Spór mieszczan w Uniejowie o fajkę z tytoniem w 1763 roku

Piotr Szkutnik

doi:10.18778/2299-8403.04.04

Autor

Piotr Szkutnik Katedra Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii, Wydział Filologiczno-Historyczny, Uniwersytet Łódzki, 90–219 Łódź, ul. Kamińskiego 27a

DOI:

https://doi.org/10.18778/2299-8403.04.04

Słowa kluczowe:

zwyczaj palenia tytoniu, spór mieszczan, Uniejów, XVIII wiek

Abstrakt

W XVIII w. nałóg palenia tytoniu był powszechny we wszystkich kręgach społeczeństwa. Zwyczaj palenia tytoniu w towarzystwie był również notowany na kartach ksiąg miejskich z okresu staropolskiego. Kilka zapisów z księgi miejskiej Uniejowa z 1763 r. dotyczy sporu o fajkę z tytoniem. W domu jednego z mieszczan zebrało się wówczas grono znajomych z lokalnej elity. Znajdujący się w nim burmistrz Uniejowa wypalił pożyczoną od kupca ze Zdun fajkę z tytoniem. Kupiec zażądał zwrotu tytoniu, a na ofertę zapłaty za tytoń pieniędzmi zareagował lekceważąco. W efekcie poirytowany burmistrz uderzył kupca w twarz. Doszło do rękoczynów, burmistrz i kupiec odnieśli szereg ran oraz potłuczeń na ciele. Impulsywny burmistrz zastał skazany za zainicjowanie bójki na okres tygodnia pozbawienia wolności. Swego rodzaju scenka rodzajowa zapisana na kartach księgi wójtowsko-ławniczej wiele mówi o ówczesnej mentalności, tj. popędliwości krewkich mieszczan w sposobie rozwiązywania nawet takich drobnych nieporozumień.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych, Księgi miejskie Uniejowa, sygn. 10.
Google Scholar

Baranowski B., Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII w., Warszawa 1975.
Google Scholar

Bartoszewicz A., Czas w małych miastach. Studium z dziejów kultury umysłowej późnośredniowiecznej Polski, Warszawa–Pułtusk 2003.
Google Scholar

Bartoszewicz A., Późnośredniowieczny Szadek i jego mieszkańcy w świetle zapisek z najstarszej księgi miejskiej, „Biuletyn Szadkowski”, t. 6, 2006.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1643-0700.06.04

Dziubiński A., Z dziejów nałogu tytoniowego i produkcji wyrobów nikotynowych w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, „Kwartalnik Historyczny”, R. 105, z. 2,1998.
Google Scholar

Ihnatowicz I., Biernat A., Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003.
Google Scholar

Kulecki M., Księgi miejskie Uniejów, [w:] D. Lewandowska (red.), Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Informator o zasobie archiwalnym, Warszawa 2008.
Google Scholar

Kulecki M., Staropolskie księgi miejskie – wprowadzenie ogólne, [w:] D. Lewandowska (red.), Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Informator o zasobie archiwalnym, Warszawa 2008.
Google Scholar

Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. I, cz. 1, A–F, Warszawa 1807; t. 6. U–Z, Warszawa 1814.
Google Scholar

Łosowski J., Kancelarie miast szlacheckich województwa lubelskiego od XV do XVIII wieku, Lublin 1997.
Google Scholar

Prinke R.T., Poradnik genealoga amatora, Warszawa 1992.
Google Scholar

Różański M., Duchowieństwo parafialne archidiakonatu uniejowskiego w XVIII wieku. Studium prozopograficzne, Łódź 2010.
Google Scholar

Sędek M., Księgi miejskie, [w:] T. Zielińska (red.), Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Informator o zasobie, Warszawa 1992.
Google Scholar

Szkutnik P., Kostrzewska E.M., Sumariusz metryk parafii Wielenin 1594–1694, Uniejów 2014.
Google Scholar

Walawender A., Księgi miejskie, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zespołach. I, Archiwa dawnej Rzeczypospolitej, t. I, Warszawa 1975.
Google Scholar

Wolff A., Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego 1381–1835, [w:] A. Stebelski (red.), Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, Archiwum Główne Akt Dawnych, Warszawa 1957.
Google Scholar

Żerek-Kleszcz H., Dzieje miasta w XVII i XVIII w., [w:] J. Szymczak (red.), Uniejów. Dzieje miasta, Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa, Polskie Towarzystwo Historyczne, Łódź–Uniejów 1995.
Google Scholar