Ocena zmian w nadumieralności mężczyzn w wieku 65 lat i więcej w okresie 1999–2013 w województwie łódzkim
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6018.331.03Słowa kluczowe:
nadumieralność mężczyzn, ludność w wieku 65 , trendy czasowe, województwo łódzkieAbstrakt
Celem pracy jest analiza trendów umieralności mężczyzn i kobiet w wieku 65 lat i więcej w woj. łódzkim w latach 1999–2013, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska nadumieralności mężczyzn. Materiał badawczy stanowiła kompletna baza zgonów (471 397) odnotowanych w woj. łódzkim w latach 1999–2013. Obliczono rzeczywiste współczynniki zgonów wg płci. Standaryzację przeprowadzono metodą bezpośrednią. Jako standard przyjęto populację europejską. Ponadto obliczono współczynniki umieralności szczegółowej wg przyczyn zgonów w oparciu o ICD–10 i wskaźniki nadumieralności. Analizę trendów czasowych przeprowadzono za pomocą modeli joinpoint. Oszacowane zostały średnioroczne procentowe tempa zmian. Obliczenia własne pozwoliły na określenie najważniejszych przyczyn zgonów wśród osób w wieku 65 lat i więcej w 2013 roku. W grupie mężczyzn były to (wskaźnik na 10 000): choroby układu krążenia (301,2), nowotwory złośliwe (160,2), choroby układu oddechowego (56,0), choroby układu trawiennego (24,4) i zewnętrzne przyczyny (19,4). Analogiczny rozkład przyczyn zaobserwowano wśród kobiet, gdzie współczynnik natężenia osiągał kolejno wartości: 270,1; 82,9; 32,0; 19,6; 11,2. W porównaniu z rokiem 1999 największy spadek natężenia zgonów, zarówno w grupie mężczyzn, jak i kobiet, odnotowano w odniesieniu do chorób układu krążenia. Wskaźnik nadumieralności mężczyzn powyżej 65. r.ż. w całym badanym okresie najwyższe wartości (2,2–2,6) osiągał w grupie wieku 65–69 lat, najniższe natomiast (1,1–1,3) w przedziale 85 lat i więcej. Największe tempo zmian (2,5% rocznie), odnotowano w latach 1999–2007 w grupie wieku 70–74 lata. Mimo obserwowanego spadku natężenia zgonów, nadumieralność mężczyzn w wieku 65 lat i więcej nie zmieniła się znacząco na przestrzeni lat 1999–2013 i była warunkowana w największym stopniu nowotworami złośliwymi, chorobami układu oddechowego i zewnętrznymi przyczynami.
Pobrania
Bibliografia
Bryła M., Burzyńska M., Maniecka‑Bryła I . (2013), Self‑rated quality of life of city‑dwelling elderly people benefitting from social help: results of a cross‑sectional study, „Health and Quality of Life Outcomes”, vol. 11, no. 181, s. 1–11, doi: 10.1186/1477-7525-11-181.
Google Scholar
Burzyńska M., Bryła M., Bryła P., Maniecka‑Bryła I . (2016), Factors determining the use of social support services among elderly people living in a city environment in Poland, „Health and Social Care in the Community”, vol. 24, no. 6, s. 758–768, doi: 10.1111/hsc.12259.
Google Scholar
Crimmins E., Beltrán‑Sánchez H. (2010), Mortality and morbidity trends: is there compression of morbidity?, „Journal of Gerontology: Social Sciences”, vol. 66B, no. 1, s. 75–86.
Google Scholar
GUS (2014a), Rocznik demograficzny 2014, Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/.../pl/.../rocznik_demograficzny__2014.pdf [dostęp: 25.04.2016].
Google Scholar
GUS (2014b), Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014–2050, Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/18/1/1/ludnosc_w_starszym_wieku.pdf [dostęp: 15.04.2016].
Google Scholar
GUS (2014c), Trwanie życia w 2013 r., Warszawa, http://stat.gov.pl/obszary‑tematyczne/ludnosc/trwanie‑zycia/trwanie‑zycia‑w–2013‑r‑,2,8.html [dostęp: 26.01.2016].
Google Scholar
GUS (2015), Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2014 roku, Warszawa, http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5468/12/5/1/podstawowe_informacje_o_rozwoju_demograficznym_polski_do_2014.pdf [dostęp: 27.01.2016].
Google Scholar
Holzer J. (2003), Demografia, PWE, Warszawa.
Google Scholar
Kibele E., Jasilionis D., Shkolnikov V . (2013), Widening socioeconomic differences in mortality among men aged 65 years and older in Germany, „Journal of Epidemiology and Community Health”, vol. 67, s. 453–457.
Google Scholar
Kim H., Fay M., Feuer E., Midthune D. (2000), Permutation tests for joinpoint regression with applications to cancer rates, „Statistics in Medicine 2000”, vol. 19, no. 3, s. 335–351.
Google Scholar
Krumholz H., Nuti S., Downing N., Normand S., Wang Y. (2015), Mortality, Hospitalizations, and Expenditures for the Medicare Population Aged 65 Years or Older, 1999–2013, „Journal of the American Medical Association”, vol. 314, no. 4, s. 355–365, doi: 10.1001/jama.2015.8035.
Google Scholar
Majdzińska A. (2015), Zróżnicowanie zaawansowania starości demograficznej na obszarze województwa łódzkiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 4, nr 315, s. 109–126.
Google Scholar
Maniecka‑Bryła I . (2006), Zmiany w stanie zdrowia mieszkańców Łodzi w okresie transformacji społeczno‑ekonomicznej (na przykładzie ludności w wieku 65–74 lata), rozprawa habilitacyjna, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Maniecka‑Bryła I., Bryła M., Bryła P., Pikala M. (2015), The burden of premature mortality in Poland analysed with the use of standard expected years of life lost, „BMC Public Health”, vol. 15, no. 101, s. 1–8, doi: 10.1186/s12889–015–1487‑x.
Google Scholar
Szukalski P. (2013), Jak Polacy umierają?, „Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny”, nr 1, s. 1–4.
Google Scholar
Wojtyniak B., Goryński P., Moskalewicz B. (2012), Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, NIZP‑PZH, Warszawa.
Google Scholar
Worach‑Kardas H. (2005), Sytuacja demograficzna i jej związek ze stanem zdrowia ludności, [w:] I. Maniecka‑Bryła, J. Martini‑Fiwek (red.), Epidemiologia z elementami biostatystyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
