Szczególne reżimy ochronne prawa administracyjnego a stany nadzwyczajne. Podstawowe problemy delimitacji oraz konstytucyjnych standardów ograniczania wolności i praw jednostek

Marcin Kamiński

doi:10.18778/0208-6069.S.2023.09

Autor

Marcin Kamiński Uniwersytet Kaliski; Naczelny Sąd Administracyjny https://orcid.org/0000-0001-9181-2044

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.S.2023.09

Słowa kluczowe:

stany nadzwyczajne, stany epidemii i zagrożenia epidemicznego, zdarzenia radiacyjne, konstytucyjne wolności i prawa jednostki oraz ich ograniczenia, reżimy i obszary specjalne w prawie administracyjnym

Abstrakt

Przedmiotem rozważań jest zagadnienie szczególnych reżimów ochronnych prawa administracyjnego jako kwalifikowanego typu specjalnego porządku regulacji administracyjnoprawnej obowiązującej w sytuacjach zagrożeń dla istotnych dóbr prawnych o charakterze kolektywnym (np. bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego). Celem analizy jest przedstawienie relacji tego rodzaju reżimów do stanów nadzwyczajnych (stanu wojennego, stanu wyjątkowego, stanu klęski żywiołowej) oraz konstytucyjnych granic ustawowego ograniczania wolności i praw jednostek w okresie obowiązywania lub stosowania norm należących do tych reżimów. Szczególna uwaga została poświęcona zagadnieniom reżimów związanych z wystąpieniem epidemii i zagrożenia epidemicznego oraz zdarzenia radiacyjnego. W opracowaniu uwzględniono także problematykę nowych kategorii reżimów szczególnych (kwalifikowanych stref ochronnych na terenie obowiązywania stanów epidemii lub zagrożenia epidemicznego oraz obszaru obowiązywania zakazu przebywania w strefie nadgranicznej). Rozważania bazują na metodzie uogólniającej analizy formalno-dogmatycznej regulacji normatywnej z wykorzystaniem prawniczych konstrukcji teoretycznych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Boć, Jan. 1985. „Obywatel wobec ingerencji współczesnej administracji”. Acta Universitatis Wratislaviensis 827, Prawo CXXXVIII: 1–203.
Google Scholar

Brzeziński, Michał. 2007. Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar

Filaber, Joanna. 2010. „Zarządzenie kryzysowe a prawa i wolności człowieka – wybrane uwagi”. Studia Erasmiana Wratislaviensia 4: 249–265.
Google Scholar

Filipek, Józef. 1982. „Elementy strukturalne norm prawa administracyjnego”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 627, Prace Prawnicze 99: 1–125.
Google Scholar

Filipek, Józef. 2001. Prawo administracyjne. Instytucje ogólne. Część II. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar

Florczak-Wątor, Monika. 2020. „Niekonstytucyjność ograniczeń praw i wolności jednostki wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19 jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej państwa”. Państwo i Prawo 12: 5–22.
Google Scholar

Frankenberg, Günter. 2017. „Im Ausnahmezustand”. Kritische Justiz 50(1): 3–18.
Google Scholar

Garlicki, Leszek. 1998. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Wydawnictwo Liber.
Google Scholar

Garlicki, Leszek. 2001. „Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego)”. Państwo i Prawo 10: 5–24.
Google Scholar

Gebethner, Stanisław. 1982. „Stany szczególnego zagrożenia jako instytucja prawa konstytucyjnego”. Państwo i Prawo 8: 5–19.
Google Scholar

Jabłoński, Mariusz. 2016. „Ograniczenie konstytucyjnych wolności i praw osobistych w czasie trwania stanów nadzwyczajnych”. Acta Universitatis Wratislaviensis 3738, Przegląd Prawa i Administracji 106: 173–191.
Google Scholar

Kamiński, Marcin. 2014. „Zarys koncepcji pojęcia dobra prawnego objętego ochroną norm prawa administracyjnego (dobra administracyjnoprawnego)”. W Dobra chronione w prawie administracyjnym. Red. Zofia Duniewska. 37–50. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kamiński, Marcin. 2016. Mechanizm i granice weryfikacji sądowoadministracyjnej a normy prawa administracyjnego i ich konkretyzacja. Warszawa: Wydawnictwo C.H.Beck.
Google Scholar

Kulesza, Michał. 1974. „Obszar specjalny jako prawny instrument ochrony i kształtowania środowiska naturalnego”. Studia Iuridica 2: 59–71.
Google Scholar

Maroń, Grzegorz. 2021. „Polskie prawodawstwo ograniczające wolność religijną w okresie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 a standardy państwa prawa – wybrane zagadnienia”. Przegląd Prawa Publicznego 1: 33–49.
Google Scholar

Miemiec, Marcin. 2016. „Stany nadzwyczajne (stan wojenny, stan wyjątkowy, stan klęski żywiołowej) w konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej”. Acta Universitatis Wratislaviensis 3738, Przegląd Prawa i Administracji 106: 19–27.
Google Scholar

Morawski, Filip. 2020. „Zakaz przemieszczania się w związku z pandemią COVID-19 w świetle konstytucyjnego prawa do poruszania się”. Przegląd Prawa Publicznego 9: 7–17.
Google Scholar

Ochman, Paweł. Pisz, Maciej. 2018. „Prawne aspekty uboju rytualnego w Polsce (uwagi do wyroku TK w sprawie K 52/13)”. Państwo i Prawo 1: 108–117.
Google Scholar

Ożóg, Michał. 2021. „Zwalczanie chorób zakaźnych w stanie epidemii oraz w stanie klęski żywiołowej a realizacja wolności sumienia i religii w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku i ustawodawstwa”. Studia z Prawa Wyznaniowego 24: 327–357.
Google Scholar

Paśnik, Jerzy. 2020. „Kilka refleksji o regulacji stanu epidemii jako sui generis pozakonstytucyjnego stanu nadzwyczajnego”. Przegląd Prawa Publicznego 11: 69–85.
Google Scholar

Prokop, Krzysztof. 2005. Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Białystok: Wydawnictwo Temida 2.
Google Scholar

Radajewski, Mateusz. 2018. „Treść, charakter prawny oraz kontrola legalności rozporządzeń dotyczących stanów nadzwyczajnych w świetle Konstytucji RP”. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 4: 133–146.
Google Scholar

Radajewski, Mateusz. 2021. „Stan zagrożenia epidemicznego oraz stan epidemii jako formy prawne ochrony zdrowia publicznego”. Przegląd Legislacyjny 4: 59–86.
Google Scholar

Smaga, Marcin. 2004. Administracja publiczna w czasie klęski żywiołowej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Stanisz, Piotr. 2021. „Ograniczenia wolności kultu religijnego w czasie pandemii COVID-19: między konstytucyjnością a efektywnością”. Przegląd Sejmowy 3: 143–165.
Google Scholar

Stelmasiak, Jerzy. 1986. Instytucja strefy ochronnej jako prawny środek ochrony środowiska. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Voigt, Rüdiger. 2019a. „Ausnahmezustand. Wird die Statue der Freiheit nur kurzzeitig verhüllt, oder wird sie auf Dauer zerstört?”. W Ausnahmezustand. Carl Schmitts Lehre von der kommissarischen Diktatur. Red. Rüdiger Voigt. 9–15. Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft.
Google Scholar

Voigt, Rüdiger. 2019b. „Ausnahmezustand. Carl Schmitts Lehre von der kommissarischen Diktatur”. W Ausnahmezustand. Carl Schmitts Lehre von der kommissarischen Diktatur. Red. Rüdiger Voigt. 89–122. Baden-Baden: Nomos Verlagsgesellschaft.
Google Scholar

Wasilewski, Andrzej. 1969. Obszar górniczy. Zagadnienia prawne. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Google Scholar

Wojtyczek, Krzysztof. 1999. Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Kraków: Kantor Wydawniczy Zakamycze.
Google Scholar

Zacharko, Lidia Natalia. 2012. Strefy specjalne w prawie administracyjnym. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego.
Google Scholar

Wyrok TK z dnia 21 kwietnia 2009 r., K 50/07, OTK-A 2009, nr 4, poz. 51.
Google Scholar