Starzy piloci na moście, czyli dyskretny urok alternacji

Liliana Madelska

doi:10.18778/0860-6587.27.08

Autor

Liliana Madelska Uniwersytet Wiedeński, Instytut Slawistyki, Spitalgasse 2-4, Hof 3, 1090 Wiedeń, Austria https://orcid.org/0000-0003-2819-8955

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.27.08

Słowa kluczowe:

język polski jako obcy, alternacje (oboczności) morfonologiczne, fleksja, słowotwórstwo, świadomość glottodydaktyczna

Abstrakt

Język polski niesłusznie uchodzi za trudny, skomplikowane natomiast wydawać się mogą alternacje morfonologiczne, które występują w odmianie czasowników, rzeczowników, przymiotników, liczebników, zaimków i imiesłowów, w stopniowaniu, a także w słowotwórstwie. Artykuł pokazuje, iż do uporządkowania z pozoru chaotycznego świata polskich alternacji wystarczy kilka prostych reguł. Ucząc języka polskiego jako obcego, warto wprowadzać te reguły krok po kroku już na początkowym etapie nauki. Warto pamiętać, że odpowiednio zaprezentowane przykłady mówią czasem więcej niż długie komentarze metajęzykowe. Przy takim podejściu liczne formy gramatyczne nie jawią się jako ocean wyjątków, lecz jako sieci powiązań, które da się opanować.

Bibliografia

Bańko M., Komosińska, D., Stankiewicz, A., 2003, Indeks a tergo do Uniwersalnego słownika języka polskiego, Warszawa.
Google Scholar

Bisko A., 2014, Polska dla średniozaawansowanych. Współczesna polskość codzienna, Kraków.
Google Scholar

Engel, U., 2000, Deutsch-polnische kontrastive Grammatik, Warszawa.
Google Scholar

Grochala B., 2016, Metajęzyk w wybranych podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 23, G. Zarzycka, M. Biernacka, (red.), s. 73–82. http://dx.doi.org/10.18778/0860-6587.23.06
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.23.06

Karasek M., Gaze M., 2019, Świadomość lingwistyczna (przyszłych) lektorów języka polskiego jako obcego – kilka uwag o znajomości fleksji imiennej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 26, G. Zarzycka, B. Grochala, I. Dembowska-Wosik (red.), s. 139–148. http://dx.doi.org/10.18778/0860-6587.26.08
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.08

Kowalik K., 1997, Struktura morfonologiczna współczesnej polszczyzny, Kraków.
Google Scholar

Laskowski R., 1975, Studia nad morfonologią współczesnego języka polskiego, Wrocław.
Google Scholar

Madelska L., 2005, Słownik wariantywności fonetycznej współczesnej polszczyzny, Kraków.
Google Scholar

Madelska L., 2007, Polnisch entdecken, Kraków.
Google Scholar

Madelska L., 2008, Praxis-Grammatik Polnisch, Poznań.
Google Scholar

Madelska L., 2009, Polski na tle języków świata a nauczanie wymowy w glottodydaktyce, „Poradnik Językowy” z. 6 (665), s. 38–55.
Google Scholar

Madelska L., 2010, Posłuchaj, jak mówię. Podręcznik ucznia; Poradnik dla rodziców i nauczycieli; film dydaktyczny Powiedz mi, co widzisz, Wiedeń.
Google Scholar

Madelska L., 2012, Prakticzeskaja grammatika polskogo jazyka, Kraków.
Google Scholar

Madelska L., Schwartz, G., 2010, Discovering Polish. A Learner’s Grammar, Kraków.
Google Scholar

Madelska L., Warchoł-Schlottmann, M., 2008, Odkrywamy język polski. Gramatyka dla uczących (się) języka polskiego jako obcego, Kraków.
Google Scholar

Orbitowski Ł., 2019, Kult, Warszawa.
Google Scholar

Pałuszyńska E., 2019, Kategoria rodzaju gramatycznego w systemie językowym, dyskursie i glottodydaktyce, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, t. 26, G. Zarzycka, B. Grochala, I. Dembowska-Wosik (red.), s. 413–424. http:dx.doi.org/10.18778/0860-6587.26.28
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.28

Perlin J., 2013, O potrzebie, a nawet konieczności uwzględnienia infiksów w opisie polskiej fleksji werbalnej, „Linguistica Copernicana” 1 (9), s. 203–213.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/LinCop.2013.010

Pyzik J., 2000, Przygoda z gramatyką. Fleksja i słowotwórstwo imion, Kraków.
Google Scholar

Tokarski J., 1993, Schematyczny indeks a tergo polskich form wyrazowych, Warszawa. https://pl.wiktionary.org/wiki/Kategoria:polski_(indeks_a_tergo) [30.05.2020].
Google Scholar

Wicherkiewicz W., 1911, Polnische Konversations-Grammatik, Heidelberg.
Google Scholar