Klasyka polskiej powieści w działaniach językowych na lekcjach języka polskiego jako obcego

Magdalena Rumińska

doi:10.18778/0860-6587.29.11

Authors

Magdalena Rumińska Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Polonii i Cudzoziemców, ul. Weteranów 18, 20-038 Lublin https://orcid.org/0000-0003-3464-1263

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.29.11

Keywords:

classic Polish novels, contemporary literature, strategic approach, language activities, teaching Polish as a foreign language

Abstract

The article concerns the incorporation of literary texts for foreign language learning. It consists of two sections. In the first section, the theoretical considerations are focusing on issues related to literature’s place and role in the teaching process of Polish as a foreign language. Most attention was paid to the varied stances of language teaching theoreticians on defining the degree and type of usability of texts representing old and contemporary literature. In this context, the authoress advocates the eclectic approach and justifies its usefulness. The second section takes the form of a descriptive illustration of the strategic approach working with a literary text, based on the Polish positivist masterpiece, namely The Doll by Bolesław Prus. The goal of this section is to express that proper profiling of exercises proves the timelessness of the old works and helps to break away from thinking about them as anachronistic in terms of content and outdated in linguistic terms on the one hand and on the other hand becomes a foundation for various oral and written linguistic operations which are useful in everyday communication and additionally develop the literary and (inter)cultural competences of foreigners.

References

Achtelik A., 2010, Kolekcja – rzecz o spotkaniu z kulturą polską, w: A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor (red.), Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego 2, Katowice, s. 171–178.
Google Scholar

Burzacka I., 2010, Miejsce polskiej literatury współczesnej w procesie nauczania języka polskiego jako obcego, w: K. Birecka, K. Taczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Toruń, s. 33–38.
Google Scholar

Cudak R., 2010, Edukacja literacka na kursach języka polskiego jako obcego, w: A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor (red.), Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego 2, Katowice, s. 117–130.
Google Scholar

Czerkies T., 2012, Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego (z elementami pedagogiki dyskursywnej), Kraków.
Google Scholar

Czerkies T., 2019, Literackie lustro kultury. Literatura polska w ćwiczeniach dla obcokrajowców – poziom B1–C1, Kraków.
Google Scholar

Garncarek P., Kajak P., Zieniewicz A. (red.), 2010, Kanon kultury polskiej w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Materiały z Konferencji Naukowej, Warszawa.
Google Scholar

Gębal P. E., 2010, Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców. Podejście porównawcze, Kraków.
Google Scholar

Hajduk-Gawron W., 2005, Europejskość czy obcość – wkład literatury polskiej w nową wspólnotę kulturową, w: Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej. Materiały z VI Międzynarodowej Konferencji Glottodydaktycznej, P. Garncarek (red.), Warszawa, s. 244–249.
Google Scholar

Hajduk-Gawron W., 2013, Arcydzieła literatury polskiej w praktyce glottodydaktycznej. Zaadaptować czytelnika i tekst, „Biblioteka Postcriptum Polonistycznego”, nr 3, s. 353–365.
Google Scholar

Handzel A., 2019, Lektura w kręgu – czytanie inspirowane metodyką „Responsive Classroom”, w: A. Janus-Sitarz (red.), Lektury w ręku nauczyciela. Perspektywa polska i zagraniczna, Kraków, s. 189–204.
Google Scholar

Janowska I., Plak M., 2021, Działania mediacyjne w uczeniu się i nauczaniu języków obcych. Od teorii do praktyki, Kraków.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/9788381386807

Janus-Sitarz A., 2019, Klasyka literacka w szkole. Poszukiwanie drogi do czytelnika lub drugie życie lektury, w: A. Janus-Sitarz (red.), Lektury w ręku nauczyciela. Perspektywa polska i zagraniczna, Kraków, s. 83–94.
Google Scholar

Kowalewski J., 2011, Kultura polska jako obca?, Kraków.
Google Scholar

Kozłowski A., 1991, Literatura piękna w nauczaniu języków obcych, Warszawa.
Google Scholar

Kwiatkowska A., Vàlkovà Maciejewska M. (red.), 2018, Literatura i glottodydaktyka w praktyce. Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Poznań.
Google Scholar

Miodunka W., Seretny A. (red.) 2016, Język, literatura i kultura polska w świecie, Kraków.
Google Scholar

Próchniak W., 2008, Polska proza – język i rzeczywistość ostatnich lat, czyli dlaczego cudzoziemiec powinien zaglądać do polskich powieści współczesnych, w: W. Miodunka, A. Seretny (red.), W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego u progu XXI w., Kraków, s. 243–248.
Google Scholar

Próchniak W., 2012, Klucz do wierszy. Poezja w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Lublin.
Google Scholar

Roter-Bourkane A., 2020, „Herod baba” J. I. Kraszewskiego – kobiecość w wersji polskiej i obcej, czyli czytanie po polsku ze stereotypami narodowościowymi i historycznie umotywowanymi w tle, w: Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa, s. 134–143.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323546597.pp.134-143

Seretny A., 2006, Nauka o literaturze i teksty literackie w dydaktyce języka polskiego jako obcego/ drugiego, w: E. Lipińska, A. Seretny (red.), Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego, Kraków, s. 243–279.
Google Scholar

Stankiewicz K., Żurek A., 2010, Obraz Polki/Polaka w serii podręczników do nauczania języka polskiego jako obcego „Hurra!!! Po polsku”, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców”, nr 17, s. 495–505.
Google Scholar

Szwagrzyk A., 2015, Literatura najnowsza na lekcjach języka polskiego jako obcego, w: E. Kubicka, A. Walkiewicz (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego III, Toruń, s. 163–171.
Google Scholar

Świstowska M., 2010, Obecność tekstów prozy polskiej po 1989 r. w nauczaniu języka polskiego jako obcego – realia, potrzeby, problem wyboru, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców”, nr 17, s. 425–432.
Google Scholar

Wacławek M., 2021, Plus minus wiersz – o metodzie analizy i twórczego wykorzystania wzorów na lekcji języka polskiego jako obcego, w: Glottodydaktyka polonistyczna. Strategie – wartości – wyzwania, I. Wieczorek, A. Roter-Bourkane, Poznań, s. 105–119.
Google Scholar

Wieczorek I., 2020, „Chmurdalia” Joanny Bator na zajęciach z języka polskiego jako obcego, czyli wstyd, tabu i literatura, w: J. Zych (red.), Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa, s. 95–110.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323546597.pp.95-110

Zagórska A., 2017, ANTYbohater polskiej prozy (po roku 1989), Kraków.
Google Scholar

Zarzycka G., 2010, Skrzydlate słowa w procesie nauczania języka polskiego jako obcego. Propozycje programowe, w: P. Garncarek, P. Kajak, A. Zieniewicz (red.), Kanon kultury w nauczaniu języka polskiego jako obcego.
Google Scholar

Zawadka J., 2011, Komiks w nauczaniu języka polskiego jako obcego, w: K. Pluskota, K. Tarczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, Toruń, s. 256–263.
Google Scholar

Zieniewicz A., 2020, Nauczanie kultury i pragnienie opowieści, w: J. Zych (red.), Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa, s. 15–28.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323546597.pp.15-28

Zych J., 2018, Jedna strona przesycona polskością, czyli glottodydaktycznie o fragmencie powieści Dawida Bieńkowskiego pod tytułem „Biało-czerwony”, w: A. Kwiatkowska, M. Vàlkova Maciejewska (red.), Literatura i glottodydaktyka w praktyce. Tekst literacki w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Poznań, s. 75–85.
Google Scholar

Zych J., 2020b, Najnowsze polskie powieści jako źródło wiedzy o życiu codziennym współczesnych Polaków, w: J. Zych (red.), Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa, s. 67–94.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323546597.pp.67-94

Zych J., 2021, Współczesne reportaże o cudzoziemcach w Polsce jako antidotum na glottodydaktyczne bezdroża bezkrytycznego szerzenia mitu o polskiej gościnności, w: G. Leszczyński, A. Zieniewicz (red.), Bezdroża glottodydaktyki polonistycznej. Studia, rozprawy i szkice, Warszawa, s. 34–64.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323551812.pp.34-64

Zych J. (red.), 2020a, Literackie obrazy kultury. Perspektywa glottodydaktyczna, Warszawa.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323546597