Bezpieczeństwo i higiena pracy w stosunkach pracy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii

Łukasz Pisarczyk

doi:10.18778/0208-6069.112.03

Autor

Łukasz Pisarczyk Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0001-9312-7489

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.112.03

Słowa kluczowe:

praca, bezpieczeństwo, higiena, technologia, stosunek pracy, rokowania zbiorowe

Abstrakt

Artykuł analizuje wpływ nowoczesnych technologii na bezpieczeństwo procesu pracy. Autor wskazuje wybrane obszary, w których nowoczesne technologie (środki komunikacji na odległość, algorytmy sztucznej inteligencji) mogą stwarzać zagrożenie dla szeroko rozumianego bezpieczeństwa pracujących. Autor wskazuje takie problemy, jak nadmierne obciążanie pracą, trudności w efektywnym korzystaniu z prawa do wypoczynku czy izolacja pracowników. Podkreśla potrzebę zapewnienia ochrony pracującym. Z tej perspektywy ocenia istniejące ramy prawne oraz formułuje wnioski na przyszłość. Odnosi się do regulacji ponadnarodowych, w tym prawa Unii Europejskiej oraz przepisów krajowych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Albin, Einat. 2025. „The Three-Tier Structural Legal Deficit Undermining the Protection of Employees’ Personal Data in the Workplace”. Oxford Journal of Legal Studies 45(1): 81–107. https://doi.org/10.1093/ojls/gqae033
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/ojls/gqae033

Ales, Edoardo. 2022. „The Impact of Automatisation and Robotics on Collective Labour Relations: Meeting an Unprecedented Challenge”. W Decent Work in the Digital Age. 39–56. Red. Tamás Gyulavári, Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-003

Baran, Krzysztof W. 2018. „O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r.” Praca i Zabezpieczenie Społeczne 9: 2–4.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.2098

Baran, Krzysztof. 2019. „Prawo związków zawodowych do informacji po nowelizacji ustawy związkowej.” Monitor Prawa Pracy 16(1): 7–11.
Google Scholar

Bąba, Michał. 2022. „Podporządkowanie technologiczne w zatrudnieniu”. Państwo i Prawo 2: 88–109.
Google Scholar

Borges, Isabel Vieira. 2023. „R2D: The Right to Disconnect from Work”. W The Legal Challenges of the Fourth Industrial Revolution. 249–296. Red. Dário Moura Vicente, Sofia de Vasconcelos Casimiro. Chen Chen. Cham: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-031-40516-7_14
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-40516-7_14

Davidov, Guy. 2016. A Purposive Approach to Labour Law. Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198759034.001.0001
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780198759034.001.0001

Duraj, Tomasz. 2024. „Implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektywy platformowej – problem domniemania stosunku pracy (wprowadzenie do dyskusji)”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 4: 253–273.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.020.20280

Eurostat. 2023. How much time per week do Europeans usually work? https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20230920-1 (dostęp: 20.03.2024).
Google Scholar

Gospodarek, Gabriela. 2019. „Status «niezależnego» usługodawcy a trójpodmiotowy model świadczenia usług w gig economy”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 2, 4: 9–17, 21–30. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.2.3
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.4.3

Gruber-Risak, Martin. 2022. „Classification of Platform Workers: A Scholarly Perspective”. W Decent Work in the Digital Age. 85–104. Red. Tamás Gyulavári, Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-005
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-005

Gyulavári, Tamás. 2020. „Collective rights of platform workers: The role of EU law”. Maastricht Journal of European and Comparative Law 27(4): 406–424. https://doi.org/10.1177/1023263X20932070
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/1023263X20932070

Gyulavári, Tamás. Emanuele Menegatti. 2022a. „Floor of Rights for Platform Workers”. W Decent Work in the Digital Age. 127–146. Red. Tamás Gyulavári Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269

Gyulavári, Tamás. Emanuele Menegatti. 2022b. „Labour, Law, and Digitalisation”. W Decent Work in the Digital Age. 1–19. Red. Tamás Gyulavári, Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-001
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-001

Hepple, Bob. 2003. Rights at work. DP/147/2003. Geneva: DP/147/2003 International Labour Organization. International Institute for Labour Studies Geneva. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---inst/documents/publication/wcms_079203.pdf
Google Scholar

ILO. 2019. Work for a Brighter Future: Global Commission on the Future of Work. Geneva: International Labour Organization.
Google Scholar

Instytut Spraw Obywatelskich. 2024. Projekt nowelizacji ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji. https://instytutsprawobywatelskich.pl/publikacje/projekt-nowelizacji-ustawy-o-informowaniu-pracownikow-i-przeprowadzaniu-z-nimi-konsultacji-2/ (dostęp: 15.05.2025).
Google Scholar

Krämer, Clara. Sandrine Cazes. 2022. Shaping the transition: Artificial intelligence and social dialogue. OECD Social, Employment and Migration Working Papers, No. 279. Paris: OECD Publishing.
Google Scholar

Lamannis, Mariagrazia. 2023. Collective bargaining in the platform economy: a mapping exercise of existing initiatives. Brussels: ETUI. https://doi.org/10.2139/ssrn.4404691
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4404691

Lamine, Auriane. Jeremias Prassl. 2018. „Collective Autonomy for On-Demand Workers? Normative Arguments, Current Practices and Legal Ways Forward”. W Collective Bargaining Developments in Times of Crisis. 269–291. Red. Sylvaine Laloum. Alphen aan den Rijn: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Langille, Brian. 2011. „Labour Law’s Theory of Justice”. W The Idea of Labour Law. Red. Guy Davidov, Brian Langille. Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199693610.003.0008
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199693610.003.0008

Latos-Miłkowska, Monika. Michał Kibil. 2024. Czy jesteśmy gotowi na sztuczną inteligencję w zatrudnieniu? Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 31(3): 153–166. https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.013.19925
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.013.19925

Laulom, Sylvaine. 2022. „Discrimination by Algorithms at Work”. W Decent Work in the Digital Age. 271–291. Red. Tamás Gyulavári, Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-014
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-014

Lee, Sangheon. Deirdre McCann. Jon C. Messenger. 2007. Working Time Around the World: Trends in Working Hours, Laws and Policies in a Global Comparative Perspective. London–New York: Routledge.
Google Scholar

Lianos, Ioannis. Nicola Countouris. Valerio De Stefano. 2019. „Re-thinking the competition law/labour law interaction: Promoting a fairer labour market”. European Labour Law Journal 10(3): 291–333. https://doi.org/10.1177/2031952519872322
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/2031952519872322

Liszcz, Teresa. 2018. Aksjologiczne podstawy prawa pracy. Zarys problematyki. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Makowski, Dariusz. 2023. „O przepisach kodeksu pracy dotyczących pracy zdalnej w świetle zasad prawa BHP”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 7: 20–26. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2023.7.4
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2023.7.4

Mangan, David. 2022. „From Monitoring of the Workplace to Surveillance of the Workforce”. W Decent Work in the Digital Age. 311–330. Red. Tamás Gyulavári, Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-016
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-016

Mądrzycki, Błażej. Łukasz Pisarczyk. 2022. Ekspertyza na temat aktualnej sytuacji oraz perspektyw rozwoju układów zbiorowych w Polsce. https://www.gov.pl/web/dialog/krajowy-plan-odbudowy (dostęp: 20.02.2024).
Google Scholar

Miranda Boto, Josė María (red.). Elisabeth Brameshuber (red.). 2022. Collective Bargaining and the Gig Economy: A Traditional Tool for New Business Models. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509956227
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509956227

Mitrus, Leszek. 2020. „Praca zdalna de lege lata i de lege ferenda – zmiana miejsca wykonywania pracy czy nowa koncepcja stosunku pracy”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 10, 11: 3–9, 3–10. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.11.1
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.11.1

Moras-Olaś, Kinga. 2019. „Prawo do bycia offline jako podstawowe prawo pracownika”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 28(4): 305–323. https://doi.org/10.4467/25444654SPP.21.024.14266
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.21.024.14266

Nowik, Paweł. 2022. „New Challenges for Trade Unions in the Face of Algorithmic Management in the Work Environment”. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej 29(2): 121–143. https://doi.org/10.4467/25444654SPP.22.011.15685
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4467/25444654SPP.22.011.15685

Owczarek, Dominik. Agata Chełstowska. 2016. Amazon po polsku. Warunki pracy i stosunki z pracownikami. Warszawa: Fundacja Instytutu Spraw Publicznych.
Google Scholar

Pérez Prado, Daniel. 2021. „The Legal Framework of Platform Work in Spain: The New Spanish «Riders’ Law»”. https://cllpj.law.illinois.edu/content/dispatches/2021/Dispatch-No.-36.pdf (dostęp: 3.04.2024).
Google Scholar

Prassl, Jeremias. 2018. Humans as a Service. The Promise and Perils of Work in the Gig Economy. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198797012.001.0001

Prassl, Jeremias. Martin Risak. 2016. „Uber, Taskrabbit, & Co: Platforms as Employers? Rethinking the Legal Analysis of Crowdwork”. Oxford Legal Studies Research Paper 8.
Google Scholar

Ratti, Luca. 2022. „A Long Road Towards the Regulation of Platform Work in the EU”. W Collective Bargaining and the Gig Economy: A Traditional Tool for New Business Models. 39–60. Red. Josė María Miranda Boto, Elisabeth Brameshuber. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509956227.ch-003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509956227.ch-003

Reda-Ciszewska, Anna. 2024. „Rola zakładowych źródeł prawa pracy dotyczących pracy zdalnej”. Praca i Zabezpieczenie Społeczne 4: 3–12. https://doi.org/10.33226/0032-6186.2024.4.2
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33226/0032-6186.2024.4.2

Robin-Oliver, Sophie. 2023. „The Digitalisation of Labour Law in France”. W The Cambridge Handbook of Technological Disruption in Labour and Employment Law. 107–121. Red. Marc De Vos, Gordon Anderson, Evert Verhulp. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781108878647.007
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/9781108878647.007

Senatori, Iacopo. 2022. „EU Law and Digitalisation of Employment Relations”. W Decent Work in the Digital Age. 85–104. Red. Tamás Gyulavári, Emanuele Menegatti. Oxford–London–New York–New Delhi–Sydney: Hart Publishing. https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-004
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.5040/9781509958269.ch-004

De Stefano, Valerio. Taes Simon. 2023. „Algorithmic management and collective bargaining”. Transfer European Review of Labour and Research 29(1): 21–36. https://doi.org/10.1177/10242589221141055
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/10242589221141055

Świątkowski, Andrzej. 2019. Elektroniczne technologie zatrudnienia ery postindustrialnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie.
Google Scholar

Unterschütz, Joanna. 2017. „Praca w ramach platform i aplikacji cyfrowych – wyzwania dla zbiorowego prawa pracy. Część I”. Monitor Prawa Pracy 14(8): 398–399.
Google Scholar

Unterschütz, Joanna. 2019. „Digital work – real bargaining: how can the sustainability of social dialogue be ensured in the digital era?”. W Precarious Work. The Challenge for Labour Law in Europe. 226–232. Red. Jeff Kenner, Izabela Florczak, Marta Otto. Cheltenham-Northampton MA: Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781788973267.00021
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4337/9781788973267.00021

Vicente, Dário Moura (red.). Sofia de Vasconcelos Casimiro (red.). Chen Chen (red.). 2023. The Legal Challenges of the Fourth Industrial Revolution. Cham: Springer.
Google Scholar

Votavová, Klára. 2021. „Amazon. Praca pod rządami algorytmów”. Krytyka polityczna z dnia 13.09.2021 r. https://krytykapolityczna.pl/swiat/ue/zarzadzanie-algorytmiczne-w-magazynach-amazona-w-europie-srodkowej/ (dostęp: 2.04.2024).
Google Scholar

Waas, Bernd (red.). Christina Hießl (red.). 2021. Collective Bargaining for Self-Employed Workers in Europe. Alphen aan den Rijn: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Wyka, Teresa. 2003. Ochrona zdrowia i życia pracownika jako element treści stosunku pracy. Warszawa: Difin.
Google Scholar

Związkowa Alternatywa. 2023. Związki zawodowe – przyszłość sektora technologicznego. https://www.za.org.pl/zwiazki-zawodowe-przyszlosc-sektora-technologicznego/ (dostęp: 2.02.2024).
Google Scholar

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2831 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform (Dz. Urz. UE L z dnia 11 listopada 2024 r.).
Google Scholar

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1689 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia zharmonizowanych przepisów dotyczących sztucznej inteligencji oraz zmiany rozporządzeń (WE) nr 300/2008, (UE) nr 167/2013, (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1139 i (UE) 2019/2144 oraz dyrektyw 2014/90/UE, (UE) 2016/797 i (UE) 2020/1828 (akt w sprawie sztucznej inteligencji) (Dz. Urz. UE L 2024/1689 z dnia 12 lipca 2024 r.).
Google Scholar

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2025 r. poz. 277).
Google Scholar

Ustawa z dnia 21 maja 1991 o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 123).
Google Scholar

Ustawa z dnia 21 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2025 r. poz. 440).
Google Scholar

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. z 2006 r. Nr 79, poz. 550 ze zm.).
Google Scholar