Łódź zajmuje mnie i porywa... Wybrane zbiory rękopiśmienne Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego jako źródła do historii Łodzi i regionu przełomu XIX i XX wieku

Maria Strzelecka

doi:10.18778/0860-7435.39.01

Autor

Maria Strzelecka Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego https://orcid.org/0009-0003-7280-0357

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-7435.39.01

Słowa kluczowe:

zbiory specjalne, rękopisy, lodziana, Łódź, Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego

Abstrakt

Artykuł stanowi przegląd wybranych zbiorów rękopiśmiennych z przełomu XIX i XX wieku dotyczących Łodzi i regionu, z zasobu Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Książnica uniwersytecka, wpisana od 1945 r. w krajobraz naukowy miasta, gromadzi od początku swojego istnienia dokumenty o szczególnej wartości dla środowiska akademickiego – są to kolekcje specjalne tj.: cymelia, dokumenty życia społecznego, zbiory ikonograficzne, kartograficzne, muzyczne, rękopiśmienne i starodruki. Ze względu na miejsce i okoliczności powstania, cechy fizyczne, podejmowaną tematykę (życie codzienne, wydarzenia szczególnej rangi, obraz miasta), jak i osobę autora (zróżnicowaną wiekiem, środowiskiem, wykształceniem etc.) rękopiśmienne lodziana – dokumenty prywatne, urzędowe, grup zawodowych i społecznych stanowią cenne źródło do badań z zakresu nauk humanistycznych. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu rękopiśmienne lodziana zgromadzone w uniwersyteckiej książnicy uzupełniają dotychczasowy stan wiedzy o Łodzi i regionie z przełomu wieków XIX i XX, a także jaką rolę odgrywają w popularyzowaniu zasobów Biblioteki, historii miasta i regionu.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adamek, Robert & Nowak, Tadeusz (2005). 650 lat Pabianic. Studia i szkice. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
Google Scholar

Bartnik, Dorota & Piestrzyński, Tomasz (2018). Zwischen Tradition und Modernität. Zur Geschichte der Universitätsbibliothek in Lodz. Historia Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Między tradycją a nowoczesnością. W: Dietl C., Kubisiak M. (red.), Unbekannte Schätze. Germanica des 16. Jahrhunderts in der Universitätsbibliothek Łódź. Nieznane skarby. Germanika XVI-wieczne w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego (s. 21–61). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-251-2.02

Cech Rzemiosł Różnych w Pabianicach. Historia [online]. Pobrano 20 grudnia 2024 r. z: www.cechpabianice.pl/historia.html
Google Scholar

Cichocki, Marek A. (2022). „Ziemia obiecana” – powieść o polskiej transformacji [wywiad z 2.05.2022] [online]. Pobrano 9 października 2023 r. z: https://teologiapolityczna.pl/marek-a-cichocki-ziemia-obiecana-powiesc-o-polskiej-transformacji
Google Scholar

Digitus Index. Inwentarz rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego, [online]. Pobrano 10 stycznia 2025 r. z: https://www.lib.uni.lodz.pl/aktualnosci/szczegoly/biblioteka-ul-z-dofinansowaniem-na-wyjatkowe-projekty
Google Scholar

Golik-Prus Aleksandra (oprac.) (2022). Dyplomy cechów rzemieślniczych w zbiorach Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego [online]. Pobrano 14 listopada 2024 r. z: https://kc-cieszyn.pl/dyplomy-cechow-rzemieslniczych-w-zbiorach-polskiego-towarzystwa-ludoznawczego
Google Scholar

Dunin, Janusz (1992). Z pamiętniczka łódzkiej pensjonarki. Kalejdoskop, 2/1992, 51–52.
Google Scholar

Frączek, Lech (2013). Dokumenty cechowe jako źródło do badań genealogicznych na podstawie akt cechowych miasta Szczekociny [online]. Pobrano 10 grudnia 2024 r. z: www.genealodzy-kielce.pl/cms/documents/publikacje/akta_cechowych_miasta_Szczekociny.pdf
Google Scholar

Gorgolewski, Józef (1984a). Poznański Izrael. W: Polski Słownik Biograficzny, T. XXVIII/1, Z. 116 (s. 295–297). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Gorgolewski, Józef (1984b). Poznański Maurycy, W: Polski Słownik Biograficzny, T. XXVIII/1, Z. 116 (s. 300–301). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Grzegorczyk, Andrzej (2016). Dzieje łódzkich parafii ewangelicko-augsburskich w XIX i na początku XX w. Łódzkie Studia Teologiczne, 25/4, 89–101.
Google Scholar

Hammer und Glocke (2017). In: Österreichische Nationalbibliothek [online]. Pobrano 20 grudnia 2024 r. z: https://www.onb.ac.at/mehr/blogs/detail/hammer-und-glocke
Google Scholar

Janiak, Jan (2011). Kroniko de nia Lodzia Esperantujo Włodzimierza Pfeiffera [fragmenty]. W: Sesja o Włodzimierzu Pfeifferze, „Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych”, 10 (123), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, 19 września 2011 [online]. Pobrano 10 stycznia 2025 z: https://skany.wbp.lodz.pl/pliki/bibik/bibik_123/bibik_123.pdf
Google Scholar

Jordan, Wisława (2008). W secesyjnym ogrodzie. Kolekcja studiów roślin i projektów dekoracyjnych, Łódź: Muzeum Historii Miasta Łodzi.
Google Scholar

Kacprzak, Dariusz (2015). Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880–1939. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
Google Scholar

Kaczmarek, Roman (1960). Żarliwy rzecznik Łodzi „Głos Robotniczy”, nr 228/1960.
Google Scholar

Kita, Jarosław (2023), Wstęp. W: Łódź poprzez wieki. 1820–1914, Kita J. (red.) (s. 8–9). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kolbuszewska, Jolanta (2016). Listy prywatne jako źródło do badań nad przeszłością. Kilka uwag o potencjale informacyjnym, ograniczeniach, sposobach wykorzystania. W: Przedmiot, źródła i metody badań w biografistyce, Skrzyniarz R., Dziaczkowska L., Opozda D. (red.), (s. 237–248). Lublin: „Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej”, nr 9.
Google Scholar

Kowalczyński, Krzysztof R. (2017). Łódź przełomu wieków. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Google Scholar

Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, https://niematerialne.nid.pl/en/krajowa-lista-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego/
Google Scholar

Pawlak, Cezary (2015). Mecenat artystyczny rodzin Silbersteinów i Poznańskich – historia, kolekcja, dziedzictwo. Referat wygłoszony na XXXVII sesji Stałej Konfrencji MABPZ – Rapperswil 2015 r. Pobrano 8 listopada 2024 z: https://mabpz.org/publikacje-b/mecenat-artystyczny-rodzin-silbersteinow-i-poznanskich-historia-kolekcja-dziedzictwo
Google Scholar

Pawlak, Wacław (2001). Minionych zabaw czar, czyli czas wolny i rozrywka w dawnej Łodzi. Łódź: Oficyna Bibliofilów.
Google Scholar

Puś, Wiesław (1988). Żydzi w Łodzi w latach zaborów. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Rękopis (1971). W: Encyklopedia Wiedzy o Książce, Birkenmajer Aleksander et al. (red.), (s. 2075). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Sesja o Włodzimierzu Pfeifferze, „Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych”, 10 (123), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, 19 września 2011 [online]. Pobrano 10 października 2024 z: https://skany.wbp.lodz.pl/pliki/bibik/bibik_123/bibik_123.pdf
Google Scholar

Stawiszyńska, Aneta (2014). Społeczność łódzkich esperantystów w latach Wielkiej Wojny, (s. 113–126). Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej, T XIII/2014.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.13.08

Stefański, Krzysztof (2014). Wielkie rody fabrykanckie Łodzi i ich rola w ukształtowaniu oblicza miasta. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Google Scholar

Sosnowska, Joanna (2012). Działalność społeczna kobiet Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności 1885–1918. W: Kobieta a patriotyzm. Konteksty historyczno-pedagogiczne XVI–XX wieku. Kryńska E.J., Kalisz Ł., Konopacki A. (red .), (s. 89–103) [online]. Pobrano 10 stycznia 2025 z: https://dspace.uni.lodz.pl:8443/xmlui/handle/11089/5485
Google Scholar

Sosnowska Joanna (2017). Opieka zdrowotna i dobroczynność. W: Łódź poprzez wieki. 1820–1914, Kita J. (red.) (s. 495–520). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Stefański, Krzysztof (2014). Wielkie rody fabrykanckie Łodzi i ich rola w ukształtowaniu oblicza miasta, Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Google Scholar

Strzelecka Maria & Sulejewicz Monika (2022). Jak chronić i popularyzować dziedzictwo kulturowe? Na przykładzie projektów starodrucznych i rękopiśmiennych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2020–2022. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 2(35), 25–45 [online]. Pobrano 10 października 2024 z: https://repozytorium.uni.lodz.pl/handle/11089/47217?show=full
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-7435.35.02

Sulejewicz-Nowicka Monika (2015). Gromadzenie rzadkich wydawnictw XIX-XX-wiecznych oraz druków przeznaczonych do zbiorów specjalnych w latach 2005–2012 w BUŁ. W: Od przeszłości teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2015, Wrocławska M., Kujawska I., Łabiszewska I. (red,) (s. 195–196). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Szulakiewicz, Władysława (2013). Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych. Przegląd Badań Edukacyjnych, 16 (1), 65–84.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/PBE.2013.006

Wiadomości ogólne – Wystawa w Niższym Nowogrodzie (1896). Gazeta Rzemieślnicza [online], R. 13, 24, 189–191. Pobrano 10 stycznia 2025 r. z: https://crispa.uw.edu.pl/object/files/360849/display/PDF
Google Scholar

Źródła historyczne pisane [online]. Pobrano 20 listopada 2024 r. z: https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/zrodla-historyczne-pisane/#dokumenty
Google Scholar

Żebrowska, Alojza (oprac.) (1980). Pfeiffer Włodzimierz. W: Polski Słownik Biograficzny, T. XXV, (s. 760–761). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar