Kształtowanie się siedzib niższych urzędników krzyżackich w Prusach Właściwych
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.31.06Słowa kluczowe:
państwo krzyżackie, urzędnicy, siedziby urzędnikówAbstrakt
So far, it Conventual castles were at the center of interest of researchers of Teutonic architecture. However, it seems that it slowly starts to change. Until recently, the seat of the Teutonic Knights lower officials, except the most distinctive constituted a complete research margin. Currently, there are at once numerous publications on individual objects, but we should also look at the subject more broadly and make placing them in specific political and economic realities.
We are not able at the moment to say much about the thirteenth century buildings, which would constitute the seat of the Teutonic Knights lower officials to discussed area. It was not until the beginning of the fourteenth century brings more information about the existence of headquarters of minor officials. At this time, the evident revival building in the Zulawy. This is understandable due to the transfer of the seat of the great masters to Marienburg. Most of these assumptions was the auxiliary facilities of the capital castle.
Very important are the 30s and 40s of the fourteenth century. On the east of the country are formed the quite numerous, probably wood and earth strongholds. Objects located in the western part of Prussia gain at this time bricked forms.
A clear turning point for the sites are the Lithuanian army raids in the 60s and 70s the fourteenth century. After these events, some objects ceased to function (Okartowo) while others have been transformed into brick castles (Pisz). Additionally, in the western regions of Prussia, some assumptions have been expanded. But it was only after the signing of the armistice with Lithuania began to build castles on a much larger scale. Construction work lasted in many objects until the outbreak of the Great War. After it state’s economic situation has changed dramatically. There were mainly modernization works on castles.
Pobrania
Bibliografia
Andrzejewski A., Kajzer L. (2005), Zamek w Sątocznie w „Terr a Barthensi” albo triumf historii, [w:] XIV Sesja Pomorzoznawcza, t. II, red. H. Paner, M. Fudziński, Gdańsk, s. 197–205.
Google Scholar
Arszyński M. (1995), Budownictwo warowne zakonu krzyżackiego w Prusach (1230–1454), Toruń.
Google Scholar
Białuński G. (1996), Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początków XVIII wieku. Starostwa leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn.
Google Scholar
Białuński G. (2013), Z dziejów krzyżackiego zamku w Wielkiej Puszczy. Przypadek Giżycka, „Studia z dziejów średniowiecza”, nr 17, red. B. Możejko, M. Smoliński, S. Szybkowski, Warszawa, s. 15–38.
Google Scholar
Biskup M. (1959), Rozwój przestrzenny miasta Szczytna, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1, s. 385–398.
Google Scholar
Blusiewicz K. (2008), Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych na zamku w Działdowie w 2008 roku, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Buczek-Płachtowa B. (1970), Szczytno zamek krzyżacki, wstępne wyniki badań 14 VII–24 IX 1970, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Chęć A. (2003), Badania archeologiczne na terenie dawnego folwarku w Mątowach Małych, gm. Miłoradz na Żuławach Wiślanych – sezon badawczy 2001, [w:] XIII Sesja Pomorzoznawcza, t. 2: Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych, red. H. Paner, M. Fudziński, Gdańsk, s. 393–401.
Google Scholar
Chęć A. (2007), Wykorzystanie zasobów naturalnych Puszczy Sztumskiej w czasach krzyżackich, [w:] Z dziejów Sztumu i okolic, cz. 5, Sztum, s. 7–14.
Google Scholar
Crome H. (1940), Verzeichnis der Vehranlagen Ostpreussens, Prussia, Bd. 34.
Google Scholar
Dąbrowski J. (1961/1962), Badania w Dąbrównie, „Rocznik Olsztyński”, t. IV, s. 341–356.
Google Scholar
Długołęcki W. (1992), Osadnictwo na Żuławach w XIII i początkach XIV w, Malbork.
Google Scholar
Długołęcki W. (1997), Zaginione dwory krzyżackie w okolicach Malborka – Uwagi do badań nad osadnictwem Żuław Wielkich w średniowieczu, [w:] Krzyżowcy, kronikarze, dyplomaci, red. B. Śliwiński, Gdańskie studia z dziejów średniowiecza, nr 4, s. 23–32.
Google Scholar
Domańska H. (1976), Z badań nad problemem przystosowania zamków Pomorza Wschodniego do broni palnej w latach 1390–1520, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. XXI R, z. 4, s. 323–335.
Google Scholar
Domańska H. (1971), Zamek w Sztumie. Województwo gdańskie. Dokumentacja naukowo-historyczna wykonana na zlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku, maszynopis w Archiwum WUOZ w Gdańsku, Gdańsk.
Google Scholar
Domańska H. (1978), Zamek w Bytowie na tle architektury obronnej zakonu krzyżackiego z przełomu XIV i XV wieku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, t. 3, s. 151–162.
Google Scholar
Galicka I. (1958/1959), Działdowo. Zamek krzyżacki, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Galicki W. (1958/1959), Działdowo. Zamek krzyżacki. Badania architektoniczne, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Gardawski A. (1958), Wyniki archeologicznych badań terenowych, przeprowadzonych na zamku w Działdowie w lipcu 1958 roku, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Głosek M. (1986), Wstępne wyniki badań archeologiczno-architektonicznych zamku w Szestnie, gm. Mrągowo w 1986 r., maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Gollub H. (1926), Geschichte der Stadt Ortelsburg, Ortelsburg.
Google Scholar
Gorbacz T. (1997), Sztum i okolice w okresie krzyżackim, [w:] Z dziejów Sztumu i okolic, cz.1, Sztum, s. 21–39.
Google Scholar
Gula J. (2003), Badania archeologiczne prowadzone w 2003 roku na terenie zamku w Piszu, „Znad Pisy”, nr 12, s. 14–43.
Google Scholar
Hejnosz J., Gronowski J. (opr.) (1960), Źródła do dziejów ekonomii malborskiej, t. 2, Toruń.
Google Scholar
Hirsch T., Toeppen M., Etrehlke E. (wyd.) (1861), Scriptores Rerum Prussicarum, Bd. I, Leipzig.
Google Scholar
Jóźwiak S. (1999), Pierwsze komturstwo ryńskie (1393–1397). Powstanie, rozwój terytorialny, likwidacja, [w:] Prusy–Polska–Europa. Studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych, red. A. Radzimiński, J. Tandecki, Toruń, s. 211–229.
Google Scholar
Jóźwiak S. (2000), Powstanie i rozwój struktury administracyjno-terytorialnej Zakonu Krzyżackiego na południowych obszarach Prus Górnych do 1410 r., „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 1 (227), z. 2, s. 3–27.
Google Scholar
Jóźwiak S. (2001), Centralne i terytorialne organy władzy Zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1288–1410. Rozwój–przekształcenia–kompetencje, Toruń.
Google Scholar
Kasiske K. (1934), Die Siedlungstätigkeit des Deutschen Ordens im östlichen Preußen bis zum Jahre 1410, Königsberg.
Google Scholar
Koperkiewicz A., Świętosławski W. (2006), Sprawozdanie z badań archeologicznych w Olsztynku, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Löwner M. (1998), Die Einrichtung von Verwaltungsstrukturen in Preußen durch den Deutschen Orden bis zur Mitte des 13 Jahrhuderts, Wiesbaden.
Google Scholar
Maciejewska J. (1960), Z dziejów zamku krzyżackiego w Piszu, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, nr 2, s. 235–246.
Google Scholar
Mackiewicz A. i H. (1995), Sprawozdanie z badań archeologicznych przeprowadzonych w Olsztynku przy wschodnim ciągu murów miejskich w sezonach 1993–1994, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Milewska M. (1990), Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych na zamku w Działdowie w latach 1981–1989, maszynopis w archiwum WUOZ w Olsztynie.
Google Scholar
Muhl J. (1928), Die Geschichte von Stutthof, „Studien zur Westpreussichen Guetergeschichte”, Bd. 3, Danzig, s. 11–28.
Google Scholar
Mülverstedt von G. A. (1888), Die Beamten und Conventsmitglieder in den Vervaltungs-Districten des Deutschen Ordens innerhalb des Regirungsbezirks Danzig, „Zeitschrift des Westpreussichen Geschitsvereins”, Bd. 24, s. 1–68.
Google Scholar
Nowak Z.H., Tandecki J. wyd. (1997), Księga rachunkowa urzędów rybickich komturstwa malborskiego i dzierzgońskiego 1440–1445, Toruń.
Google Scholar
Piasek D. (2008), Zamek krzyżacki w Laskach – próba rekonstrukcji, „Rocznik Żuławski”, s. 76–78.
Google Scholar
Rzempołuch A. (1996), Ehemaliges Ostpreussen. Kunstreiseführer, Olsztyn.
Google Scholar
Schmid B. (1909), Die Bau und Kunstdenkmaeler Pomesaniens, H. 3, Kreis Stuhm, Danzig.
Google Scholar
Toeppen M. (2004), Historia okręgu i miasta Olsztynek, przekł. M. Sacha, Dąbrówno.
Google Scholar
Torbus T. (2010), Zamki krzyżackie, Warszawa.
Google Scholar
Torbus T. (2014), Zamki konwentualne państwa krzyżackiego w Prusach, Gdańsk.
Google Scholar
Wółkowski W. (2013), Architektura zamku w Bezławkach, [w:] Bezławki – ocalić od zapomnienia, red. A. Koperkiewicz, Gdańsk, s. 109–118.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.