Der Sieg der „Unform“. Das „Schnee“-Kapitel des "Zauberbergs"

Abstrakt

W ostatnich dwudziestu latach Czarodziejską górę Tomasza Manna zdominowały dwa sprzeczne kierunki interpretacji. Z jednej strony uznaje się, że powieść ta jest powieścią edukacyjną, z drugiej odczytuje się ją jako powieść filozoficzną o głębokich wpływach schopenhauerowskiej pesymistycznej wizji życia. Celem artykułu jest pokazanie sprzecznych poglądów naukowych na temat powieści, a w szczególności rozdziału „Śnieg“, który przez badaczy dzieła słusznie postrzegany jest jako kluczowy. Wychodząc od różnych i często sprzecznych sposobów odczytywania wizji Castorpa, autorka artykułu stawia sobie za cel zbadanie snu z rozdziału „Śnieg“ przy użyciu freudowskiego instrumentarium. Jeśli sny mamy rozumieć, jak chciał tego Freud, jako ,spełnione marzenia‘, to narzuca się pytanie, co w takim razie znaczy sen Castorpa, co uosabiają jego wizje, i czy Castorp rzeczywiście zbliża się poprzez swój sen do myśli humanistycznej i przechodzi – jak to wyraził sam Tomasz Mann – przez „program wychowawczy“.