Naczelny Sąd Administracyjny wobec reformy sądownictwa 2015–2019 – zagadnienia wybrane
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.93.02Słowa kluczowe:
konstytucja, władza sądownicza, wymiar sprawiedliwości, powoływanie sędziów, Naczelny Sąd Administracyjny, Krajowa Rada Sądownictwa, Sąd NajwyższyAbstrakt
Lata 2015–2019 – okres pierwszych rządów koalicji pod przewodnictwem partii Prawa i Sprawiedliwości (PiS) – przyniósł szereg zmian legislacyjnych dotyczących wymiaru sprawiedliwości czy szerzej sądownictwa. Począwszy od szeregu nowelizacji i nowych ustaw uchwalonych w latach 2015–2016 zmieniających organizację i tryb funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, rząd dokonał także połączenia urzędu Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości, zreformował Krajową Radę Sądownictwa, wprowadzając nowy (a przy tym wątpliwy konstytucyjnie) tryb powoływania jej członków, a także zreformował Sąd Najwyższy (ustanawiając dwie nowe izby). Wszystkie zmiany budziły i nadal budzą wątpliwości co do ich zgodności z Konstytucją i prawem UE.
Celem artykułu jest podsumowanie wypowiedzi orzeczniczych Naczelnego Sądu Administracyjnego, w sprawach stanowiących konsekwencję zmian legislacyjnych wprowadzanych przez rząd PiS w latach 2015–2019. Publikacja uwzględnia orzecznictwo NSA do dnia 31 grudnia 2019 r. i omawia stanowisko NSA w odniesieniu do trzech kwestii: prawa żądania – w trybie dostępu do informacji publicznej – udostępnienia list poparcia kandydatów dla nowo powołanej KRS; możliwości wnoszenia odwołań do NSA w sprawach indywidualnych dotyczących powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego SN; uprawnienia do orzekania przez sędziego powołanego na wniosek KRS w obecnym składzie.
Pobrania
Bibliografia
Dixon, Rosalind, Stone, Adrienne (eds.). 2018. The Invisible Constitution in Comparative Perspective. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/9781108277914
Garlicki, Lech. 2017. „Trybunał Konstytucyjny jako współtwórca polskiej kultury prawnej”. Przegląd Konstytucyjny 1: 7.
Google Scholar
Michalak, Anna. 2019. Znaczenie zasady dwuizbowości w praktyce ustrojowej wybranych demokracji Azji Południowo-Wschodniej (Malezja, Singapur, Tajlandia, Timor Wschodni). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-796-8
Michalak, Anna. 2021. 10 actions of politicians that changed Polish constitution without amending it [w przygotowaniu].
Google Scholar
Sadurski, Wojciech. 2018. „How Democracy Dies (in Poland): A Case Study of Anti-Constitutional Populist Backsliding (January 17, 2018)”. Sydney Law School Research Paper 18/01, https://ssrn.com/abstract=3103491 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3103491 [dostęp: 16.04.2020].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3103491
Sadurski, Wojciech. 2019. Poland’s Constitutional Breakdown. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198840503.001.0001
Serowaniec, Maciej, Witkowski, Zbigniew. 2020. „Can legislative standards be subject to ‘quarantine’? The functioning of the Tablet Sejm in Poland in the COVID-19 era”. The Theory and Practice of Legislation 8/1: 155–170.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1080/20508840.2020.1805851
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. z 1997 r., nr 78, poz. 483, ze zm.
Google Scholar
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz.U.UE.C.2007.303.1.
Google Scholar
Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. U. z 2004 r., nr 90, poz. 864/2 ze zm.
Google Scholar
Traktat o Unii Europejskiej, Dz. U. z 2004 r., nr 90, poz. 864/30 ze zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. z 2019 r., poz. 1460.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, Dz. U. z 2020 r., poz. 30.
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze, Dz. U. z 2016 r., poz. 177.
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o prokuraturze, Dz. U. z 2016 r., poz. 178.
Google Scholar
Ustawa z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2016 r., poz. 633.
Google Scholar
Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2017 r., poz. 1139.
Google Scholar
Ustawa z dnia 12 lipca 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2017 r., poz. 1452.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Dz. U. z 2018 r., poz. 5.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2018 r., poz. 3.
Google Scholar
Ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawy o Sądzie Najwyższym, Dz. U. z 2018 r., poz. 848.
Google Scholar
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych, Dz. U. z 2019 r., poz. 914.
Google Scholar
Orzeczenie TSUE z dnia 19 listopada 2019 r. w sprawach połączonych C585/18, C624/18 i C625/18.
Google Scholar
Wyrok TK z 9 listopada 1999 r., sygn. K 28/98, OTK ZU nr 7/1999, poz. 156.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1002/scin.5591560702
Wyrok TK z 10 maja 2000 r., sygn. K 21/99, OTK ZU nr 4/2000, poz. 109.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.3917/sh.109.0021
Wyrok TK z 10 lipca 2000 r., sygn. SK 12/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 14.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7748/paed.12.10.14.s17
Wyrok TK z 4 lipca 2002 r., sygn. P 12/01, OTK ZU nr 4/A/2002, poz. 50.
Google Scholar
Wyrok TK z 9 grudnia 2003 r., sygn. P 9/02, OTK ZU nr 9/A/2003, poz. 100.
Google Scholar
Wyrok TK z 31 marca 2008 r., sygn. SK 75/06, OTK ZU nr 2/A/2008, poz. 30.
Google Scholar
Wyrok TK z 10 czerwca 2008 r., sygn. SK 17/07, OTK ZU nr 5/A/2008, poz. 78.
Google Scholar
Wyrok TK z 19 października 2010 r., sygn. P 10/10, OTK ZU nr 8/A/2010, poz. 78.
Google Scholar
Postanowienie TK z 8 marca 2000 r., sygn. K 32/98, OTK ZU nr 2/2000, poz. 64.
Google Scholar
Postanowienie TK z 14 listopada 2007 r., sygn. SK 53/06, OTK ZU nr 10/A/2007, poz. 139.
Google Scholar
Postanowienie TK z 3 marca 2020 r., sygn. K 16/19, OTK ZU A/2020, poz. 8.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 28 czerwca 2019 r., sygn. akt I OSK 4282/18.
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 21 listopada 2018 r., sygn. akt II GOK 2/18.
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 26 czerwca 2019 r., sygn. akt II GOK 2/18.
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 27 stycznia 2020 r., sygn. akt I OSK 1917/18.
Google Scholar
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2018 r., sygn. akt II SA/Wa 484/18.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
