Rola filozofii prawa w podejmowaniu decyzji sędziowskiej – rozważania w oparciu o filozofię Gustava Radbrucha

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.11

Słowa kluczowe:

filozofia prawa, pozytywizm prawniczy, prawo natury, decyzja sędziowska, Gustav Radbruch

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu poruszenie problematyki filozofii prawa i jej wpływu na kształtowanie decyzji sędziowskiej na tle filozofii Gustava Radbrucha. Niejednokrotnie w sposób nieświadomy to przyjmowana przez sędziego postawa filozoficzna wobec prawa determinuje sposób wykładni norm, co wpływa na decyzję finalną. Poprzez analizę filozofii Gustava Radbrucha i zestawienie jej z poglądami Hansa Kelsena dowiedzione zostanie, że poglądy filozoficzne sędziów nie pozostają bez znaczenia dla decyzji sędziowskiej. Do uwidocznienia wspomnianego problemu zostanie wykorzystana analiza artykułu Lona Fullera „sprawa grotołazów”. Posłuży ona do przedstawienia zależności między przyjmowaniem pozytywistycznego paradygmatu a wykładnią formalistyczną, a także paradygmatów realistycznych lub prawonaturalnych a wykładnią antyformalistyczną.  Zatem aby wykazać, że filozofia prawa jest czynnikiem wpływającym na decyzję sędziowską podjęte zostaną dwa zasadnicze problemy – przemiany myśli filozoficzno-prawnej pod wpływem wydarzeń historycznych oraz korespondencja między filozofią prawa a sposobem prowadzenia wykładni przez sędziów.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Chauvin, Tatiana. 1999. „Sprawiedliwość: między celowością a bezpieczeństwem prawnym. Ewolucja poglądów Gustawa Radbrucha”. Studia Iuridica 37: 15–39.
Google Scholar

Crowe, Jonathan. 2019. „Not-so-easy cases”. Statute Law Rewiew 40(1): 79–82.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/slr/hmy027

Fuller, Lon Luvois. 1949. „The case of speluncean explorers”. Harvard Law Review 62(4): 616–645.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/1336025

Haldemann, Frank. 2005. „Gustav Radbruch vs. Hans Kelsen: A Debate on Nazi Law”. Ratio Jurisprudence 18(2): 162–178.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9337.2005.00293.x

Kelsen, Hans. 2014. Czysta teoria prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Kosielińska-Grabowska, Urszula. 2008. „Idea sprawiedliwości u Gustawa Radbrucha”. W Rozdroża sprawiedliwości we współczesnej myśli filozoficznoprawnej. Red. Bartosz Wojciechowski, Mariusz J. Golecki. 75–96. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Kulesza, Witold. 2013. Crimen laesea iustitiae odpowiedzialność karna sędziów i prokuratorów za zbrodnie sądowe według prawa norymberskiego, niemieckiego, austriackiego i polskiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-894-3

Kurasz, Adriana. 2007. „Czy istnieje prawo naturalne?” Studia Ełckie 9: 35–51.
Google Scholar

Lipowicz, Agata. 2009. „Formalne i materialne gwarancje niezawisłości sędziowskiej jako element systemu praworządności demokratycznej”. Homines Hominibus 5: 163–170.
Google Scholar

Łętowska, Ewa. 1993. „Dekalog dobrego sędziego”. Gazeta Wyborcza (6–7 lutego): 5–8.
Google Scholar

Paulson, Stanley L. 1994. „Lon L. Fuller, Gustav Radbruch, and the ‘positivist’ theses”. Law and Philosophy 13: 313–359.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01001678

Radbruch, Gustav. 2009. Filozofia prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Sanetra, Walerian. 2010. „Swoboda decyzji sędziowskiej z perspektywy Sądu Najwyższego”. W Dyskrecjonalność w prawie-materiały XVIII Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Teorii i Filozofii Prawa. Red. Wiesław Staśkiewicz, Tomasz Stawecki. 34–52. Warszawa: LexisNexis Polska.
Google Scholar

Widłak, Tomasz. 2016. Fuller. Sopot: Horyzonty Filozofii Prawa.
Google Scholar

Widłak, Tomasz. 2019. „Egzemplaryzm sędziowski w literaturze prawniczej na przykładzie Sprawy Grotołazów L.L. Fullera”. Prawo i literatura. Parerga. Red. Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler. 95–107. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. Red. 2008. Co to są hard cases? Fascynujące ścieżki filozofii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. 2016. Radbruch. Sopot: Horyzonty Filozofii Prawa.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. 2019. Minima iuridica Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych. Sopot: Arche, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. Kamil Zeidler. 2021. Fascynujące ścieżki filozofii prawa 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Zalewska, Monika. 2015. „Czysta teoria wykładni prawa? Hans Kelsen – teoretyk i konstytucjonalista”. Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty. Red. Tomasz Stawecki, Jan Winczorek. Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Zalewska, Monika. 2018. „Does Hans Kelsen’s Pure Theory of Law Support the Rule of Law and Democracy?” W Archiv fur Rechts- und Sozialphilosophie (ARSP-B) 161 The Rule of Law and Democracy. Red. Hirohide Takikawa. 203–215. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1998. Prawo a uczestniczenie w kulturze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 2011. Wprowadzenie do filozofii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-30

Jak cytować

Dąbrowska, A. (2021). Rola filozofii prawa w podejmowaniu decyzji sędziowskiej – rozważania w oparciu o filozofię Gustava Radbrucha . Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 97, 183–198. https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.11

Numer

Dział

Articles