Beeile dich!, Sei still! und Versprochen! Eine kontrastive Analyse von emblematischen Gesten deutscher und polnischer Jugendlicher

Violetta Frankowska

doi:10.18778/2196-8403.2024.10

Autor

Violetta Frankowska Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu https://orcid.org/0000-0003-0726-6680

DOI:

https://doi.org/10.18778/2196-8403.2024.10

Słowa kluczowe:

gesty, emblematy, komunikacja niewerbalna, nagrania video, dzieci w wieku szkolnym

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza form wybranych gestów emblematycznych, która przeprowadzona została w ramach projektu „Borderland”, skupiającego się m.in. na komunikacji interkulturowej na granicy polsko-niemieckiej (we Frankfurcie nad Odrą oraz w Słubicach).

Kluczowe dla niniejszego badania stało się pytanie dotyczące ewentualnych różnic i podobieństw w realizacji gestów przez 47 uczennic i uczniów polskiej i niemieckiej szkoły. Analiza bazuje na korpusie, który stanowiły nagrania dzieci w wieku od 13 do 15 lat, które zostały poproszone o wykonanie kilku zadań (m.in. o pokazanie za pomocą gestów trzech wypowiedzi: Bądź cicho!, Pospiesz się! oraz Obiecuję!

Wyniki tego badania pokazały, że w pewnym stopniu realizacja gestów przez młode osoby były podobne. Ale dało się też zauważyć istotne różnice, które mogą mieć wpływ na proces komunikacji.

Biogram autora

Violetta Frankowska - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Dr., arbeitet seit der Promotion 2013 als wissenschaftliche Mitarbeiterin am Lehrstuhl für deutsche Sprache am Institut für Germanistik der Adam-Mickiewicz-Universität in Poznań. Forschungs- und Interesseschwerpunkte: Pragmalinguistik (insbesondere Höflichkeit im deutsch-polnischen Vergleich), Gestenforschung, Übersetzung, Textlinguistik (Internet-Memes).

Bibliografia

ANTAS, JOLANTA / KRAŚNICKA-WILK, IZABELA (2013): Funkcje emblematów w strukturze dialogu. [Funktionen von Emblemen in der Dialogstruktur]. In: LingVaria ROK VIII 2 (16):5-42.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12797/LV.08.2013.16.02

BARAKAT, ROBERT A. (1973): Arabic gestures. In: The Journal of Popular Culture 4 (6):749-793.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.0022-3840.1973.00749.x

EFRON, DAVID (1941): Gesture and Environment. New York.
Google Scholar

EFRON, DAVID (1972): Gesture, race and culture: a tentative study of some of the spatio-temporal and „linguistic” aspects of the gestural behavior of Eastern Jewsand Southern Italians in New York City, living under similar as well as different environmental conditions. The Hague.
Google Scholar

EKMAN, PAUL (2004): Emotional and conversational nonverbal signals. In: LARRAZABAL, JESÚS M. / PÉREZ MIRANDA, LUIS A. (eds.): Language, Knowledge, and Representation. Dordrecht, 39-55.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4020-2783-3_3

EKMAN, PAUL / FRIESEN, WALLACE V. (1969): The Repertoire of Nonverbal Behavior Categories, origins, usage, and coding. In: Semiotica 1:49-98.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/semi.1969.1.1.49

FRANKOWSKA, VIOLETTA (2020): Gesten an der deutsch-polnischen Grenze. Eine Analyse des Emblems ‚Sieg‘. In: tekst i dyskurs – text und diskurs 14:75-93.
Google Scholar

HÖING, BENEDIKT MARKUS (2014): Die zerebrale Verarbeitung emotionaler Gesichter und emblematischer Gesten – eine fMRT-Studie: https://d-nb.info/1079971653/34 (21.08.2019).
Google Scholar

JARMOŁOWICZ-NOWIKOW, EWA (2018): Gesty emblematyczne młodzieży polskiej i niemieckiej. Metoda badawcza oraz analiza wybranych emblematów. [Emblematische Gesten der polnischen und deutschen Jugend. Forschungsmethode und Analyse von ausgewählten Emblemen]. In: WINIARSKA, JUSTYNA / ZAŁAZIŃSKA, ANETA (eds.): Multimodalność komunikacji. [Multimodalität der Kommunikation]. Kraków, 19-45.
Google Scholar

JARZĄBEK KRYSTYNA (2016): Słownik mowy ciała Polaków. [Körpersprache-Wörterbuch von Pol:innen]. Katowice.
Google Scholar

JOHNSON, HAROLD G. / EKMAN, PAUL / FRIESEN, WALLACE V. (1975): Communicative body movements: American emblems. In: Semiotica 15 (4):335-353.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/semi.1975.15.4.335

KENDON, ADAM (1983): Gesture and speech: How they interact. In: WIEMANN, JOHN M. / HARRISON, RANDALL P. (eds.): Nonverbal interaction. Beverly Hills, CA, 13-45.
Google Scholar

KENDON, ADAM (1990): Gesticulation, quotable gestures, and signs. In: MOERMAN, MICHAEL / NOMURA, MASAICHI (eds.): Culture Embodied. Osaka, 53-77.
Google Scholar

KRAUSS, ROBERT M. / CHEN, YIHSIU / CHAWLA, PURNIMA (1996): Nonverbal behavior and nonverbal communication. What do conversational hand gestures tell us? In: Advances in Experimental Social Psychology 28:389-450.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0065-2601(08)60241-5

MATSUMOTO, DAVID / HWANG, HYISUNG C. (2013): Cultural Similarities and differences in emblematic gestures. In: Journal of Nonverbal Behavior 37 (1):1-27.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s10919-012-0143-8

MORRIS, DESMOND (1994): Bodytalk. A Worldguide to Gestures. London.
Google Scholar

POGGI, ISABELLA (2002): Symbolic gestures: the case of the Italian gestionary. In: Gesture 2:71-98.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1075/gest.2.1.05pog

POORTINGA, YPE H. / SCHOOTS, NETTY H. / VAN DE KOPPEL, JAN M. H. (1993): The understanding of Chinese and Kurdish emblematic gestures by Dutch sucjects. In: International Journal of Psychology 28 (1):31-44.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/00207599308246916

POYATOS, FERNANDO (2002): Nonverbal Communication across Disciplines. Bd. I: Culture, sensory interaction, speech, conversation. Amsterdam, Philadelphia.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1075/z.ncad1

SAITZ, ROBERT L. / CERVENKA, EDWARD J. (1972): Handbook of gestures: Colombia and the United States. The Hague.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110810325

WIENER, MORTON / DEVOE, SHANNON / RUBINOW, STUART und GELLER, JESE (1972): Nonverbal behavior and nonverbal communication. In: Psychological Review 79:185-214.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1037/h0032710