Geograficzny wymiar modernizacji społecznej regionalnych systemów osadniczych (zarys problemu)
DOI:
https://doi.org/10.18778/2543-9421.01.07Słowa kluczowe:
modernizacja, regionalny system osadniczy, województwo śląskie, urbanizacja, przestrzeń mieszkaniowa, rynek pracyAbstrakt
Celem opracowania jest identyfikacja podstawowych problemów badawczych procesu modernizacji regionalnych systemów osadniczych. Punktem wyjścia rozważań autora są pojęcia modernizacji i regionalnego systemu osadniczego. Zwrócono uwagę na fakt traktowania modernizacji jako procesu przechodzenia z historycznie wcześniejszych, prostszych form organizacji życia społeczno-gospodarczego obszaru do form bardziej nowocześniejszych. Procesy i struktury ludnościowe wykazują zasadniczo słabszą inercyjność w porównaniu z procesami gospodarczymi („uwięzienie” lokalizacyjne), co może powodować zmniejszenie się kohezji (spójności przemian gospodarczo-społecznych) poprzez ujawnianie odmiennych zachowań.
Bibliografia
Bertalanffy L.B., 1968, General system theory. Foundations, development, applications, Ed. George Braziller, New York.
Google Scholar
Castells M., 1982, Kwestia miejska, PWN, Warszawa.
Google Scholar
Chojnicki Z., Czyż T., 1978, Analiza systemowa w geografii, „Czasopismo Geograficzne”, 3, s. 265–286.
Google Scholar
Chojnicki Z., 1988, Koncepcja terytorialnego systemu społecznego, „Przegląd Geograficzny”, 4, s. 491–509.
Google Scholar
Chojnicki Z., 1996, Region w ujęciu geograficzno-systemowym, [w:] T. Czyż (red.), Podstawy regionalizacji geograficznej, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 7–44
Google Scholar
Czekaj K., 2007, Socjologia szkoły chicagowskiej i jej percepcja w Polsce, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice.
Google Scholar
Długoborski W., 1967, Kształtowanie się Zagłębia Górnośląskiego (próba analizy ekonomiczno-przestrzennej), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”, 1–2, s. 109–127.
Google Scholar
Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, 1987, oprac. zbiorowe, Ossolineum, Wrocław.
Google Scholar
Friedman M., 1979, Contributions to economics and public policy, Oxford University Press.
Google Scholar
Jałowiecki B., Szczepański M.S., 2002, Rozwój lokalny i regionalny w perspektywie socjologicznej, Śląskie Wydawnictwa Naukowe, WSZiNS, Tychy.
Google Scholar
Jasińska-Kania A., Nijakowski L.M., Szacki J., Ziółkowski M., 2006, Współczesne teorie socjologiczne, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Jelonek A.W., Tyszka K., 2001, Koncepcje rozwoju społecznego, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Klaassen L.H., Paelinck J.H.S., 1979, The future of large towns, „Environment Planning”, A, 11.
Google Scholar
Knöbl W., 2006, Teorie, które nie przeminą: niekończąca się historia teorii modernizacji, [w:] Współczesne teorie socjologiczne, A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa, s. 734–746.
Google Scholar
Kondratiew N.D., 1925, Bolszyje cikły koniunktury – cikły koniunktury, t. 1, Moskwa.
Google Scholar
Kopaliński W., 1989, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Google Scholar
Krzysztofik R., 2014, Geneza aglomeracji miast na obszarze Polski, Prace Naukowe UŚ, 3157, Wyd. UŚ, Katowice.
Google Scholar
Litowski G., 1976, Integracja ekonomiczna i społeczna miast. Na przykładzie Bydgoszczy i Torunia, SGPiS, Warszawa.
Google Scholar
Maik W., 2000, Relacje między jednostkami osadniczymi, [w:] Osadnictwo. Wielka encyklopedia geografii świata, XIX, S. Liszewski, W. Maik (red.), Wyd. Kurpisz, Poznań, s. 283–297.
Google Scholar
Murdie R.A., 1969, Factorial ecology of metropolitan Toronto, 1951–1961: An essay on the social geography of the city, University of Chicago, Department of Geography, Research Paper, 116, s. 52–58.
Google Scholar
Nalepa-Orłowska I., 1955, Typy robotniczego osadnictwa górniczohutniczego na Górnym Śląsku, [w:] Górny Śląsk, A. Wrzosek (red.), Wyd. Literackie, Kraków, s. 345–380.
Google Scholar
Okólski M., 2000, Zmiany demograficzne w Polsce w latach 90., [w:] Czy kryzys demograficzny w Polsce?, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji, Warszawa, s. 5–26.
Google Scholar
Piłat-Borcuch M., 2010, Nowoczesne społeczeństwo w kontekście teorii modernizacji i teorii zależności, „Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae” Kielce, 2, s. 229–236.
Google Scholar
Rajman J., 1977, Rozwój Górnośląskiego Zespołu Miejskiego. Wybrane problemy osadnicze i społeczno-demograficzne, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny”, WSP Kraków, s. 5–21.
Google Scholar
Runge A., Runge J., 2015, Modele przestrzeni społecznej złożonych układów osadniczych (wybrane aspekty teoretyczno-empiryczne), [w:] M. Soja, A. Zborowski (red.), Miasto w badaniach geografów, Wyd. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, s. 207–226.
Google Scholar
Runge J., 1991, Dojazdy do pracy w przestrzennej strukturze powiązań miast województwa katowickiego, Prace Naukowe UŚ, 1198, Wyd. UŚ, Katowice.
Google Scholar
Runge J., 1996, Struktura rynku pracy regionu tradycyjnego i jego otoczenia na przykładzie województwa katowickiego, Prace Naukowe UŚ, 1592, Wyd. UŚ, Katowice.
Google Scholar
Runge J., 2008, Population transformations in traditional economic regions of Central Europe. Structural approach, „Bulletin of Geography. Socio-Economics Series”, UMK Toruń, 10, s. 63–74.
Google Scholar
Runge J., 2009, Katowice region in the light of the selected conceptions of social-economic transformations, „Bulletin of Geography. Socio-Economics Series”, UMK Toruń, 11, s. 31–48.
Google Scholar
Runge J., Kantor-Pietraga I., Krzysztofik R., Runge A., 2014, Model urbanizacji złożonych układów osadniczych w świetle procesu kurczenia się miast – próba analizy krytycznej, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań, s. 115–125.
Google Scholar
Runge J., Kłosowski F., 2011, Changes in population and economy in śląskie voivodship in the context of the suburbanization process,, „Bulletin of Geography. Socio-Economics Series”,, UMK Toruń, 16, s. 89–206.
Google Scholar
Runge J., Krzysztofik R., Spórna T., 2011, Cechy specyficzne umiastowienia województwa śląskiego na przełomie XX i XXI wieku, [w:] K. Marciniak, K. Sikora, D. Sokolowski (red.), Koncepcje i procesy badawcze w geografii, Wyższa Szkoła Gospodarki, Bydgoszcz, s. 251–264.
Google Scholar
Rykiel Z., 1985, Zagadnienia regionalnych systemów osadniczych, „Studia KPZK PAN”, 88, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Sitek S., Runge J., Kłosowski F., Runge A., Petryszyn J., Pytel S., Spórna T., Kurpanik M., 2013, Społeczno-gospodarcze i przestrzenne kierunki zmian regionalnych oraz lokalnych rynków pracy województwa śląskiego, Wyd. UŚ, Sosnowiec.
Google Scholar
Spórna T., 2012, Modele przemian urbanizacyjnych w województwie śląskim, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec.
Google Scholar
Szczepański M.S., Nurek S., 1997, Miasto i świat społeczny jego mieszkańców w perspektywie socjologicznej (szkic do syntezy), [w:] J. Kaczmarek (red.), Współczesne przemiany struktur przestrzennych dużych miast, IX „Konwersatorium Wiedzy o Mieście”, Uniwersytet Łódzki, Łódź, s. 29–39.
Google Scholar
Zborowski A., 2005, Przemiany struktury społeczno-przestrzennej regionu miejskiego w okresie realnego socjalizmu i transformacji ustrojowej (na przykładzie Krakowa), Wyd. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
Google Scholar
Ziółkowski J., 1960, Sosnowiec. Drogi i czynniki rozwoju miasta przemysłowego, Wyd. Śląsk, Katowice.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
