Sport as a political and identity phenomenon in Lithuania in the 20th century. The Activity of Michał Sienkiewicz in the Vilnius Region

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9657.11.11

Keywords:

sport, politics, history of Lithuania, history of sport, Lithuania, Vilnius Region, Poles in Lithuania, basketball

Abstract

The article deals with the role of sport in building and maintaining national identity in difficult ethnopolitical conditions. It deals with the history of Lithuania in the twentieth century, where relations between Lithuanians and Poles living in the area were primarily determined by the Polish-Lithuanian dispute over the belonging of the Vilnius region in the interwar period. The different sporting traditions contributed to the preservation of the national identity of both nations during the period of Soviet enslavement, while the sporting successes of Lithuanians in 1947–1988, especially of basketball players on teams representing the Soviet Union, were an element of their political emancipation. It led, together with other factors, to the restoration of Lithuanian independence and, at the same time, conditioned the need to redefine relations between Lithuanians and Poles in Lithuania. In this process, sports usually played a role in bringing the two communities together. The figure of Michał Sienkiewicz evidences this, a sportsman, later an extremely active sportsman for Poles in the Vilnius region, a participant in sports life during Soviet times, including an athletics judge at the legendary pole vaulting competition with Władysław Kozakiewicz at the XXII Olympics in Moscow in 1980. During the period of building the foundations of Lithuanian independence, he initiated and participated in the reconstruction of the Lithuanian National Olympic Committee and the Polish Gymnastic Association “Sokół” in Lithuania.

References

Biogram Michała Sienkiewicza w Muzeum Sportu TG „Sokół” na Litwie im. Św. Jana Pawła II, Ejszyszki, 7.03.2022.
Google Scholar

Bogucki, A. 2014. Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” na Litwie, http://sokol-cinsp.blogspot.com/2014/02/towarzystwo-gimnastyczne-soko-na-litwie.html (dostęp 5.04.2022).
Google Scholar

Cegliński, M. 2011. Koszykówka na Litwie to coś więcej niż sport, 1.09.2011, http://rp.pl/koszykowka/art14289511-koszykowka-na-litwie-to-cos-wiecej-niz-sport (dostęp 18.03.2022).
Google Scholar

Dykovienė, A. Olimpinių startų „krachas”, 8.08.2021, http://diena.lt/naujienos/klaipeda/miesto-pulsas/olimpiniu-startu-krachas-1037488 (dostęp 16.03.2022).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1055/s-0042-1745926

FIBA Archive. Historical data from FIBA and FIBA zones events since 1930, http://archive.fiba.com (dostęp 20.03.2022).
Google Scholar

Gowarzewski, A. 1997. Lwów i Wilno w ekstraklasie. Dzieje polskiego futbolu kresowego. Kolekcja klubów. T. 4. Katowice: Wydawnictwo GiA.
Google Scholar

Hałys, J. 2017. Piłka nożna w Polsce. T. 2: 1918–1926, oprac. P. Dobosz, L. Śledziona, Mielec–Kraków: NADA.
Google Scholar

„Jesteś dobrym dyrektorem szkoły Misza, ale przygotowujesz kadry do seminarium duchownego!”. Rozmowa z Michałem Sienkiewiczem, ex-przewodniczącym Komitetu Olimpijskiego LSRR, 7.09.2013, https://zw.lt/kultura-historia/jestes-dobrym-dyrektorem-szkoly-misza-ale-przygotowujesz-kadry-do-seminarium-duchownego-rozmowa-z-michalem-sienkiewiczem-ex-przewodniczacym-komitetu-olimpijskiego-lsrr/ (dostęp 30.03.2022).
Google Scholar

Jundo-Kaliszewska, B., 2019. Zakładnicy historii. Mniejszość polska w postradzieckiej Litwie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-196-6

Jung, R. 2010. Ruch olimpijski a polityka. W: R. Łoś, J. Reginia-Zacharski (red.). Konflikty i spory międzynarodowe. T. 2. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 131–168.
Google Scholar

Kauno „Žalgirio“ komandos istorija. 2022, http://zalgiris.lt/kauno-zalgirio-komandos-istorija/ (dostęp 25.03.2022).
Google Scholar

Kobierecki, M.M. 2018. Dyplomacja sportowa. Sport w działaniach dyplomatycznych państw i aktorów niepaństwowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-157-7

Kołosowski, A. 2019. Szkoła Sportowa im. Antoniego Ratkiewicza w Ejszyszkach w przededniu jubileuszu, 6.08.2019, http://l24.lt/pl/sport/item/313940-szkola-sportowa-im-antoniego-ratkiewicza-w-ejszyszkach-w-przededniu-jubileuszu (dostęp 30.03.2022); http://vle.lt/straipsnis/valdemaras-novickis/ (dostęp 30.03.2022).
Google Scholar

Kowalski, M. 2018. Wileńszczyzna jako problem geopolityczny w XX wieku. Prace Geograficzne 218, s. 267–296.
Google Scholar

Lietuvos krepšinio federacija, Istorija, 2022, https://ltu.basketball/istorija/ (dostęp 5.04.2022).
Google Scholar

Lipoński, W. 2012. Historia sportu na tle rozwoju kultury fizycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Lipoński, W., Sawala, K. 2008. Encyklopedia sportów świata. T. 7. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Atena.
Google Scholar

LTOK istorija, 2018, http://ltok.lt/ltok-istorija/ (dostęp 15.02.2022).
Google Scholar

Łossowski, P. 2001. Litwa. Historia państw świata w XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Google Scholar

Malużinas, M. 2020. Rozwój sportu litewskiego w okresie międzywojennym pod auspicjami tajnej profaszystowskiej organizacji polityczno-militarnej Żelazny Wilk. W: A. Dubicki, R. Jung, M.M. Kobierecki (red.). Polityczne kształty sportu. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, s. 145–160.
Google Scholar

Mały Rocznik Statystyczny 1937. 1937. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny RP.
Google Scholar

Mażul, H. 2016. Wierni Bogu, Honorowi, Ojczyźnie. Bądź, zdrowe ciało i takiż w nim duchu! Dzieje sokolstwa polskiego nad Niemnem, Wilją i Solczą. Wydanie poświęcone 25-leciu odrodzenia TG „Sokół” na Litwie, Wilno: TG „Sokół”.
Google Scholar

Miller, D. 2008. Historia igrzysk olimpijskich i MKOl. Od Aten do Pekinu 1894–2008. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Google Scholar

Pawlik, I. 2018. Jak „Kozak” został „Kozą”. W: M. Latasiewicz, J. Cierpiatka (red.). Jak to było naprawdę. Niezwykłe opowieści sportowe, Kraków: Wydawnictwo Arena, s. 114–125.
Google Scholar

Podleśny, A. 2019. Polityka sportowa Związku Radzieckiego i Federacji Rosyjskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Google Scholar

Słoniewski, M. 2017. Wpływ przewodniczących Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego na przemiany w międzynarodowym ruchu olimpijskim po II wojnie światowej. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna XVI, 1, s. 47–74.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.16926/kf.2017.16.03

Stonkus, S. 2022. Lietuvos sportas, Visuotinė lietuvių enciklopedija, http://vle.lt/straipsnis/lietuvos-sportas-1/ (dostęp 16.02.2022).
Google Scholar

Szczepanik, K. (reż.). Po złoto, Polska 2020, 60’.
Google Scholar

Szujecki, K. 2012. Życie sportowe w Drugiej Rzeczypospolitej. Sukcesy, ciekawostki, sensacje. Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
Google Scholar

Tuszyński, B., Kurzyński, H. 2007. Leksykon olimpijczyków polskich 1924–2006, Warszawa: Fundacja Dobrej Książki.
Google Scholar

W Ejszyszkach otworzyło drzwi Muzeum Sportu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, https://zw.lt/wilno-wilenszczyzna/w-ejszyszkach-otworzylo-drzwi-muzeum-sportu-towarzystwa-gimnastycznego-sokol/ 22.05.2021 (dostęp 7.04.2022).
Google Scholar

Wiert, N. 2000. Istorija sowietskogo gosudarstwa 1900–1991, Moskwa: Izdatielstwo Wies Mir.
Google Scholar

Wołłejko, M. 2011. Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie a relacje polsko-litewskie. Bezpieczeństwo Narodowe 17, s. 99–114.
Google Scholar

Wryk, R. 2014. Narodziny i rozwój Akademickiego Związku Sportowego do roku 1949. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Google Scholar

Wryk, R. 2019. Olimpijczycy Drugiej Rzeczypospolitej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.
Google Scholar

Wywiad z ks. Szymonem Wikło przeprowadzony 7.03.2022 r. w Wilnie.
Google Scholar

Wywiad z Michałem Sienkiewiczem przeprowadzony 5.03.2022 r. w Ejszyszkach.
Google Scholar

Published

2022-08-30

How to Cite

Jung, R. (2022). Sport as a political and identity phenomenon in Lithuania in the 20th century. The Activity of Michał Sienkiewicz in the Vilnius Region. Eastern Review, 11(1), 157–180. https://doi.org/10.18778/1427-9657.11.11

Issue

Section

Articles