Zmiany użytkowania rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) w miastach województwa łódzkiego
DOI:
https://doi.org/10.18778/2543-9421.09.04Słowa kluczowe:
rodzinne ogrody działkowe, ROD, użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych, zagospodarowanie rodzinnych ogrodów działkowych, działka w rodzinnym ogrodzie działkowym, województwo łódzkieAbstrakt
W artykule przedstawiono wyniki badań w wybranych rodzinnych ogrodach działkowych (ROD) w aglomeracji łódzkiej, które pozwoliły uzyskać odpowiedź na pytanie, czy proces zmian użytkowania działek w ROD-ach z użytkowania rolniczo- -produkcyjnego na wypoczynkowo-rekreacyjne ma miejsce oraz jaka jest skala takich zmian. Zaprezentowano także cechy społeczno-demograficzne użytkowników, które współcześnie decydują o sposobie korzystania z działek w tych ogrodach. Realizacji celów dokonano za pomocą inwentaryzacji bezpośredniej oraz badań kwestionariuszowych użytkowników ośmiu ogrodów: jednego znajdującego się w Łodzi i siedmiu zlokalizowanych w zachodniej i wschodniej części strefy podmiejskiej Łodzi. W rezultacie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że w ROD-ach ciągle zachodzi proces zmian użytkowania działek z rolniczo-produkcyjnego na wypoczynkowo-rekreacyjne. Skala tych zmian jest bardzo duża, a sam proces przebiega szybko. Cechami społeczno-demograficznymi użytkowników decydującymi współcześnie o sposobie użytkowania działek są aktywność zawodowa oraz wiek użytkownika. Sposób użytkowania jest ponadto determinowany intensywnością użytkowania działki oraz miejscem (miastem) zamieszkania działkowców.
Bibliografia
Acton, L. (2011). Allotment gardens: A reflection of history, heritage, community and self. Papers from the Institute of Archaeology, 21(1), 46–58. https://doi.org/10.5334/pia.379
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5334/pia.379
Armstrong, D. (2000). A survey of community gardens in upstate New York: Implications for health promotion and community development. Health and Place, 6(4), 319–327. https://doi.org/10.1016/S1353-8292(00)00013-7
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/S1353-8292(00)00013-7
de Bell, S., White, M., Griffiths, A., Darlow, A., Taylor, T., Wheeler, B., Lovell, R. (2020). Spending time in the garden is positively associated with health and wellbeing: Results from a national survey in England. Landscape and Urban Planning, 200, artykuł 103836. https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103836
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2020.103836
Drescher, A.W., Holmer, R.J., Iaquinta, D.L. (2006). Urban homegardens and allotment gardens for sustainable livelihoods: Management strategies and institutional environments. W: B.M. Kumar i P.K.R. Nair (red.), Tropical homegardens: Advances in agroforestry: T. 3 (s. 317–338). Springer. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-4948-4_18
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4020-4948-4_18
Duś, E. (2014). Recreational use and health functions of allotments gardens in the Katowice conurbation, Poland. Environmental & Socio-economic Studies, 2(2), 16–25. https://doi.org/10.1515/environ-2015-0034
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1515/environ-2015-0034
Dymek, D., Bednorz, L. (2017). Zagospodarowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) na przykładzie ROD im. Józefa Chociszewskiego w Poznaniu. Studia Miejskie, 25, 133–147. https://www.studiamiejskie.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2017/09/S_Miejskie_25_2017-Dymek.pdf
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.25167/sm2017.025.08
Grabowski, J., Stępień, J., Waszak, P., Michalski, T., Meloni, R., Grabkowska, M., Macul, A., Rojek, J., Lorettu, L., Sagan, I., Bidzan, L. (2021). Social isolation during COVID-19 pandemic: Perceived stress and containment measures compliance among Polish and Italian residents. Frontiers in Psychology: Section Environmental Psychology, 12, artykuł 673514. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.673514
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.673514
Heitzman, J. (2020). Wpływ pandemii COVID-19 na zdrowie psychiczne / Impact of COVID-19 pandemic on mental health. Psychiatria Polska, 54(2), 187–198. https://doi.org/10.12740/PP/120373
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12740/PP/120373
Klusowski, J.M. (2020). Sparse learning with CART. W: H. Larochelle, M. Ranzato, R. Hadsell, M.F. Balcan i H. Lin (red.), Advances in Neural Information Processing Systems 33: Annual Conference on Neural Information Processing Systems (NeurIPS 2020), Online, 6–12 December: T. 14 (s. 11612–11622). https://proceedings.neurips.cc//paper/2020/file/85fc37b18c57097425b52fc7afbb6969-Paper.pdf
Google Scholar
Lorettu, L., Mastrangelo, G., Stępień, J., Grabowski, J., Meloni, R., Piu, D., Michalski, T., Waszak, P.M., Bellizzi, S., Cegolon, L. (2021). Attitudes and perceptions of health protection measures against the spread of COVID-19 in Italy and Poland. Frontiers in Psychology: Section Health Psychology, 12, artykuł 805790. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.805790
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.805790
Matczak, A., Szkup, R. (2010). Społeczna funkcja Rodzinnych Ogrodów Działkowych (ROD). Przykład ROD w Łodzi. W: S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej: Z. 1 (s. 179–198). Polskie Towarzystwo Geograficzne – Oddział Katowicki; Uniwersytet Śląski – Wydział Nauk o Ziemi.
Google Scholar
Mokras-Grabowska, J. (2020). Allotment gardening in Poland – new practices and changes in recreational space. Miscellanea Geographica – Regional Studies on Development, 24(4), 245–252. https://sciendo.com/article/10.2478/mgrsd-2020-0039
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2478/mgrsd-2020-0039
Moran, D.M. (1990). American University Studies: T. 1: The allotment movement in Britain. Peter Lang.
Google Scholar
Moskalonek, Ż., Połom, M., Puzdrakiewicz, K. (2020). Changes in the function of allotment gardens in an attractive location based on the example of Tri-City in Poland. Land, 9(11), artykuł 464. https://doi.org/10.3390/land9110464
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/land9110464
Nettle, C. (2010). Growing community: Starting and nurturing community gardens. Health SA, Government of South Australia and Community and Neighbourhood Houses and Centres Association. https://www.gawler.sa.gov.au/__data/assets/pdf_file/0021/218604/growing-communitystarting-and-nurturingcommunity-gardens-e-booklet.pdf
Google Scholar
Pawlikowska-Piechotka, A. (2010). Tradycja ogrodów działkowych w Polsce. Novae Res – Wydawnictwo Innowacyjne.
Google Scholar
Perez-Vazquez, A., Anderson, S., Rogers, A.W. (2005). Assessing benefits from allotments as a component of urban agriculture in England. W: L.J.A. Mouget (red.), Agropolis: The social political and environmental dimensions of urban agriculture (s. 239–266). Routledge. https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.4324/9781849775892-10/assessing-benefits-allotments-component-urban-agriculture-england-arturo-perez-vazquez-simon-anderson-alan-rogers
Google Scholar
Poniży, L., Latkowska, M.J., Breuste, J., Hursthouse, A., Joimel, S., Külvik, M., Leitão, T.E., Mizgajski, A., Voigt, A., Kacprzak, E., Maćkiewicz, B., Szczepańska, M. (2021). The rich diversity of urban allotment gardens in Europe: Contemporary trends in the context of historical, socio-economic and legal conditions. Sustainability, 13(19), artykuł 11076. https://doi.org/10.3390/su131911076
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3390/su131911076
Riley, P. (1979). Economic growth: The allotments campaign guide. Friends of the Earth.
Google Scholar
Schoen, V., Blythe, C., Caputo, S., Fox-Kämper, R., Specht, K., Fargue-Lelièvre, A., Cohen, N., Poniży, L., Fedeńczak, K. (2021). “We have been part of the response”: The effects of COVID-19 on community and allotment gardens in the Global North. Frontiers in Sustainable Food Systems: Section Urban Agriculture, 5, artykuł 732641. https://doi.org/10.3389/fsufs.2021.732641
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3389/fsufs.2021.732641
Sozański, B., Ćwirlej-Sozańska, A., Wiśniowska-Szurlej, A., Jurek, K., Górniak, P., Górski, K., Englert-Bator, A., Perenc, L. (2021). Psychological responses and associated factors during the initial stage of the coronavirus disease (COVID-19) epidemic among the adult population in Poland – a cross-sectional study. BMC Public Health, 21, artykuł 1929. https://doi.org/10.1186/s12889-021-11962-8
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1186/s12889-021-11962-8
Steinberg, D. (2009). CART: Classification and regression trees. W: X. Wu i V. Kumar (red.), The top ten algorithms in data mining (s. 179–201). Chapman and Hall/CRC Taylor & Francis Group.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1201/9781420089653.ch10
Stępień, J., Michalski, T., Grabowski, J., Waszak, P., Grabkowska, M., Macul, A., Rojek, J.J. (2021). Social response and spatial mobility change due to COVID-19 pandemic in Poland. Geographia Polonica, 94(3), 381–396. https://doi.org/10.7163/GPol.0210
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0210
Szkup, R. (2013). Użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) przez społeczność wielkomiejską. Przykład Łodzi. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. http://doi.org/10.18778/7525-904-9
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/7525-904-9
Szkup, R. (2020). Allotment gardens (AG) in the days of the COVID-19 pandemic: The case of “Żeromskiego” AG in Łask-Kolumna and “Wolinka” AG in Zduńska Wola (Poland). Journal of Geography, Politics and Society, 10(4), 49–57. https://doi.org/10.26881/jpgs.2020.4.06
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/jpgs.2020.4.06
Szkup, R. (2022). Changes in the ways of using plots in allotment gardens in Poland: A case of selected gardens in the Łódź Voivodship. Journal of Geography, Politics and Society, 12(4), 33–41. https://doi.org/10.26881/jpgs.2022.4.04
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.26881/jpgs.2022.4.04
Szkup, R., Pytel, S. (2013). Zastosowanie modelu drzewa klasyfikacyjnego CART w badaniach społeczno-geograficznych. W: S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej: Z. 5 (s. 33–45). Polskie Towarzystwo Geograficzne – Oddział Katowicki; Uniwersytet Śląski Wydział Nauk o Ziemi.
Google Scholar
Szkup, R., Pytel, S. (2015). Rodzinny Ogród Działkowy (ROD) jako miejsce wypoczynku i aktywności seniorów. W: S. Sitek (red.), „Stare i nowe” problemy badawcze w geografii społeczno-ekonomicznej: Z. 6 (s. 103–113). Polskie Towarzystwo Geograficzne – Oddział Katowicki; Uniwersytet Śląski Wydział Nauk o Ziemi.
Google Scholar
Szkup, R., Pytel, S. (2016). Rodzinne ogrody działkowe (ROD) w przestrzeni dużego miasta. Przykład Łodzi. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, (32), 109–124.
Google Scholar
Turner, B., Henryks, J., Pearson, D. (2011). Community gardens: Sustainability, health and inclusion in the city. Local Environment: The International Journal of Justice and Sustainability, 16(6), 489–492. https://doi.org/10.1080/13549839.2011.595901
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/13549839.2011.595901
Twiss, J., Dickinson, J., Duma, S., Kleinman, T., Paulsen, H., Rilveria, L. (2003). Community gardens: Lessons learned from California healthy cities and communities. American Journal of Public Health (AJPH), 93(9), 1435–1438. https://doi.org/10.2105/ajph.93.9.1435
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2105/AJPH.93.9.1435
van den Berg, A.E., van Winsum-Westra, M., de Vries, S., van Dillen, S.M.E. (2010). Allotment gardening and health: A comparative survey among allotment gardeners and their neighbors without an allotment. Environmental Health, 9, artykuł 74. https://doi.org/10.1186/1476-069X-9-74
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1186/1476-069X-9-74
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
