Ocena przydatności automatycznego wyznaczania linii szkieletowych terenu do analiz geomorfometrycznych

Marcin Jaskulski; Aleksander Schmidt

doi:10.18778/1508-1117.14.11

Autor

Marcin Jaskulski Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Instytut Geografii Miast i Turyzmu, Zakład Geoinformacji
Aleksander Schmidt Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Fizycznej

DOI:

https://doi.org/10.18778/1508-1117.14.11

Słowa kluczowe:

linie szkieletowe terenu, GIS

Abstrakt

Celem artykułu jest przedstawienie i ocena możliwości automatycznego wyznaczania linii szkieletowych powierzchni terenu za pomocą oprogramowania komputerowego na podstawie cyfrowego modelu wysokościowego. Autorzy przedstawili przykłady analiz morfometrycznych w geomorfologii i trudność oraz czasochłonność przeprowadzania tego rodzaju badań przy zastosowaniu ręcznych, tradycyjnych metod pomiarowych. Testowym badaniom poddano mapę ukształtowania powierzchni podłoża czwartorzędu regionu łódzkiego. Wyznaczono na niej linie szkieletowe powierzchni terenu metodą tradycyjną, a następnie poddano ją obróbce za pomocą oprogramowania ArcGIS z rozszerzeniami ArcHydro i SpatialAnalyst. Uzyskane w ten sposób mapy porównano i oceniono wyniki.

Bibliografia

Allen C.R., 1975, Geological criteria for evaluating seismicity, „Geological Society of America Bulletin”, 5, s. 86.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1130/0016-7606(1975)86<1041:GCFES>2.0.CO;2

Baraniecka M.D., Skompski S., 1978, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Płock, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa.
Google Scholar

Baranowski J., Mańkowska A., 1972, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Kalisz, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa
Google Scholar

Campbell R.H., 1976, Structural features related to earthquakes in Managua, Nicaragua and Cordoba. Mexico, „Geological Survey Professional Paper”, 929.
Google Scholar

Chang, Y.C., Hsu, S.K., Song, G.S., 1998, Automatic extraction of ridge and valley axes Rusing the profile recognition and polygon breaking algorithm, „Computers & Geosciences”, 24 (1), s. 83–93.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0098-3004(97)00078-2

Ciuk E. 1979, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Konin, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa
Google Scholar

Długosz M., Gębica P., 2008, Geomorfologiczne skutki oraz rola lokalnych ulew i powodzi w kształtowaniu rzeźby progu Pogórza Karpackiego (na przykładzie ulewy z marca 2006 r. w rejonie Sędziszowa Młp.), [w:] Florek W., Rola procesów ekstremalnych w kształtowaniu rzeźby, Landform Analysis, t. 8, Poznań, s. 13–20.
Google Scholar

Filonowicz P., 1978, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Kielce, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa
Google Scholar

Gülgen F., Gökgöz T., 2004, Automatic extraction of terrain skeleton lines from digital elevation models, 20th ISPRS Congress, 12–23 July 2004, Instabul.
Google Scholar

Gudowicz J., Zwoliński Z., 2009, Geoinformacyjne modelowanie hydrologiczne, [w:] Zwoliński Z. (red.), GIS platforma integracyjna geografii, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 101–114.
Google Scholar

Haisig J., Biernat S., 1980, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Częstochowa, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa.
Google Scholar

Haisig J., Wilanowski J., Biernat S., Kaziuk H., Kotlicki S., 1979, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Kluczbork, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa.
Google Scholar

Jacobi R.D., 2002, Basement faults and seismicity in the Appalachian Basin of New York State, [w:] Fakunidy R.H., Jacobi R.D., Lewis C.F.M. (red.), Tectonophysics, Neotectonics and Seismicity in the Eastern Great Lakes Basin, t. 353, s. 75–113
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0040-1951(02)00278-0

Jaksa A., Szmidt A., 2008, Wpływ tektoniki dysjunktywnej na rozmieszczenie kemów na obszarze województwa łódzkiego w świetle analizy kartograficznej, [w:] Florek W., Kaczmarzyk J. (red.), Współczesne problemy geomorfologii, Landform Analysis, t. 9, Poznań, s. 146–191. J
Google Scholar

Jaskulski M., 2008, Zaburzenia dysjunktywne w kemach regionu łódzkiego, maszynopis rozprawy doktorskiej, Łódź.
Google Scholar

Kłoda P., 1993, Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, ark. Rzeczyca, PIG, Warszawa.
Google Scholar

Maidment D.R., 2002, Arc Hydro. GIS for Water Resources, ESRI Press, Redlands
Google Scholar

Makowska A., 1973, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Skierniewice, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa
Google Scholar

Molewski P., 2007, Geotektoniczne i glacidynamiczne uwarunkowania wykształcenia plejstocenu Wysoczyzny Kujawskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Google Scholar

Piątkowski F., Rokocki J., Dmochowski J., Słupeczański B., 1961, Atlas kartowania form terenu Polski, PPWK, Warszawa
Google Scholar

Piwocki M., 1980, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Łódź, wyd. B, Mapa geologiczna odkryta, bez utworów czwartorzędowych, PIG, Warszawa.
Google Scholar

Placek A., 2008, Zastosowanie numerycznego modelu terenu w geomorfologii strukturalnej na przykładach z obszaru Sudetów, [w:] Florek W., Kaczmarzyk J. (red.), Współczesne problemy geomorfologii, Landform Analysis, t. 9, Poznań, s. 364–368.
Google Scholar

Rutkowski J., 1995, O strukturach kierunkowych i sposobach ich przedstawiania, [w:] Mycielska-Dowgiałło E., Rutkowski J., (red.), Badania osadów czwartorzędowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 204–220.
Google Scholar

Słowański W., Piechulska-Słowańska B., Gogołek W., 1995, Mapa geologiczna Polski w skali 1:200000 ark. Warszawa-Zachód, Polska Agencja Ekologiczna, Warszawa.
Google Scholar

Szmidt A., 2004, Wpływ podłoża mezozoicznego na rzeźbę w rejonie doliny Pilicy pomiędzy Inowłodzem a Nowym Miastem nad Pilicą, [w:] Sołtysik R. (red.), Czwartorzęd obszaru Polski na tle struktur starszego podłoża, Prace Instytutu Geografii Akademii Świętokrzyskiej w Kielcach, nr 13, Kielce, s. 125–139.
Google Scholar

Szmidt A., 2012,, Wpływ podłoża na rzeźbę i osady czwartorzędu na obszarze województwa łódzkiego w świetle wybranych metod GIS, maszynopis rozprawy doktorskiej, Łódź.
Google Scholar

Tomczyk A., Ewertowski M., 2009, Cyfrowe modele wysokościowe w geomorfologii – wprowadzenie, [w:] Zwoliński Z. (red.), GIS – platforma integracyjna geografii, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, s. 67–87.
Google Scholar

Tyszkowski S., 2008, Badania rozwoju osuwisk w rejonie Świecia na podstawie materiałów fotogrametrycznych, [w:] Florek W., Kaczmarzyk J. (red.), Współczesne problemy geomorfologii, Landform Analysis, Vol. 9, Poznań, s. 385–389.
Google Scholar

Urbański J., 2008, GIS w badaniach przyrodniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Google Scholar