Sądy administracyjne jako promotorzy zachowań niedyskryminacyjnych w Polsce na przykładzie praw osób LGBTQ+
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6069.S.2023.06Słowa kluczowe:
prawa osób LGBTQ+, sądowa kontrola administracji, dyskryminacja asocjacyjna, dyskryminacja ze względu na orientację seksualną, formalizmAbstrakt
W opracowaniu poruszana jest kwestia relacji pomiędzy postawą sądów a ochroną praw osób LGBTQ+. Autor staje na stanowisku, że formalizm w większym stopniu może przyczynić się do promocji postaw niedyskryminacji wśród organów administracji. Materiał empiryczny dla opracowania stanowiły m.in. sprawy uchwał anty-LGBT oraz kwestia dyskryminacji asocjacyjnej dziecka, którego rodzicami są osoby tej samej płci. Rola promotora postaw niedyskryminacyjnych stanowi pierwszy etap na drodze do budowy inkluzywnego i tolerancyjnego otoczenia prawnego.
Pobrania
Bibliografia
Barut, Arkadiusz. 2019. „Sąd jako twórca symbolicznej reprezentacji społeczeństwa”. Państwo i Prawo 7: 64–81.
Google Scholar
Chmielewski, Jan. 2021. „Niedopuszczalność skargi na uchwałę organu jednostki samorządu terytorialnego w sprawie sprzeciwu wobec prób wprowadzenia «ideologii LGBT» do wspólnot samorządowych oraz promocji tej ideologii w życiu publicznym. Glosa do postanowienia WSA z dnia 30 września 2019 r., II SA/Ke650/19”. Orzecznictwo Sądów Polskich 2: 137–149.
Google Scholar
Dolnicki, Bogdan. 2022. „Pojęcie sprawy z zakresu administracji publicznej. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 lipca 2021 r., III OSK 3353/21”. Orzecznictwo Sądów Polskich 7–8: 197–226.
Google Scholar
Drewniowska, Kinga. 2021. „Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2019 r., sygn. II OPS 1/19”. Przegląd Prawa i Administracji 127: 547–561.
Google Scholar
Hadel, Maciej. 2020. „Problematyka aksjologicznego nadużycia kompetencji w kontekście tzw. uchwał «anty-LGBT». Rozważania na kanwie aktualnego orzecznictwa sądów administracyjnych”. Samorząd Terytorialny 12: 7–20.
Google Scholar
Hajduk, Gabriela. 2021. „Transkrypcja aktu urodzenia dziecka pary jednopłciowej”. Rocznik Administracji Publicznej 7: 7–24.
Google Scholar
Helfer, Laurence R. Voeten, Erik. 2014. „International Courts as Agents of Legal Change: Evidence from LGBT Rights in Europe”. International Organization 68 (Winter): 1–34.
Google Scholar
Jakubowski, Tomasz. 2022. „NSA: Konstytucja nie zabrania małżeństw osób tej samej płci. Wystarczy zmienić ustawę”. Wyborcza.pl. https://wyborcza.pl/7,75398,29102672,nsakonstytucja-nie-zabrania-malzenstw-osob-tej-samej-plci.html (dostęp: 3.11.2022).
Google Scholar
Kamiński, Marcin. 2016. Mechanizm i granice weryfikacji sądowoadministracyjnej a normy prawa administracyjnego i ich konkretyzacja. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Karakulski, Jacek. 2022. „Obligatoryjność transkrypcji. Glosa do wyroku NSA z dnia 10 października 2018 r., II OSK 2552/16”. Przegląd Prawa Publicznego 2: 94–101.
Google Scholar
Kopacz, Marta. 2014. „Legalność działania organów administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym a kontrola tej legalności sprawowana przez sądy administracyjne”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2: 40–54.
Google Scholar
Maliszewska-Nienartowicz, Justyna. 2020a. „Pojęcie i źródła europejskiego prawa antydyskryminacyjnego”. W Prawo antydyskryminacyjne. System Prawa Unii Europejskiej. Red. Justyna Maliszewska-Nienartowicz. 1–38. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Maliszewska-Nienartowicz, Justyna. 2020b. „Szczególne rodzaje dyskryminacji”. W Prawo antydyskryminacyjne. System Prawa Unii Europejskiej. Red. Justyna Maliszewska-Nienartowicz. 192–206. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Maroń, Grzegorz. 2020. „Sędziowie jako «arbitrzy moralni» i «moraliści» na przykładzie wybranych orzeczeń sądów karnych”. Prokuratura i Prawo 10–11: 5–38.
Google Scholar
Matan, Andrzej. 2021. „Komentarz do art. 101”. W Ustawa o samorządzie gminnym. Red. Bogdan Dolnicki. 1017–1036. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Matczak, Marcin. 2007. Summa iniuria. O błędzie formalizmu w stosowaniu prawa. Warszawa: Scholar.
Google Scholar
Morawski, Lech. 2006. „Czy sądy mogą się angażować politycznie?”. Państwo i Prawo 3: 6–23.
Google Scholar
Mostowik, Piotr. 2019. „Glosa do wyroku NSA z dnia 10 października 2018 r., II OSK 2552/16”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 4: 132–148.
Google Scholar
Mostowik, Piotr. 2022. „Swoboda przemieszczania się w Unii Europejskiej przez dziecko pod pieczą osób tej samej płci a krajowe reguły obywatelstwa i prawa rodzinnego na tle wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 14.12.2021 r., C-490/20, V.M.A. przeciwko Stolichna obshtina, rayon «Pancharevo». Europejski Przegląd Sądowy 4: 28–42.
Google Scholar
Pawliczak, Jakub. 2021. „Odmowa transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodziców wskazano dwie kobiety. Glosa do uchwały NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19”. Państwo i Prawo 1: 146–156.
Google Scholar
Przyśliwska, Ewa. 2017. „Kolizyjna i procesowa klauzula porządku publicznego”. Metryka 1: 69–83.
Google Scholar
Sadowska, Dominika. 2020. „LGBT to nie potop szwedzki”. Personel Plus 10: 62–67.
Google Scholar
Sarnowiec-Cisłak, Marta. 2023. „Artykuł 145a § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 3: 25–41.
Google Scholar
Siedlecka, Ewa. 2022. „Tęcza łączy”. Polityka 27(3370): 29–31.
Google Scholar
Suwaj, Patrycja Joanna. 2022. „Wyzwania dla stosujących prawo administracyjne stoją poza tym prawem? W stronę człowieka w rozstrzyganiu administracyjnym”. W Kierunki rozwoju jurysdykcji administracyjnej. Red. Marek Szewczyk, Lucyna Staniszewska, Maciej Kruś. 467–487. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar
Szwast, Michał. 2020. „Postulaty zmian w zakresie wybranych aspektów rządowej i społecznej kontroli nad działalnością uchwałodawczej samorządu terytorialnego”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1: 9–29.
Google Scholar
Tadla, Tomasz Jan. 2019. „Glosa do wyroków NSA z dnia 10 i 30 października, II OSK 1868/16, II OSK 1869/16, II OSK 1870/16, II OSK 2552/16”. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 3: 150–159.
Google Scholar
Tadla, Tomasz Jan. 2022. „Transkrypcja aktu stanu cywilnego. Glosa do uchwały NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19”. Państwo i Prawo 3: 170–178.
Google Scholar
Wiącek, Marcin. 2022. „Głos wprowadzający”. W Dylematy wokół prawa do sądu. Red. Jerzy Ciapała, Robert Piszko, Agata Pyrzyńska. 1–6. Warszawa: C.H.Beck.
Google Scholar
Wojciechowski, Bartosz. 2022a. „Refleksje na temat dynamiczności i deliberatywności wykładni trudnych przypadków na przykładzie spraw dotyczących osób LGBTQ+” Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 4: 21–38.
Google Scholar
Wojciechowski, Bartosz. 2022b. „Wybór stylu życia a świadomość praw podstawowych”. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 2: 97–108.
Google Scholar
Wojewoda, Michał. 2020. „Zagraniczne rodzicielstwo osób jednej płci a rejestracja stanu cywilnego w Polsce. Glosa do uchwały NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19”. Europejski Przegląd Sądowy 8: 30–38.
Google Scholar
Zschirnt, Simon. 2016. „Gay Rights, the New Judicial Federalism, and State Supreme Courts: Disentangling the Effects of Ideology and Judicial Independence”. Justice System Journal 37: 348–366.
Google Scholar
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 559 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 137 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 329 ze zm.).
Google Scholar
Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1681).
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 2 lipca 2021 r., III OSK 3353/21, LEX nr 3193519.
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 2 lipca 2021 r., III OSK 3682/21, LEX nr 3193497.
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 22 września 2021 r., III OSK 3653/21, LEX nr 3226461.
Google Scholar
Postanowienie NSA z dnia 22 września 2021 r., III OSK 4106/21, LEX nr 3226515.
Google Scholar
Postanowienie WSA w Białymstoku z dnia 10 października 2019 r., II SA/Bk 651/19, LEX nr 2726133.
Google Scholar
Postanowienie WSA w Krakowie z dnia 23 czerwca 2020 r., III SA/Kr 105/20, LEX nr 3020596.
Google Scholar
Postanowienie WSA w Poznaniu z dnia 16 kwietnia 2020 r., II SA/Po 188/20, LEX nr 3009301.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 28 czerwca 2022 r., III OSK 4028/21, LEX nr 3361700.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 28 czerwca 2022 r., III OSK 4041/21, LEX nr 3392456.
Google Scholar
Wyrok NSA z dnia 6 lipca 2022 r., II OSK 2376/19, LEX nr 3395450.
Google Scholar
Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 6 kwietnia 2016 r., II SA/Gl 1157/15, LEX nr 2035383.
Google Scholar
Wyrok WSA w Kielcach z dnia 11 września 2020 r., II SA/Ke 382/20, LEX nr 3110483.
Google Scholar
Wyrok WSA w Lublinie z dnia 6 sierpnia 2020 r., III SA/Lu 7/20, LEX nr 3055157.
Google Scholar
Wyrok z dnia 16 lutego 2022 r., II OSK 128/19, LEX nr 3317947.
Google Scholar
Uchwała NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19, LEX nr 2746435.
Google Scholar
Uchwała SN z dnia 20 listopada 2012 r., III CZP 58/12, LEX nr 1227013.
Google Scholar
Postanowienie TSUE z dnia 24 czerwca 2022 r., C-2/21, ECLI:EU:C:2022:502.
Google Scholar
Postanowienie WSA w Krakowie z dnia 9 grudnia 2020 r., III SA/Kr 1217/19, niepubl.
Google Scholar
Opublikowane
Wersje
- 2024-02-26 - (2)
- 2023-12-14 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
