„Walka klasowa” łódzkiego proletariatu (1905–1939) w świetle wspomnień działaczy komunistycznych z Bałut część i: działalność w SDKPiL i PPS-lewicy do chwili odzyskania niepodległości przez Polskę
DOI:
https://doi.org/10.18778/2080-8313.25.08Słowa kluczowe:
proletariat, robotnicy, komunizm, ruch robotniczy, wspomnienia, Komunistyczna Partia Polski (KPP), Polska Partia Socjalistyczna-Lewica (PPS-Lewica), Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL)Abstrakt
Całość problemu zostanie ujęta w trzyczęściowy artykuł prezentujący pamiętniki działaczy komunistycznych jako ważnego źródła do dziejów „walki klasowej” w okresie od rewolucji 1905–1907 do wybuchu II wojny światowej. Pierwsza jego część zawiera opis metod badawczych oraz analizę doświadczeń poszczególnych pokoleń rewolucjonistów wraz ze wskazaniem zarówno punktów wspólnych, jak i różnic w ich życiorysach. Niezależnie bowiem od propagandowej funkcji omawianych tekstów, pozwalają one przyjrzeć się różnym wydarzeniom z historii Łodzi (np. strajkom i demonstracjom) niejako pod mikroskopem, oddając emocje towarzyszące ich uczestnikom, a czasem też indywidualne odczucia i charaktery autorów.
Bibliografia
Archiwum Akt Nowych, Zbiór akt osobowych działaczy ruchu robotniczego (1582), sygn. 2218, b. pag.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, seria 18, Referat ds. Działaczy Ruchu Robotniczego, sygn. 3704, 4778, 4836, 5782, 8125, 8342, 8468, 10128, 10995.
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, seria 23, Wydział Historii Partii, sygn. 11004, 11169, 11238, 11331, 11819, 11923.
Google Scholar
Badziak K., Historyczne Bałuty do wybuchu I wojny światowej, [w:] Bałuty: legenda i rzeczywistość, red. M.J. Szymański, D. Staniszewska, T. Kochelski, Łódź 2017.
Google Scholar
Kawalec K., Roman Dmowski, Warszawa 1996.
Google Scholar
Kochański A., Kapota Abel, [w:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 3, K, red. F. Tych, Warszawa 1992, s. 93.
Google Scholar
Marzec W., Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Łódź–Kraków 2016.
Google Scholar
Papierowski A.J., Geneza mariawityzmu jako ruchu religijnego i społecznego, cz. II (przyczynek historyczny), „Notatki Płockie” 1997, nr 3/172, http://www.tnp.org.pl/Notatki%20Plockie%201997.pdf (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Pipes R., Rewolucja rosyjska, tłum. T. Szafar, wyd. III, Warszawa 2014.
Google Scholar
Proletariat III, [w:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Proletariat-III;3962592.html (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Samuś P., Dzieje SDKPiL w Łodzi 1893–1918, Łódź 1984.
Google Scholar
Suchoński A., Kubis B., Gołębiowska A., Białokur M., Polski rok 1918 w podręcznikach do nauczania historii i literaturze dokumentu osobistego, Opole 2018.
Google Scholar
Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893–1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej, Wrocław 1980.
Google Scholar
Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1991.
Google Scholar
Wojdyło W., Stanisław Grabski (1871–1949). Biografia polityczna, Toruń 2004.
Google Scholar
Zieliński K., Uwiedzeni, zmanipulowani, zdesperowani? Młodzież komunistyczna w Drugiej Rzeczypospolitej 1914–1939, [w:] Metamorfozy społeczne 7. Procesy socjalizacji w Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Landau-Czajka, K. Sierakowska, Warszawa 2013.
Google Scholar
Bałuty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 1, Warszawa 1880, s. 98, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/98 (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Bałuty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 15, cz. 1, Warszawa 1900, s. 78, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XV_cz.1/78 (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Cmentarz – strona główna, http://cmentarzekomunalne.lodz.systkom.pl/mapa.html?gv=37765&cm=CDOLY (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Gauza K., Rewolucja 1905. Szubienica na Długiej, 28 maja 2015 r., http://rewolucja1905.pl/szubienica-na-dlugiej/ (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Historia [parafii mariawickiej pw. św. Franciszka z Asyżu w Łodzi], https://www.mariawita.lodz.pl/naszaparafia/historia.html (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Kiedy jest Niedziela Palmowa 1906 – kalendarz świąt, https://kalendarz.livecity.pl/swieto/niedziela-palmowa/1906 (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Kiedy jest Wielkanoc 1907 – kalendarz świąt, https://kalendarz.livecity.pl/swieto/wielkanoc/1907 (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=1562d&sy=1918c&kt=1&plik=0563-0566.jpg#zoom=1.75&x=39&y=218 (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=2310d&sy=1912&kt=6&plik=14-15.jpg#zoom=2.25&x=1192&y=221 (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Ulice Łodzi – wykaz nazw ulic łódzkich (obecna nazwa i wszystkie poprzednie, z podaniem lat w których obowiązywały te nazwy), http://mak.wimbp.lodz.pl/index.php/bazy-bibliograficzne/ulice-lodzi.html (dostęp: 5.12.2023).
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2024-04-11 - (2)
- 2022-12-30 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
