Muzea jako badawcze i naukowe ośrodki studiów archeologicznych (doświadczenia muzeów Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej od 1920 r. do połowy lat trzydziestych XX w.)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.31.12Słowa kluczowe:
archeologia muzealna, badania archeologiczne, metody badań archeologicznych, szkolenia pracowników archeologicznych, Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka, 1920 – pierwsza połowa lat trzydziestych XX wAbstrakt
Muzea Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w okresie od lat 20. do połowy lat 30. XX wieku były silnymi ośrodkami badań archeologicznych. W działalność naukową na polu archeologii zaangażowanych było wówczas 56 instytucji muzealnych oraz ponad 100 archeologów – pracowników muzeów. Ze względu na brak wsparcia finansowego oraz odpowiednich kwalifikacji archeologów – muzealników, wiodącą formą badań archeologicznych były poszukiwania stanowisk archeologicznych (przeprowadzone w omawianym okresie badania powierzchniowe ujawniły 2000 stanowisk archeologicznych datowanych od paleolitu do późnego średniowiecza/współczesności). Ponadto muzealnicy opracowywali mapy archeologiczne różnych regionów USRR, rozwijali metody badacze i konserwacyjne, popularyzowali lokalną historię. Szukając dialogu naukowego, tworzyli przestrzeń komunikacyjną w celach badawczych, czyli stowarzyszenia naukowe.
Wyniki badań archeologicznych prezentowane były w publikacjach naukowych i popularnonaukowych (w sumie 150 publikacji), w trakcie lekcji muzealnych oraz wycieczek terenowych. Materiał archeologiczny, uzyskany podczas badań powierzchniowych, po odpowiednim przetworzeniu naukowym i technicznym, prezentowano na wystawach. W badaniach archeologicznych, obok pracowników muzealnych, brali udział studenсі archeologii oraz osoby, zainteresowane lokalną historią. Centrami kształcenia młodych archeologów były zwłaszcza: Wszechukraińskie Muzeum Historii im. Tarasa Szewczenki w Kijowie, Historyczne i Archeologiczne Muzeum w Odessie oraz Historyczne i Archeologiczne Muzeum w Charkowie. Analiza doświadczenia uzyskanego przez instytucje muzealne w okresie od lat 20. do połowy lat 30. XX wieku jest niezbędna dla właściwego funkcjonowania nowoczesnych muzeów jako ośrodków naukowych i edukacyjnych.
Pobrania
Bibliografia
Dubrovskyj V. V. (2007), Čerhovi zavdannia sučasnoho muzeinoho budivnyctva na Ukraini, “Ukrainskyj muzej”, zb. 1, repryntne perevydannia 1927 roku, Kyiv, s. 17–22.
Google Scholar
Fedorovskyj A. S. (1921), Doistoričeskije drevnosti v basseine r. Donca, “Izvestija Lysyčanskoho muzeja”, t. 1, vyp. 4, s. 35–44.
Google Scholar
Fedorovskyj O. (1927), Instrukcii ta prohramy dla rozvidok I rejestracii pam’jatok archeologičnyh, Harkiv
Google Scholar
Gamčenko S. S. (1925), Archeologični peršodžereła, sposoby їh rejestracii ta zasoby ohorony: (Korotkyj vyklad), Zhytomyr.
Google Scholar
Iziumŝyna... (1930), Iziumŝyna. Krajeznavčyj zbirnyk, Izium.
Google Scholar
Kataloh... (1928), Kataloh vystavky dosiahnen miscevoi archeolohii za 10 rokiv (1917–1927) ta vystavky kartyn krajeznavčoho zmistu (krajevydy, typy, pam’jatnyky starovyny), Odesa.
Google Scholar
Korotke zvidomlennia… (1928), Korotke zvidomlennia pro dijalnist Mykolaivskoho istoryko-archeolohičnoho muzeju za 1927 rik, Mykolaiv.
Google Scholar
Litopys... (1927), Litopys muzeju. Červoni roky 1917–27, vyp. 8, Kherson.
Google Scholar
Litopys... (1929), Litopys muzeju. 1927–28, vyp. 9, Kherson.
Google Scholar
Masalova I. I. (2008), Kyivski muzei v 1902–1928 rokah (za materialamy putivnykiv ta dovidnykiv po Kyjevu), “Lavrskyj almanah”, vyp. 22, s. 132–149.
Google Scholar
Nestula S. I. (1997), Archeolohičnyj Komitet Vseukrainskoi akademii nauk: etapy stanovlennia, Poltava.
Google Scholar
Nikolajevŝyna... (1926), Nikolajevŝyna. Krajevedčeskyj sbornik, pod. red. V. M. Fidrovskoho i A. V. Kokoreva, Nikolaev.
Google Scholar
Rudynskyj M. Ja. (2002/2003), Centr i peryferii v spravi muzeinij, publ. i kom. Mokliaka V. O., Nestuli O. O., “Archeolohichnyj litopys Livoberežnoi Ukrainy”, nr 2/1, s. 27–29.
Google Scholar
Rudynskyj M. Ja. (1925), Rozšuky po piskovyh nadberežžah ričok, “Biuleten Kabinetu Antropolohii ta Etnolohii im. Hv. Vovka”, nr 1, s. 41–45.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1926a), Starovynnosti Iziumŝyny: Albom maliunkiv, vyp. I, Izium.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1926b), Starovynnosti Iziumŝyny. (Archeolohični rozvidky v baseini Dincia v 1920–26 rr.), vyp. II, Izium.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1928), Kak ja provožu archeologičeskije razvedki, “Krajevedenije”, nr 5, s. 288–293.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1930), Starovynnosti Iziumŝyny, vyp. IV, Izium.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1935), Archeologičeskije razvedki v rajone novostrojek, “Sovetskaja etnohrafija”, nr 3, s. 108–115.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1936a), Archeologičeskije issledovanija krajevedčeskih muzejev, “Sovetskyj muzej”, nr 3, s. 33–37.
Google Scholar
Sibilov M. V. (Sibilov N. V.) (1936b), Zdanije i ekspozitcija krajevedčeskoho muzeija, “Sovetskyj muzej”, nr 6, s. 15–16.
Google Scholar
Starovynnosti…(1928), Starovynnosti Iziumŝyny, vyp. III, Izium.
Google Scholar
V. K. (1930), Vystavka archeolohičnyh znahidok Doneckoho horodyŝa, “Hronika archeolohii ta mystectva”, č. 2, s. 80.
Google Scholar
Vidčyt… (1927), Vidčyt pro dijalnist Odeskoho deržavnoho istoryčno-archeolohičnoho muzeju za 1926 rik, Odesa.
Google Scholar
Vidčyt… (1929), Vidčyt pro dijalnist Odeskoho deržavnoho istoryčno-archeolohičnoho muzeju za r.r. 1927 ta 1928, Odesa.
Google Scholar
Yanenko A. S. (2015), Pidhotovka muzejnyh pracivnykiv v aspiranturi Vseukrainskoho istoryčnoho muzeju im. T. G. Ševčenka u druhij polovyni 1920–h – na pochatku 1930–h rr., “Siverŝyna v istorii Ukrainy”, vyp. 8, s. 286–299.
Google Scholar
Yanenko A. S., Tarnavska S. V. (2011), Pidhotovka ta pidvyŝennia kvalifikacii archeolohičnyh kadriv pry muzejah USRR (1920-ti – počatok 1930-h rokiv), “ Siverŝyna v istorii Ukrainy”, vyp. 5, s. 363–367.
Google Scholar
Zbirnyk… (1928a) Zbirnyk, Volynskyj Naukovo-Doslidčyj Muzej, t. I, Žytomyr.
Google Scholar
Zbirnyk… (1928b), Zbirnyk, Poltavskyj Deržavnyj Muzej im. V. Korolenka, t. I, Poltava.
Google Scholar
Zbirnyk… (1929), Zbirnyk, Dnipropetrovskyj Krajevyj Istoryčno-Archeolohičnyj Muzej, t. I, Dnipropetrovske.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
