersyteckich w świetle badania ankietowego
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.55.02Słowa kluczowe:
nazwy żeńskie, nowe feminatywy, określenia kobiet zatrudnionych na uczelniAbstrakt
Celem artykułu jest zbadanie preferencji nauczycielek akademickich dotyczących stosowania przez nie żeńskich i męskich nazw uniwersyteckich funkcji, stanowisk i stopni naukowych. Dane pozyskano w badaniu ankietowym, przeprowadzonym pod koniec 2020 roku z udziałem 228 pań z 15 polskich uczelni. Respondentki deklarują dwukrotnie częstsze stosowanie nazw męskich niż żeńskich, zwłaszcza w języku oficjalnym, częściej używają feminatywów utrwalonych już w języku niż neologizmów oraz chętniej akceptują nowe nazwy z przyrostkiem -ka niż rzeczowniki utworzone paradygmatycznie. Najwięcej form męskich stosują respondentki w stopniu magistra oraz z tytułem profesora, a najmniej w stopniu doktora i doktora habilitowanego. Im krótszy staż pracy ankietowanych na uczelni, tym większy udział feminatywów w ich odpowiedziach, i odwrotnie – wraz z dłuższym okresem zatrudnienia uczestniczek maleje użycie przez nie nazw żeńskich i wzrasta męskich.
Pobrania
Bibliografia
Giersz A., 2020, „Manterruption” dobrze zna każda kobieta. Kandydatka na wiceprezydenta USA pokazała, jak reagować, https://www.hplush.pl/zalety/?utm_campaign=9P_1800_993_H+H_2020&utm_source=sataku&utm_medium=300x600&utm_content=inwestor&utm_term=video_lp (dostęp: 9.10.2020).
Google Scholar
Grochowska M., Wierzbicka A., 2015, Produktywne typy słowotwórcze nazw żeńskich we współczesnej polszczyźnie, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 49, s. 45–55.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6077.49.04
Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J., 2005, Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Kiełkiewicz-Janowiak A., 2019, Gender specification of Polish nouns naming people: language system and public debate arguments, „Slovenščina 2.0” 7 (2), s. 141–171.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4312/slo2.0.2019.2.141-171
Kita M., 2013, Preferuję: pani ministro. Dyskusja na temat ministry, w: M. Milewska-Stawiany, E. Rogowska-Cybulska (red.), Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie 4, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, s. 88–93.
Google Scholar
Krysiak P., 2020, Nazwy żeńskie we współczesnej leksykografii polskiej i francuskiej, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Google Scholar
Łaziński M., 2006, O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa, Warszawa: PWN.
Google Scholar
Małocha-Krupa A. (red), 2015, Słownik nazw żeńskich polszczyzny, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Małocha-Krupa A., 2018, Feminatywum w uwikłaniach językowo-kulturowych, Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Google Scholar
Nowosad-Bakalarczyk M., 2009, Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M., 2015. Kilka uwag o nieodnotowanych w słownikach współczesnej polszczyzny formacjach feminatywnych, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 29, s. 87–96.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/psj.2015.29.6
Rokosza K., 2020, Nagroda Nobla 2020 z chemii. Znamy nazwiska laureatek, https://next.gazeta.pl/next/7,172690,26375370,nagroda-nobla-2020-z-chemii-znamy-nazwiska-laureatek.html#s=BoxOpImg1 (dostęp: 8.10.2020).
Google Scholar
Rytel-Schwarz D., 2015, Czy rodzaj żeński może być używany w funkcji generycznej?, w: M. Benešová, R. Rusin Dybalska, L. Zakopalová (red.), Promeny Polonistyky. Tradice a výzvy polonistických studií, Praha: Karolinum Press, s. 180–186.
Google Scholar
Szpyra-Kozłowska J., 2019, Premiera, premierka czy pani premier? Nowe formy żeńskie oraz ograniczenia w ich tworzeniu – badanie ankietowe, „Język Polski” 2, s. 22–45.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31286/JP.99.2.2
Szpyra-Kozłowska J., 2021, Nianiek, ministra i japonki. Eseje o języku i płci, Kraków: Universitas.
Google Scholar
Urbaniak M., 2020, Profesor Bogumiła Kaniewska: Kiedyś słyszałam, że „uniwersytet nie dojrzał jeszcze do kobiety rektora”, https://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,26171453,profesor-bogumila-kaniewska-kiedys-slyszalam-ze-uniwersytet.html (dostęp: 1.08.2020).
Google Scholar
Woźniak E., 2014, Język a emancypacja, feminizm, gender, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 60, s. 295–312.
Google Scholar
Woźniak E., 2020, Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918–1939 w dziejach języka polskiego, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
