Archeolodzy ze Lwowa w tworzeniu europejskiego środowiska intelektualnego od połowy XIX w. do pierwszej ćwierci XX w. (współpraca bezpośrednia i pośrednia)
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.31.11Słowa kluczowe:
Cesarstwo Austriackie, archeologia ukraińska, kontakty naukowe, lwowscy archeolodzy, GalicjaAbstrakt
Rozwój nauki nie jest możliwy bez współpracy, wymiany doświadczeń, a nawet przyjaźni między badaczami. Archeologia, która w XIX wieku przeszła długą drogę od hobby do dyscypliny naukowej, nie była pod tym względem wyjątkiem. Jak zauważył J. Pasternak na łamach „Archeologii Ukrainy”, w połowie XIX wieku na Ukrainie działały trzy główne ośrodki archeologiczne – lwowski, kijowski i odesski (Pasternak 1961: 18). W przeciwieństwie do Kijowa i Odessy, Lwów był częścią Cesarstwa Austriackiego, archeologia rozwijała się więc tam podobnie jak w innym ośrodku naukowym Galicji, tj. w Krakowie. Specyfiką Lwowa było współistnienie zarówno ukraińskich jak i polskich ośrodków archeologicznych. Celem autorki jest poszukiwanie aktywności archeologów lwowskich w tworzeniu europejskiej przestrzeni intelektualnej. Analiza dokumentów pozwala stwierdzić, że archeolodzy lwowscy współpracowali z uczonymi z niemal całej Europy (szczególne stosunki łączyły ich z badaczami z Krakowa). Ponadto należy zauważyć, że relacje te pojawiły się nie tylko między instytucjami, ale również na poziomie stosunków osobistych.
Pobrania
Bibliografia
Archiwum PAN I PAU, Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, Rękopis PAN Kr. 3156; Rkps PAN Kr. 3170, t.1, ark. 44; TNK (Towarzystwo Naukowe Krakowskie) sygn. 80, k. 125.
Google Scholar
APT, TNT, Archiwum Państwowe w Toruniu, Towarzystwo Naukowe Toruńskie 49, list 135.
Google Scholar
Catalogue..., Catalogue spécial de l’exposition des sciences anthropologiques. Exposition universelle internationale de 1878 à Paris, Paris 1878.
Google Scholar
DALO, Deržavnyj arhiv Lvivskoi oblasti, F. 26 (L`vivs`ky`j universytet), op. 5, spr. 336 (Osobova sprava profesora Gadacheka), ark. 37.
Google Scholar
Katalog..., Katalog Muzeum imienia Lubomirskich, Lwów 1877.
Google Scholar
Kronika Towarzystwa..., Kronika Towarzystwa archeologicznego krajowego we Lwowie, „Przegląd Archeologiczny”, Lwów 1878, R. 1, z. II.
Google Scholar
LNNB NAN, L’vìvs’ka nacìonal’na naukova bìblìoteka Ukrainy imeni V. Stefanyka, F. 144 (Antoni Šnajder), op. V, spr. 31 (Materialy iz zagal′nyh pytan′ archeologiї), ark. 100.
Google Scholar
MAK, Muzeum Archeologiczne w Krakowie, Dział dokumentacji naukowej, Teczka listów W. Antoniewicza do W. Demetrykiewicza, SP8/36; Teki listów E. Majewskiego, T. 2, list 430.
Google Scholar
PAK, GK, Państwowe Archiwum w Krakowie, Grono Konserwatorów Galicji Zachodniej w Krakowie, sygn. 2; sygn. 3.
Google Scholar
PAK, TSchn, Państwowe Archiwum w Krakowie, Teki Antoniego Schenidera, sygn. 1050.
Google Scholar
PMA, Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie, Teki listów Erazma Majewskiego, t. 2, list 430.
Google Scholar
Py`s`menny`ky`..., Pys′mennyky Zahidnoї Ukraїny 30–50 rokiv XIX st., Kyїv 1965.
Google Scholar
Abramowicz A. (1974), Dalecy і bliscy. Szkice z dziejów archeologii, ŁTN, Ossolineum, Łódź–Wrocław.
Google Scholar
Abramowicz A. (1991), Historia archeologii polskiej XIX i XX wiek, IHKM PAN, Warszawa–Łódź.
Google Scholar
Bandtivs′kyj M., Krušel′nyc′ka L. (2012). Zoloti Myhalkivs′ki skarby ta їh dolia. L′viv.
Google Scholar
Berest R. (1998), Karlo Gadachek: štryhy biografiї ta naukovoї diâlnosti. Postati ukraїns′koї archeologiї, „Materialy ta doslidžnnâ z arheologiї Prykarpattâ ta Volyni”, vyp. 7, s. 78–79.
Google Scholar
Blombergowa M. (1996), O kontaktach naukowych Erazma Majewskiego, [w:] Erazm Majewski i warszawska szkoła przedhistoryczna na początku XX wieku, red. S. K. Kozłowski, J. Lech, Warszawa, PWN, Warszawa, s. 93–96.
Google Scholar
Brézillon M. (1969), Dictionnaire de la préhistoire, Librairie Larousse, Paris.
Google Scholar
Bulyk N. (2008a), Archeologični kolekciї u muzeâh Lvova, „Materialy ta doslidžnnâ z archeologiї Prykarpattâ ta Volyni”, vyp. 12, s. 407–428.
Google Scholar
Bulyk N. (2008b). Archeologični oseredky L′vova (1875–1914): naukovi pošuky ta poliovi zdobutky, „Archeologični doslidžennâ L′vivs′kogo universytetu”, vyp. 11, s. 209–237.
Google Scholar
Bulyk N. (2009), Formuvannâ ukraїns′koї archeologiї v Galyčyni u XIX stolitti: Isydor Šaranevyč (1829–1901), „Materialy ta doslidžnnâ z archeologiї Prykarpattâ ta Volyni”, vyp. 13, s. 307–321.
Google Scholar
Bulyk N., Lech J. (2009-2011), Karol Hadaczek (1873–1914) and the begginnings of archaeology in universities of the North-East borderland of the Austro-Hungarian Monarchy, „Archaeologia Polona”, vol. 47, s. 59–89.
Google Scholar
Burdulanûk V. (2009), Muzeї Naukovogo tovarystva imeni Ševčenka, „Visnyk Prykarpatskogo Universytetu. Istoriâ”, Ivano-Frankivs′k, vyp. XV, s. 3–10.
Google Scholar
Hadaczek K. (1898–1899), Kilka uwag o czasach przedhistorycznych Galicyi, „Eos”, t. 5, s. 55–61.
Google Scholar
Hadaczek K. (1914), Osada przemysłowa w Koszyłowiczach z epoki eneolitu, Lwów.
Google Scholar
Franko O. (1997), Diâl′nist′ Fedora Vovka v Naukovomu tovarystvi im. Ševčenka, [w:] Z istoriї Naukovogo tovarystva imeni Ševčenka. Zbirnyk dopovidej i povidomlen′ naukovyh sesij Naukovogo tovarystva imeni Ševčenka u L′vovi, L′viv, s. 84–101.
Google Scholar
Franko O. (2001), Fedir Vovk – včenyj i gromads′kyj diâč, Kyїv.
Google Scholar
Karolczak K. (2001), Dzieduszyccy. Dzieje rodu. Linia poturzycko-zarzecka, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.
Google Scholar
Klejn L. (2011), Іstoryâ archeologičeskoj mysli, t. 1, Sankt Peterburg.
Google Scholar
Kozłowski S. K. (2006), Volodymyr Antonêvič i Karol′Gadaček, „Archeologični doslidžennâ L′vivs′kogo universytetu”, vyp. 9, s. 89–96.
Google Scholar
Kozłowski S. K. (2009a), Włodzimierz Antoniewicz, profesor z Warszawy, PMA, Warszawa.
Google Scholar
Kozłowski S. K. (2009b), Apostołowie okresu formatywnego Warszawskiej Archeologii, [w:] Księga Pamiątkowa I Zjazdu Absolwentów Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Stowarzyszenie SiA IA UW ARCHEO, Warszawa, s. 7–15.
Google Scholar
Kril` M. (1999), Nevidomi lysty Ivana Golovackogo do Antona Petruševyča, „Ukraїna moderna”, čast. 2–3, s. 350–372.
Google Scholar
Kubijovyč V. (1991), Narys istoriї NTŠ (1873–1949), L′viv.
Google Scholar
Lech J. (1999), Between Captivity and Freedom. Polish Archaeology in the 20th Century, Arwil, Warsaw.
Google Scholar
Lech J. (2006), Z istoriyi pol`s`ko-ukrayins`ky`x zv’yazkiv v arxeologiyi (kinecz` XVIII st.–1939 r.), „Archeologichni doslidzhennya L`vivs`kogo universy`tetu”, vy` p. 9, s. 17–53.
Google Scholar
Lèger L. (1877), Rapport à Son Excellence le Ministre de l’Instruction Publique sur une mission scientifique près le congrès archèologique de Kiev, „Extrait des Archives des missions scientifiques et littéraires. 3e série”, vol. IV.
Google Scholar
Maternicki J., Zaszkilniak L. (red.) (2007), Złota księga historiografii lwowskiej XIX i XX wieku, Rzeszów.
Google Scholar
Naulko V. (2006), Lysty Lûbora Niderle do Myhajla Grušews′kogo, „Ukraїns′kyj archeografičnyj ŝoričnyk”, vyp. 10/11, s. 631–639.
Google Scholar
Pasternak Â. (1961), Archeologiâ Ukraїny, Toronto.
Google Scholar
Pasternak Â. (1962), Ti ŝo rozkryly pidzemnuj arhiv Ukraїny (Pam’âti vydatnyh archeologiv Ukraїny), „Terem”, R. I, čast. I, s. 7–12.
Google Scholar
Petegyryč V. M. (1996), Dolâ archeologičnyh kolekcij muzeû NTŠ, „Biblioteka Naukowogo tovarystva im. Ševčenka: knygy i lûdy”, s. 59–67.
Google Scholar
Podgórski W. (1875), Antoni Sznejder autor „Encyklopedii do krajoznawstwa Galicyi”, „Kłosy”, nr 504, t. XX, s. 115–118.
Google Scholar
Rudyns′kyj M. (red.) (1931). Mizyn. Vyznačniši seriї kistânyh vyrobiv Mizyns′koї paleolityčnoї stacyї v osvitlenni Fedora Vovka, Kyїv.
Google Scholar
Radiêvs′ka T. M. (2012), Archeologiâ u naukowomu dorobku Hfedora Vovka, materialy jogo doslidžen′ u zibranni Nacional′nogo muzeû istoriї Ukraїny, „Archeolohiâ i davnâ istoriâ Ukraїny. Istoriâ archeologiї: doslidnyky ta naukovi centry”, vyp. 9, s. 213–220.
Google Scholar
Renfrew C., Bahn P. (2002), Archeologia: Teorie, metody, praktyka, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Google Scholar
Sadowski J. N. (1877), Sprawozdanie z posiedzeń ósmego międzynarodowego kongresu antropologiczno-archeologicznego w Peszcie w 1876 r., „Rozprawy i sprawozdania z posiedzeń wydziału historyczno-filozoficznego Akademii Umiejętności”, (dodatek), Kraków, t. VI, s. I–XXVI.
Google Scholar
Schneider A. (1877), Sprawozdanie z odbytego w Buda-Peszcie kongresu Archeologicznego w r. 1876, „Przegląd Archeologiczny”, t. I, z. 4, s. 117–127.
Google Scholar
Shnejder A. (1995), Borshhivs`ky`j povit u Galy`chy`ni z jogo doistory`chnoyu ta seredn`ovichnoyu starovy`noyu (Archeologichne doslidzhennya opracz`ovane na misci u 1878 r.), „Litopy`s Borshhivshhy`ny`”, vy`p. 7, s. 84–99.
Google Scholar
Sklenář K. (1983), Archeology in Central Europe: the First 500 Years, Leicester University Press and St. Martin Press, Leicester–New York.
Google Scholar
Sytnyk O. S. (1999), Hvedir Vovk – pershyj profesijnyj doslidnyk paleolitu Ukraїny, „Archeologična zbirka Hersons′koї inspekciї ohorony pam’âtok”, 1, Herson, s. 64–79.
Google Scholar
Sytnyk O. S. (2012), Archeologična nauka u L′vovi. Perša polovyna XX stolittâ, L′viv-Žešiv.
Google Scholar
Trigger B. (1989), A history of archaeological thought, University Press, Cambridge.
Google Scholar
Vagylevyč I. (1928), Lyst do P.J. Šafaryka, [w:] Korespondence Pavla Josefa Šafaříka, t.1, Část 2. Vzájemné dopisy P.J. Šafaříka s ruskými učenci (1825–1861), vyd. V. A. Francev, Česká Akademie Věd a Uměni, Praha.
Google Scholar
Vilímek J. (1890–1891), České album. Sbírka podobizen předních spisovatelů a spisovatelek českých, učenců, mužů i žen práce, kteří život svůj zasvětili povznesení národa svého, Praha.
Google Scholar
Vovk F. (1905), Vyroby peredmikens′kogo typu na Ukraїni, „Materialy do ukraїns′korus′ koї etnologiї”, t. 4, s. 1–27.
Google Scholar
Woźny M. (2009), Włodzimierz Demetrykiewicz (1859–1937): the fierst prehistorian from Cracow. On his 150th birthday anniversary, „Archaeologia Polona”, vol. 47, p. 33–58.
Google Scholar
Woźny M. (2010), Włodzimierz Demetrykiewicz (1859-1937) – pierwszy prehistoryk z Krakowa, „Materiały Aarcheologiczne”, t. XXXVIII, s. 175–192.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
