Direptio Syrakuz – kilka uwag na temat grabieży dzieł sztuki w okresie rzymskiej Republiki
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.30.05Słowa kluczowe:
kradzież dzieł greckiej sztuki, okres rzymskiej RepublikiAbstrakt
Direptio Syracuse (212 BC) from the statues and paintings, it was not the first such case in the world of republican Rome. However, for the first time a Roman general, in this case Mark Claudius Marcellus, exposed the spoils in such an expressive way, during ovatio in Rome. Thereby, he launched the „Hellenization of art” of ancient Rome. This article draws the attention to a number of factors relating to the looting of Greek art, which was becoming more and more popular during the first Punic War. Moreover, it focuses on the aesthetic changes in the Roman art in the third and second century BC.
Pobrania
Bibliografia
Appianus, Historia Romana, ed. L. Mendelssohn, Bibliotheca Teubneriana, Leipzig 1879.
Google Scholar
Cicero, Orationes in C. Verrem, ed. A. Clark, W. Peterson, Oxford University Press, Oxford 1917.
Google Scholar
Corpus Inscriptionum Latinarum (CIL), Berlin 1853.
Google Scholar
De Re Publica, ed. C.F. Mueller, Leipzig 1889.
Google Scholar
Eutropius, Breviarium ad Urbe condita, ed. J. Watson, London 1886.
Google Scholar
Florus, Epitome de T. Livio Bellorum Omnium Annorum Septingentorum Libri Duo, ed. E. Seymour Forster, New York 1929.
Google Scholar
Livius, Ab urbe condita, ed. W. Weissenborn, Berlin 1872.
Google Scholar
Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, przeł. M. Brożek, Wrocław 1981.
Google Scholar
Ovidus, Fasti, ed. J. G. Frazer, London 1933.
Google Scholar
Plinius Maior, Naturalis Historia, ed. K. Friedrich, T. Mayhoff, Leipzig 1906.
Google Scholar
Plutarchus, Vitae parallelae, ed. B. Perrin, Cambridge 1917
Google Scholar
Plutarch, Żywoty sławnych mężów (Z żywotów równoległych), przeł. M. Brożek, Wrocław 1976.
Google Scholar
Polybius, Historiae, ed. T. Büttner-Wobst, Leipzig 1893.
Google Scholar
Polibiusz, Dzieje, przeł. S. Hammer, M. Brożek, Wrocław 1962.
Google Scholar
Servius, In Vergilii Aeneidos libros, ed. G. Thilo, Laipzig 1881.
Google Scholar
Strabo, Geographica, ed. A. Meineke, Leipzig 1877.
Google Scholar
Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabiliom, ed. K. F. Kempf, Leipzig 1888.
Google Scholar
Balbuza K. (2005), Triumfator, Triumf i ideologia zwycięstwa w starożytnym Rzymie epoki Cesarstwa, Poznańskie Studia Historyczne, Poznań.
Google Scholar
Bastien J. L. (2008), Les Temples Votifs de la Rome Republicaine: Monumentalisation et Celebration des Ceremonies du Triomphe, [w:] Roma Illustrata. Representations de la ville, ed. P. Fleury, O. Desbordes, Presses Universitaires de Caen, Caen, s. 30–47.
Google Scholar
Beard M. (2009), The Roman Triumph, Belknap Press, London.
Google Scholar
Bradford Churchill J. (1999), Ex qua quod vellent facerent: Roman Magistrates’ Authority over Praeda and Manubiae, „Transactions of the American Philological Association”, t. 129, s.85–116.
Google Scholar
Bravi A. (2014), Griechische Kunstwerke im Politischen Leben Roms und Konstantinopels, De Gruyter, Berlin, New York.
Google Scholar
Brillowski W. (2010), O kolekcjonerstwie sztuki greckiej w Rzymie u schyłku republiki i w początkach pryncypatu, [w:] Zbytek i Ubóstwo w starożytności i średniowieczu, red. L. Kostuch, K. Ryszewska, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce, s. 161–171.
Google Scholar
Briscoe J. (2008), The Second Punic War, [in:] The Cambridge Ancient History, VIII, eds. A. E. Astin, F. W. Walbank, M. W. Frederiksen, R. M. Ogilvie, Cambridge University Press, Cambridge, s. 44–80.
Google Scholar
Broughton T. R. S. (1951), The Magistrates of the Roman Republic, vol. I, American Philological Association, New York.
Google Scholar
Brunt P. A. (1971), Italian Manpower 225 B.C.- A.D. 14, Oxford University Press, Oxford.
Google Scholar
Coarelli F. (2000), Rom. Ein Archäologischer Führer, Philipp von Zabern Verlag, Mainz am Rhein.
Google Scholar
Coarelli F. (2007), Rome and Environs. An Archaeological Guide, University of California Press, Berkeley, Los Angeles, London.
Google Scholar
Coarelli F., Torelli M. (2000), Sicilia, Guide archeologiche Laterza, 5 ed., Roma–Bari.Ehlers W. (1939), Triumphus, [w:] Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft (RE), Bd. VIIA,1, ed. W. Kroll, K. Mittelhaus, Metzler Verlag, Stuttgart, s. 493–511.
Google Scholar
Gruen E. S. (1995), Culture and National Identity in Republican Rome, Cornell University Press, Ithaca US.
Google Scholar
Jaczynowska M. (1984), Kult wodzów rzymskich w okresie Republiki, „Balcanica Posnaniensia. Acta et Studia” vol. III, s. 157–165.
Google Scholar
Jarych A. (2015) How The Romans Looted Works Of Art. From The Third To The First Century B.C – The Case Of Ambracia’s Plunder in 189 B.C., [w:] Cult And Votive Monuments In The Roman Provinces, ed. C. G. Alexandrescu, Mega Publishing House, Cluj-Napoca, s. 315–320.
Google Scholar
Kay F. (2014), Rome’s Economic Revolution, Oxford Studies on the Roman Economy, Univerity Press, Oxford.
Google Scholar
Kumaniecki K. (1989), Cyceron i jego współcześni, wyd. 2, Czytelnik, Warszawa.
Google Scholar
Künzl E. (1988), Der römische Triumph. Siegesfeiern im antiken Rom, Beck’s Archäeologische Bibliothek, München.
Google Scholar
La Regina A. (1991), Tabulae signorum urbis Romae, [w:] Rotunda Diocletiani Sculture decorative delle terme nel Museo Nazionale Romano, ed. G. Bulian, D. Candilio, M. R. Di Mino, de Luca edizioni d’arte, Roma.
Google Scholar
Leveque P. (1957), Pyrrhos, Bibl. Des Éc. Franc. d’Ath. Et de Rome, fasc. 185, De Boccard, Paris.
Google Scholar
Lewis C., Short C. (1963), A Latin Dictionary, Clarendon Press, Oxford.
Google Scholar
Maxfield V. A. (1981), The Military Decorations of the Roman Army, University of California Press, Berkeley-Los Angeles.
Google Scholar
McDonnell M. (2006), Roman Aesthetics and the Spoils of Syracuse, [w:] Representations of War in Ancient Rome, ed. S. Dillon, K. E. Welch, University Press, Cambridge, s. 68–90.
Google Scholar
Miles M. (2008), Art as Plunder: The Ancient Origins of Debate about Culture Property, University Press, Cambridge.
Google Scholar
Orlin E. M. (2002), Temples, Religion and Politics in the Roman Republic, Brill Academic, Boston.
Google Scholar
Östenberg I. (2009), Staging the World: Spoils Captive and Representations in the Roman Triumphal Procession, University Press, Oxford.
Google Scholar
Parisi Presicce C. (2013), Ein Bronzepferd für mehrere Reiter. Die Entdeckung eines griechisches Originals in Rom, [w:] Zuruck zur Klassik. Ein neuer Blick auf das alte Griechenland, Exhibition catalogue, ed. V. Brinkmann, Hirmer Verlag, Frankfurt, s. 169–179.
Google Scholar
Pape M. (1975), Griechische Kunstwerke aus Kriegsbeute und ihre Öffentliche Aufstellung in Rom, Universität Hamburg, Hamburg.
Google Scholar
Pietilä-Castrén L. (1987), Magnificentia publica. The victory monuments of the Roman Generals in the Era of the Punic Wars, Societas Scientiarum Fennica, Helsinki.
Google Scholar
Popławski M. S. (2011), Bellum Romanum. Sakralność wojny i prawa rzymskiego, Wydawnictwo KUL, Lublin.
Google Scholar
Rawson E. (2008), Roman tradition and the Greek World, [w:] The Cambridge Ancient History, VIII, eds. A.E. Astin, F.W. Walbank, M.W. Frederiksen, R.M. Ogilvie, Cambridge University Press, Cambridge, s. 422–475.
Google Scholar
Rives J. B. (1993), Marcellus and the Syracusans, „Classical Philology”, t. 88, s. 32–35.
Google Scholar
Rosenstein N. (2011), War, wealth and consuls, [w:] Consuls and Res Publica, eds. H. Beck, A. Dupla, M. Jehne, F. Pina Polo, University Press, Cambridge, s. 133–159.
Google Scholar
Rutledge S. (2012), Ancient Rome as a Museum. Power, Identity and the Culture of Collecting, University Press, Oxford.
Google Scholar
Shatzman I. (1972), The Roman General’s Authority Over Booty, „Historia”, t. 21, s.177–205.
Google Scholar
Shatzman I. (1975), Senatorial Wealth and Roman Politics, Collection Latomus, 142, Bruxelles.
Google Scholar
Steinby E. M. (1996), Lexicon Topographicum Urbis Rome. 3, Quasar, Roma.
Google Scholar
Torelli M. (1968), Il donario di M. Fulvio Flacco nell’area di S. Omobono, „Quaderni dell’Istituto di Topografia Antica della Università di Roma”, 5, s. 71–76.
Google Scholar
Versnel H. S. (1970), Triumphus. An inquiry into the origin development and meaning of Roman triumph, Brill Press, Leiden.
Google Scholar
Veyne P. (2000) Humanitas, Rzymianie i nie-Rzymianie, [w:] Człowiek Rzymu, ed. A. Giardiny, przeł. P. Bravo, Świat Książki, Warszawa, s. 419–451.
Google Scholar
Vogel K. H. (1948), Zur rechtlichen Behandlung der römischen Kriegsgewinne, „Zeitschrift der Savigny – Stiftung fur Rechtsgeschichten”, t. 66, s. 394–423.
Google Scholar
Waurick G. (1975), Kunstraub der Römer. Untersuchungen zu den Anfängen anhand der Inschriften, „Jahrbuch des Römisch-Germanischen Zentralmuseum”, Bd. 22, s. 1–46.
Google Scholar
Weis H. A (2003), Gaius Verres and the Roman Art Market: Consumption and Connoisseurship in Verrine II 4, [w:] O tempora o mores! Römische Werte und römische Literatur in den letzten Jahrzehnten der Republik, eds. A. Haltenhoff, A. Heil, F.-H. Mutschler, Beiträge zur Altertumskunde 171, Leipzig, s. 355–400.
Google Scholar
Welch K. E. (2006), Domi Militiaeque: Roman Domestic Aesthetics and War Booty in the Republic, [w:] Representations of War in Ancient Rome, eds. S. Dillon, K. E. Welch, University Press, Cambridge, s. 91–161.
Google Scholar
Wikarjak J. (1984), Ovatio, „Balcanica Posnaniensia. Acta et Studia” vol. III, s. 33-45.
Google Scholar
Woźniak E. (1983), Werres jako kolekcjoner posągów greckich, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, t. 9, s. 147–157.
Google Scholar
Woźniak E. (1994), Marek Tulliusz Cyceron a sztuka grecka, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, t. 6, s. 97–114.
Google Scholar
Ziółkowski A. (1980), Łupy wojenne Rzymu III–I wiek p.n.e. Pochodzenie, podział, sposób wykorzystania, Warszawa, (maszynopis rozprawy doktorskiej w archiwum UW).
Google Scholar
Ziółkowski A. (1992), The Temples of Mid-Republican Rome And Their Historical and Topographical Context, L’Erma di Bretschneider, Rome.
Google Scholar
Ziółkowski A. (1993), Urbs direpta or how the Romans sacked cities, [w:] War and Society in the Roman World, eds. J. Rich, G. Shipley, Routledge, London-New York, s. 69–92.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
