„Hej! Użyjmy żywota…” – życie towarzyskie członków wileńskiego Towarzystwa Filomatów

Elżbieta Klimus

doi:10.18778/2080-8313.26.01

Authors

Elżbieta Klimus University of Warmia and Mazury in Olsztyn https://orcid.org/0000-0001-5961-2050

DOI:

https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.01

Keywords:

Philomath Society, social life, entertainment, Vilnius, youth associations

Abstract

The Society of Philomaths was established on October 13, 1817 by six students of the University of Vilnius. The main goal of the association was self-education and self-improvement. Over time, the Philomaths expanded their activities, creating dependent associations. The youth did not focus just on their studies. They participated in the cultural life of Vilnius, make friends with prominent figures of the local community, but also created an internal social life in the field of youth associations. The article aims to present the events in which Philomaths participated, describe their entertainment and also try to determine how social life defined the character of the youth organization.

Author Biography

Elżbieta Klimus, University of Warmia and Mazury in Olsztyn

Dr Elżbieta Klimus – doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia. Zatrudniona w Katedrze Historii Powszechnej Instytutu Historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Zainteresowania naukowe: związki młodzieżowe na ziemiach zabranych w I poł. XIX w.; działalność społeczno-kulturalna Polaków pod zaborami; dydaktyka historii i wiedzy o społeczeństwie; neurodydaktyka w nauczaniu historii.

References

omeyko I., Filareci i filomaci. List Ignacego Domeyki, Poznań 1872.
Google Scholar

[Frank J.], Pamiętniki dra Józefa Franka, profesora Uniwersytetu Wileńskiego, tłum., wstęp i uwagi W. Zahorski, t. 3, Wilno 1913.
Google Scholar

Korespondencja Filomatów, wyd. J. Czubek, t. 1–5, Kraków 1913.
Google Scholar

Materiały do historii Towarzystwa Filomatów, wyd. S. Szpotański, S. Pietraszkiewiczówna, t. 1, Kraków 1920.
Google Scholar

Materiały do historii Towarzystwa Filomatów, wyd. S. Szpotański, S. Pietraszkiewiczówna, t. 2, Kraków 1921.
Google Scholar

Morawski S., Kilka lat młodości mojej w Wilnie (1818–1825), wyd. A. Czartkowski, H. Mościcki, Warszawa 1924.
Google Scholar

Odyniec A. E., Wspomnienia z przeszłości opowiadane Deotymie, Warszawa 1884.
Google Scholar

Poezja filomatów, wyd. J. Czubek, t. 1–2, Kraków 1922.
Google Scholar

Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823–1824. Historia śledztwa przeciw uczestnikom konspiracji studenckich i młodzieżowych w Wilnie oraz w Wileńskim Okręgu Naukowym, oprac. J. Borowczyk, Poznań 2003.
Google Scholar

Ślizień O., Z pamiętnika (1821–1824), [w:] Z filareckiego świata. Zbiór wspomnień z lat 1816–1824, wyd. H. Mościcki, Warszawa 1924, s. 107–142.
Google Scholar

Wybór pism filomatów. Konspiracje studenckie w Wilnie 1817–1823, oprac. A. Witkowska, Wrocław 2005.
Google Scholar

Ankudowicz-Bieńkowska M., Życie muzyczne w Wilnie w relacjach Gabrieli Puzyniny, Stanisława Morawskiego i Wiktora Każyńskiego, [w:] Życie prywatne Polaków w XIX wieku, red. M. Korybut-Marciniak, M. Zbrzeźniak, Olsztyn 2013, s. 237–246.
Google Scholar

Dunajówna M., Tomasz Zan. Lata uniwersyteckie 1815–1824, Wilno 1933.
Google Scholar

Jabłońska-Erdmanowa Z., Oświecenie i romantyzm w stowarzyszeniach młodzieży wileńskiej na początku XIX w., Wilno 1931.
Google Scholar

Kamiński A., Polskie związki młodzieży 1804–1831, Warszawa 1963.
Google Scholar

Karpińska M., Romantyczno-magnetyczna ucieczka od ciała. Od Antośka Golca do Zygmunta Krasińskiego, [w:] Somatotes. Cielesność w ujęciu historycznym, red. R. Matuszewski, Warszawa 2012, s. 105–128.
Google Scholar

Klimus E., Prekursorzy haseł pozytywistycznych. Elementy pracy organicznej i pracy u podstaw w programie Towarzystwa Filomatów (1817–1823), „Niepodległość i Pamięć” 2017, R. 24, nr 2(58), s. 17–42.
Google Scholar

Linde S. B., Słownik języka polskiego, t. 6, Warszawa 1814, s. 592.
Google Scholar

Lisak A., Życie towarzyskie w XIX wieku. Salony, bale, teatry, Warszawa 2013.
Google Scholar

Miller A., Teatr polski i muzyka na Litwie jako strażnice kultury zachodu (1745–1865). Studjum z dziejów kultury polskiej, Wilno 1936.
Google Scholar

Stankiewicz-Kopeć M., Jak bawili się filomaci? Rola zabawy w działalności Towarzystwa Filomatów wileńskich, „Українська полоністика” [„Ukraїnsʹka połonіstika”] 2016, Вип. [Wip.] 13, c. 3–19.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/SPI.2016.3.005

Wawrzykowska-Wierciochowa D., Adam i Maryla. Dzieje romantycznej miłości Adama Mickiewicza i Maryli Wereszczakówny, Warszawa 1990.
Google Scholar

Witkowska A., Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Warszawa 1962.
Google Scholar