Miasto Orik w pismach starożytnych autorów i zapisach archeologicznych
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.39.02Słowa kluczowe:
Iliria, Orikum, starożytne kolonie greckie, hellenizacja, struktury obronne, miasta portowe, kultura grecko-rzymskaAbstrakt
Starożytne iliryjskie miasto portowe Orikum, położone obecnie w Albanii, było ważnym ośrodkiem morskim i kulturalnym w regionie Adriatyku. Niniejszy artykuł to wszechstronna analiza dostępnych starożytnych źródeł pisanych dotyczących Orikum, śledząca jego ewolucję od V w. p.n.e. do późnego antyku. Badanie tych źródeł jest kluczowe dla rekonstrukcji historii i topografii Orikum, których nie można w pełni odtworzyć wyłącznie na podstawie danych archeologicznych. Głównym celem studium jest systematyczne identyfikowanie, zbieranie i analizowanie każdej wzmianki o Orikum w starożytnych tekstach, w tym w pracach Herodota, Pseudo-Skylaksa, Strabona i Tytusa Liwiusza. Dla uzyskania precyzyjnych i obiektywnych wniosków zastosowano rygorystyczną metodologię, obejmującą krytykę źródeł, analizę porównawczą oraz korelację z danymi archeologicznymi. Badanie dostarcza cennych informacji na temat ewolucji funkcji i statusu Orikum na przestrzeni czasu, jego fortyfikacji, działalności gospodarczej, obiektów religijnych i innych aspektów jego funkcjonowania. Pozwala śledzić, jak rozwijała się wiedza starożytnych geografów na temat tego przygranicznego miasta oraz jak przedstawiali je autorzy grecko-rzymscy w swoich narracjach. Najbardziej innowacyjnym wkładem studium jest pierwsze kompleksowe zbadanie całego zbioru źródeł pisanych dotyczących Orikum. Ta synteza umożliwia głębszą rekonstrukcję tego ważnego ośrodka nad Adriatykiem. Wyniki te zwiększają zrozumienie starożytnej Ilirii i złożonych dynamik jej hellenizacji, niosąc korzyści dla pokrewnych badań i edukacji. Ogólnie rzecz biorąc, poprzez systematyczne zbieranie i krytyczną analizę dostępnych starożytnych źródeł, to badanie oferuje wielowarstwowy portret Orikum jako strategicznej greckiej kolonii, iliryjskiej twierdzy, morskiego centrum handlowego i wielokulturowego ośrodka nad Adriatykiem.
Pobrania
Bibliografia
Abdale J.R. (2019), The Great Illyrian Revolt: Rome’s forgotten War in the Balkans, AD 6–9, Pen and Sword, Barnsley.
Google Scholar
Aliyassova V.N., Akhmetov K.K., Aspanova I.R. (2014), Preservation and Prospects for the Musefication of the Natural Heritage Site “Gussinyi Perelet”, “Terra Sebus”, Special Issue, p. 491–503.
Google Scholar
Arynov K.K., Duisebay E.K., Sadykova S.S., Zhakhsylykova L.A., Khvan E.N. (2023), Architectural and Historical Value – The Heritage of the People, [in:] Smart Geotechnics for Smart Societies, CRC Press, London, p. 2456–2642. https://doi.org/10.1201/9781003299127-381
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1201/9781003299127-381
Bashmanivskyi V. (2016), The Phenomenon of Cultural Dialogye in the Reception of M. Zerov. Society, “Document. Communication”, 1(2), p. 155–163, http://eprints.zu.edu.ua/23931 (access: 15 VI 2024).
Google Scholar
Bowditch P.L. (2023), Elegiac Cartography and Roman Conceptions of Space, [in:] Roman Love Elegy and the Eros of Empire, Palgrave Macmillan, Cham, p. 69–112, https://doi.org/10.1007/978-3-031-14800-2_3
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-14800-2_3
Brancato R. (2022), Schematic: the City beyond form. For a New Definition of Urban Landscapes and their Functions. Urbanization and Society in the Preclassic Mediterranean. Archaic Age, Edizioni Quasar, Roma.
Google Scholar
Çakaj O., Civici N., Schmidt G., Qoku E. (2023), Archeometallurgical Study of Bronze Artefacts (from III BC to VI AD) Excavated along Albanian Coastline, “Scientific Culture”, 9(2), p. 29–47, https://doi.org/10.5281/zenodo.7265753
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.56801/MME929
D’Ercole M.C. (2020), Cults, Navigation and Maritime Practices in the Middle and Southern Adriatic (6th–2nd Century BC), [in:] 19th International Congress of Classical Archaeology, Heidelberg University Library, Heidelberg, p. 37–44, https://doi.org/10.11588/propylaeum.553
Google Scholar
Egidio I. (2022), History of the Adriatic. A Sea and its Civilization, Wiley Blackwell, Hoboken.
Google Scholar
Imankulov D., Jing T., Fei W., Filatova T., Orozonova А. (2023), The Architectural Complex of Shah Fazil in Legends and Writings about the Period of the Arab Conquest of Ferghana, “Architectural Studies”, 9(2), p. 72–80, https://doi.org/10.56318/as/2.2023.72
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.56318/as/2.2023.72
Jaupaj L. (2019), Studies of Cultural Interactions in the Illyro-Epirote Area from the 7th to the 3rd Century BC, Instituti i arkeologjisë, Tirana, https://theses.hal.science/tel-02493973/document (access: 14 VI 2024).
Google Scholar
Lepore G. (2022), Between Illyria and Epirus. Archeology of a border land, [in:] MARINOV ZBORNIK Papers in Honour of Professor Emilio Marin, Znanje doo, Zagreb, p. 439–452, https://cris.unibo.it/handle/11585/922991 (access: 14 VI 2024).
Google Scholar
Linda S. (2022), Cultural Diffusion in the Architecture of the Ancient World (on the Example of the Cult of Isis in the 3rd Century BC – 2nd Century AD), “Architectural Studies”, 8(1), p. 51–62, https://doi.org/10.56318/as2022.01.051
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.56318/as2022.01.051
Lippert A., Matzinger J. (2021), The Illyrians. History, Archaeology and Language, Kohlhammer Verlag, Stuttgart.
Google Scholar
Luttenberger M. (2022), The Mediterranean Sea from Alexander to the Rise of Rome. The Hellenistic age, 360–133 BC, Page Publishing, Conneaut Lake.
Google Scholar
Mauro C.M. (2022), The Periplus of Pseudo-Skylax and its Relationship with Earlier Nautical Knowledge, “The Mariner’s Mirror”, 108(1), p. 6–30, https://doi.org/10.1080/00253359.2022.2009241
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/00253359.2022.2009241
Orikum Marina (2023), https://www.harbourmaps.com/en/harbour/orikum-marina (access: 14 VI 2024).
Google Scholar
Orlyk V. (2022), The Hoard of the Small Coins of Panticapaeum and Hermonassa the End of the Sixth – Beginning of the Fifth Centuries bce from the Northern-Eastern Kirovohrad Region. Society, “Document. Communication”, 7(2), p. 106–121, https://doi.org/10.31470/2518-7600-2022-15-106-121
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31470/2518-7600-2022-15-106-121
Osgood J. (2019), Caesar, Civil War, and Civil War, [in:] The Historiography of Late Republican Civil War, Brill, Leiden, p. 137–159, https://doi.org/10.1163/9789004409521_008
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1163/9789004409521_008
Roller D.W. (2021), Three Ancient Geographical Treatises in Translation: Hanno, the King Nikomedes Periodos, and Avienus, Routledge, Oxon, https://doi.org/10.4324/9781003030379
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.4324/9781003030379
Sampson G.C. (2021), Rome’s Great Eastern War: Lucullus, Pompey and the Conquest of the East, 74–62 BC, Pen and Sword, Barnsley, https://www.torrossa.com/it/resources/an/5084509 (access: 14 VI 2024).
Google Scholar
Shipley G. (2020), Pseudo-Scylax’s Periplous. The Circumnavigation of the Inhabited World: Text, Translation and Commentary, Liverpool University Press, Liverpool, https://doi.org/10.3828/liverpool/9781789620917.001.0001
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3828/liverpool/9781789620917.001.0001
Shpuza S. (2021), Oricum 48 BC. Archaeology of the Caesar’s Civil War, University of Warsaw, Warsaw, https://www.academia.edu/71569591/Oricum_48_BC_Archaeology_of_the_Caesars_Civil_War (access: 14 VI 2024).
Google Scholar
Shpuza S. (2022), From a Lime to a Polish. Orikos in the Archaic and Classical Periods, Università di Catania, Roma, https://www.academia.edu/80910042/Dun_limen_a_une_polis_Orikos_aux_p%C3%A9riodes_archaique_et_classique (access: 14 VI 2024).
Google Scholar
Sindel C., Lippert A., Lahi B., Kiel M. (2018), Albania. An Archaeological and Artistic Guide from the Stone Age to the 19th Century, Böhlau Verlag, Wien.
Google Scholar
Viegas C. (2020), Cretaceous Roman Supporters: Acta 46: The Thirtieth first Congress of the Cretaceous Roman Empire Was Held at Napoca MMXVIII, Archaeopress, Oxford.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.