Zalesianie gruntów rolnych i nieużytków w gminie Szadek w latach 1995–2015

Autor

  • Beata Woziwoda Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Geobotaniki i Ekologii Roślin, 90-237 Łódź, ul. Banacha12/16
  • Sylwester Lisek Nadleśnictwo Poddębice, 99-200 Poddębice, ul. Targowa 3
  • Katarzyna Ambrożkiewicz Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska; Urząd Gminy Zgierz, Referat Ochrony Środowiska i Rolnictwa, 95-100 Zgierz, ul. Łęczycka 4

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.18

Słowa kluczowe:

lasy państwowe, lasy prywatne, PROW, użytkowanie krajobrazu

Abstrakt

Charakterystyczną cechą przemian współczesnego krajobrazu Polski jest zmniejszanie się powierzchni gruntów rolniczo użytkowanych na rzecz lasów. W pracy przedstawiono dane na temat zalesień słabych gruntów rolnych i tzw. nieużytków zrealizowanych w gminie Szadek w ostatnim dwudziestoleciu. Odnotowano, że w analizowanym okresie powierzchnia lasów tego obszaru zwiększyła się o około 300 ha. Uprawy leśne założono na ponad 170 ha gruntów prywatnych, przy czym w ostatnim dziesięcioleciu zalesiono zaledwie 27 ha. Działalność związana ze zmianą formy użytkowania gruntu prywatnego z rolnego na leśny jest od 2004 r. (po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej) wspierana finansowo ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE. Według danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Gminie Szadek na zalesienie 23,75 ha gruntów przeznaczono ponad 800 tys. zł (w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich). Stwierdzono, że rozmiar realizowanych zalesień był warunkowany m.in. brakiem długoterminowej stabilności zasad udzielania wsparcia finansowego, ale też znaczącym wzrostem wartości rynkowej gruntów rolnych. Brak stabilizacji gospodarczej czy politycznej oraz zmiany regulacji prawnych związanych z użytkowaniem gruntów rolnych i leśnych w krajach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, hamują – uzasadniony względami ekonomicznymi (zalesianie gruntów nieodpowiednich do prowadzenia gospodarki rolnej) i ekologicznymi (odtworzenie ekosystemów leśnych w krajobrazie zdominowanym przez pola uprawne) – proces zalesiania słabych gruntów rolnych i nieużytków.

Biogram autora

Sylwester Lisek - Nadleśnictwo Poddębice, 99-200 Poddębice, ul. Targowa 3

Mgr inż., Specjalista Służby Leśnej ds. edukacji ekologicznej, ochrony lasu i ochrony przyrody.

Bibliografia

Bossuyt B., Hermy M., Influence of land use history on seed banks in European temperate forest ecosystem: a review, “Ecography” 2001, No. 24, s. 225–238.
Google Scholar

Brunet J., von Oheimb G., Migration of vascular plants to secondary woodlands in southern Sweden, “Journal of Ecology” 1998, No. 86, s. 429–438.
Google Scholar

Dzwonko Z., Loster S., Wskaźnikowe gatunki roślin starych lasów i ich znaczenie dla ochrony przyrody i kartografii roślinności, „Prace Geograficzne” 2001, nr 178, s. 119–132.
Google Scholar

Gołos P., Zając S., Stan lasów prywatnych i perspektywy ich rozwoju, [w:] Polityka Leśna Państwa i Narodowy Program Leśny, Warszawa 2005.
Google Scholar

GUS. Leśnictwo 2015. Informacje i opracowania statystyczne, red. B. Domaszewicz, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2015.
Google Scholar

Informacja o stanie lasów oraz o realizacji „Krajowego Programu Zwiększania Lesistości Polski w 2010 roku, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2011.
Google Scholar

Izdebski H., Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
Google Scholar

Kaliszewski A., Aktualizacja krajowego programu zwiększania lesistości. Synteza, Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi, Sękocin Stary 2014.
Google Scholar

Loster S., Różnorodność florystyczna w krajobrazie rolniczym i znaczenie dla niej naturalnych i półnaturalnych zbiorowisk wyspowych, „Fragmenta Floristica et Geobotanica” 1991, nr 36, z. 2, s. 427–457.
Google Scholar

Majchrowska A., Woziwoda B., Effects of forest history on the biodiversity of vascular plants flora, [w:] The role of geobotany in biodiversity conservation, eds. J. Holeksa, B. Babczyńska-Sendek, S. Wika, University of Silesia, Katowice 2009.
Google Scholar

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla gminy i miasta Szadek w zakresie wyznaczenia terenów przewidzianych do zalesienia i ustalenia zakazu zabudowy, „Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego z dnia 14 lutego 2005 r.”, nr 41, poz. 443, Łódź 2005.
Google Scholar

Pietrzak A., Zmiany zalesienia terytorium województwa łódzkiego od okresu porozbiorowego do czasów obecnych, „Region Łódzki, III, Studia i Materiały” 1973, s. 41–60.
Google Scholar

Poradnik dla właścicieli lasów prywatnych, red. P. Gołos, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary 2009.
Google Scholar

Program ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Szadek na lata 2012–2015 z perspektywą do roku 2019, Szadek 2011.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 maja 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach działania „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz.U. 2015, poz. 655.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 marca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach działania „Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz.U. 2016, poz. 321.
Google Scholar

Różnorodność biologiczna Polski, red. R. Andrzejewski, A. Weigle, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa 2003.
Google Scholar

Skolud P., Zalesianie gruntów rolnych i nieużytków, poradnik właściciela, CILP, Warszawa 2006.
Google Scholar

Szwagrzyk J., Sukcesja leśna na gruntach porolnych; stan obecny, prognozy i wątpliwości, „Sylwan” 2004, nr 4, s. 53−59.
Google Scholar

Urząd Statystyczny w Łodzi, Łódź, 2015: Podregiony. Powiaty. Gminy, red. Cmela R.P., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2015.
Google Scholar

Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, Dz.U. 2015, poz. 1014.
Google Scholar

Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, Dz.U. 2015, poz. 349.
Google Scholar

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, Dz.U. 2003, nr 229, poz. 2273.
Google Scholar

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Dz.U. 1991, nr 101, poz. 444.
Google Scholar

Ustawa z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz zmianie niektórych ustaw, Dz.U. 1994, nr 1, poz. 3.
Google Scholar

Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, Dz.U. 2001, nr 73, poz. 764.
Google Scholar

Wiśniewski S., Dostępność transportowa Szadku, „Biuletyn Szadkowski” 2015, t. 14, s. 5–23.
Google Scholar

Woziwoda B., Różnorodność florystyczna różnowiekowych lasów, izolowanych w krajobrazie rolniczym Polski Środkowej, a problem zachowania i ochrony rodzimych gatunków leśnych, „Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej” 2006, R. 8, z. 1, nr 11, s. 103–109.
Google Scholar

Woziwoda B., Zróżnicowanie siedlisk i drzewostanów w lasach gminy Szadek, „Biuletyn Szadkowski” 2009, t. 9, s. 119–133.
Google Scholar

http://www.arimr.gov.pl/dla-beneficjenta/srednie-ceny-gruntow-wg-gus.html [dostęp 21.03.2015].
Google Scholar

http://www.arimr.gov.pl/dla-beneficjenta/wnioski/2015-zalesianie-gruntow-rolnych-oraz-gruntow-innych-niz-rolne-prow-2007-2013.html [dostęp 21.02.2016].
Google Scholar

http://www.arimr.gov.pl/pomoc-unijna/wspolna-polityka-rolna.html [dostęp 21.02.2016].
Google Scholar

http://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/mapy [dostęp 10.03.2016].
Google Scholar

http://www.lasy.gov.pl/informacje/publikacje/do-poczytania/lasy-w-polsce-1/lasy-w-polsce-2015 [dostęp 06.03.2016].
Google Scholar

http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa-i-rybolowstwa/PROW-2014-2020 [dostęp 21.02.2016].
Google Scholar

http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane [dostęp 16.03.2015].
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2016-12-30

Jak cytować

Woziwoda, B., Lisek, S., & Ambrożkiewicz, K. (2016). Zalesianie gruntów rolnych i nieużytków w gminie Szadek w latach 1995–2015. Biuletyn Szadkowski, 16, 349–361. https://doi.org/10.18778/1643-0700.16.18

Numer

Dział

Articles

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>