Zmiany w rzeźbie i problem zagospodarowania obszarów po wydobyciu surowców skalnych na przykładzie okolic Tarnowej (Polska Centralna)

Daniel Przybyszewski; Maja Kruszyńska

doi:10.18778/1427-9711.18.03

Authors

Daniel Przybyszewski Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Fizycznej, studenci kierunku Geografia, specjalność Geoekologia z ekofizjografią
Maja Kruszyńska Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Fizycznej, studenci kierunku Geografia, specjalność Geoekologia z ekofizjografią

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9711.18.03

Keywords:

Anthropogenic relief transformation, exploitation, reclamation, Turek Heights

Abstract

The purpose of the article is to determine changes in the development and relief of the post-extractive area that result from transformations related to aggregate mining. The area around the gravel quarry in Tarnowa was selected as the test area. On the basis of cartographic summaries and analyzes, changes in the topography were shown. Thanks to the field study using a drone, the development of the area after and during the exploitation of natural aggregate was presented. The direction of forest remediation in which the changes are heading is indicated. The concept of special reclamation was introduced, which will allow the development and use of post-mining areas in an alternative way.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Błaszczyńska, M., Kaźmierczak, U., 2011. Zachowanie bioróżnorodności w ramach rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych kopalni wapienia „Górażdże”. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały 132 (39), 11–22.
Google Scholar

Boberek, K., Paulo, A., 2005. Problemy zagospodarowania wyrobisk po eksploatacji kruszywa naturalnego na przykładzie złóż w dolinie Soły między Kętami a Bielanami. Geologia 31 (2), Kraków, 153–165.
Google Scholar

Chwastek, J., Janusz, W., Maciaszek, J., Repelowski, A., Szewczyk, J., 1990. Deformacje powierzchni terenu spowodowane działalnością górniczą. Akademia Górniczo-Hutnicza. Sozologia i Sozotechnika 30, Kraków, 7–134.
Google Scholar

Cieśliński, Z., Jaworski, P., Szczepańska, E., 1994. Problemy ochrony i rekultywacji środowiska. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, 1–228.
Google Scholar

Ciuk, E., 1970. Schematy litostratygraficzne trzeciorzędu Niżu Polskiego. Kwartalnik Geologiczny 14 (4), Warszawa, 754–771.
Google Scholar

Czarnik, J., 1972. Paleogeografia okolic Turka w górnym trzeciorzędzie i plejstocenie. Studia Geologica Polonica 40, Kraków, 7–156.
Google Scholar

Domosławska-Baraniecka, M.D., 1969. Ze stratygrafii i rozwoju czwartorzędu południowych Kujaw. Przewodnik XLI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Wydawnictwa Geologiczne, Konin, 49–58.
Google Scholar

Fagiewicz, K., 2009. Obszary pogórnicze jako typ krajobrazu recepcyjnego turystyki. Problemy Ekologii Krajobrazu 25, 95–103.
Google Scholar

Frankowski, Z., Godlewski, T., Irmiński, W., Łukasik, S., Majer, E., Nałęcz, T., Sokołowska, M., Wołkowicz, W., Chada, K., Chormiński, D., Gałkowski, P., Jaśkiewicz, K., Jurys, L., Kaczyński, Ł., Madej, M., Majer, K., Pietrzykowski, P., Samel, I., Wszędyrówny-Nast., M., 2012. Zasady dokumentowania warunków geologiczno-inżynierskich dla potrzeb rekultywacji terenów zdegradowanych. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa, 42–44.
Google Scholar

Gorczyca, K., Dutka, M., 2015. Analiza decyzji rekultywacyjnych i zezwoleń na odzysk/przetwarzanie odpadów o kodzie 01 04 12 wydanych w województwie lubelskim w latach 2009–2015. Raport z monitoringu aspekty prawne i środowiskowe, Towarzystwo dla Natury i Człowieka, Lublin, 3–10.
Google Scholar

Greń, K., Popiołek, E., 1990. Wpływ eksploatacji górniczej na powierzchnię i górotwór. Akademia Górniczo-Hutnicza, Skrypty uczelniane 1179, Kraków, 1–200.
Google Scholar

Karczewska, A., 2008. Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław, 1–414.
Google Scholar

Katalog wierceń górnictwa naftowego – Turek IG 63092.
Google Scholar

Kondracki, J., 2001. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Krygowski, B., 1974. Niektóre problemy z morfodynamiki Niziny Wielkopolskiej. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią, Geografia fizyczna 27A, 89–156.
Google Scholar

Lindner, L., 2005. Nowe spojrzenie na liczbę, wiek i zasięgi zlodowaceń środkowopolskich w południowej części środkowowschodniej Polski. Przegląd Geologiczny 53 (2), Warszawa, 145–150.
Google Scholar

Łyczewska, J., 1977. Dynamika frontalna lądolodu bałtyckiego w okolicy Koła nad Wartą. Studia Geologica Polonica 52, 281–296.
Google Scholar

Majdanowski, S., 1950. Zagadnienie rynien jeziornych na Niżu Europejskim. Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią 2, 35–122.
Google Scholar

Mańkowska, A., 1980. Mapa geologiczna Polski w skali 1:200 000, arkusz Konin, wydanie A.
Google Scholar

Mańkowska, A., 1983. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Tuliszków.
Google Scholar

Mańkowska, A., 1985. Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, arkusz Kotwasice.
Google Scholar

Nita, J., Myga-Piątek, U., 2010. Georóżnorodnść i geoturystyka w terenach poeksploatacyjnych na przykładzie rejonu chęcińsko-kieleckiego. Geoturystyka 3–4, 51–58.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7494/geotour.2010.22-23.51

Ostręga, A., Uberman, R., 2010. Kierunki rekultywacji i zagospodarowania – sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady. Górnictwo i Geoinżynieria 34 (4), 445–461.
Google Scholar

Ostrowski, J., 1995. Zasady sporządzania oceny wpływu działalności górniczej na środowisko. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 2, Katowice.
Google Scholar

Prawo geologiczne i górnicze. Dz.U., 2011, nr 163, poz. 981 art. 129, Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku, tekst ujednolicony.
Google Scholar

Prawo ochrony środowiska. Dz.U., 2001, nr 62, poz. 627, Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku, tekst ujednolicony.
Google Scholar

Priebe-Piechowska, M., 1997. Wprowadzenie do rekultywacji środowiska gruntowo-wodnego, Prace Naukowe Politechniki Szczecińskiej.
Google Scholar

Rdzany, Z., Frydrych, M., Szmidt, A., Tarnawska, K., 2015. W sprawie genezy i wieku form rzeźby glacjalnej pogranicza Wysoczyzn Kaliskiej i Tureckiej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Physica 14, Łódź, 37–53, http://dx.doi.org/10.18778/1427-9711.14.04
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1427-9711.14.04

Siuta, J., 1998. Rekultywacja gruntów. Poradnik Instytutu Ochrony Środowiska, Warszawa.
Google Scholar

Solon, J., Borzyszkowski, J., Bidłasik, M., Richling, R., Badora, K., Balon, J., Brzezińska-Wójcik, T., Chabudziński, Ł., Dobrowolski, R., Grzegorczyk, I., Jodłowski, M., Kistowski, M., Kot, R., Krąż, P., Lechnio, J., Macias, A., Majchrowska, A., Malinowska, E., Migoń, P., Myga-Piątek, U., Nita, J., Papińska, E., Rodzik, J., Strzyż, M., Terpiłowski, S., Ziaja, W., 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographica Polonica 91 (2), 143–170, https://doi.org/GPol.0115
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7163/GPol.0115

Sołowiej, D., 1987. Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, 27–28.
Google Scholar

Stachowski, P., Liberacki, D., Kraczkowska, K., 2018. Zagospodarowanie zbiornika wodnego wraz z otoczeniem na terenie zdewastowanym. Acta Scientiarum Polonorum, Administratio Locorum 17 (1), Poznań, 75–85.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31648/aspal.476

Szydeł, R., 1999. Zasady rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych po kopalniach odkrywkowych złóż kopalin pospolitych z wykorzystaniem skały płonnej z KWK „Bogdanka”. Lubelski Urząd Wojewódzki.
Google Scholar

Trzmiel, B., 1992. Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, arkusz Turek (550).
Google Scholar

Trzmiel, B., 1996, Objaśnienia do szczegółowej mapy Polski w skali 1:50 000, arkusz Turek (550).
Google Scholar

Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dz.U., 2013, poz. 1205, Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 lipca 2013 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, tekst ujednolicony.
Google Scholar

Weremczuk, A., 2008. Rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych w okolicach Łodzi i potencjał możliwości ich wykorzystania. Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich, Landform Analysis 9, 334–338.
Google Scholar

Widera, M., 2007. Litostratygrafia i paleotektonika kenozoiku podplejstoceńskiego Wielkopolski, Geologia. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1–224.
Google Scholar

Wojskowy Instytut Geograficzny 1936. Mapa Szczegółowa Polski w skali 1:25 000, arkusz Brudzew (P40 S27 E).
Google Scholar

Żelaźniewicz, A., Aleksandrowski, P., Buła, Z., Karnkowski, P.H., Konon, A., Oszczypko, N., Ślączka, A., Żaba, J., Żytko, K., 2011. Regionalizacja tektoniczna Polski. Komitet Nauk Geologicznych PAN, Wrocław, 7–14.
Google Scholar