Rola filozofii prawa w podejmowaniu decyzji sędziowskiej – rozważania w oparciu o filozofię Gustava Radbrucha

Agata Dąbrowska

doi:10.18778/0208-6069.97.11

Authors

Agata Dąbrowska Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji https://orcid.org/0000-0001-9708-0657

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6069.97.11

Keywords:

philosophy of law, legal positivism, doctrine of the law of nature, judicial decision, Gustav Radbruch

Abstract

This article aims to discuss the influence that personal views on philosophy of law held by individual judges exerts on their judicial decisions in a connection with philosophy of Gustav Radbruch. Commonly, the subconscious philosophical position held by the judge towards the law determines the statutory interpretation and, thus, the final decision. Through the juxtaposition of Gustav Radbruch’s and Hans Kelsen’s schools of thinking, it is proven that philosophical outlook of the judges is very much relevant for the process of making judicial decisions. Lon Fuller’s notorious article “The Case of Speluncean Explorers” is used to illustrate the problem and demonstrate the causality between accepting the positivistic paradigm and the preference for formalistic interpretation of the law and, conversely, between the adherence to legal realism or naturalism and the preference for antiformalistic interpretation. Therefore, two key issues are introduced to prove the significance of philosophy of law for judicial decisions: the developments in philosophical and legal thought under the influence of law held by particular judges. historical events and the relationship between statutory interpretation and views on philosophy of law held by particular judges. historical events and the relationship between statutory interpretation and views on philosophy of

Downloads

Download data is not yet available.

References

Chauvin, Tatiana. 1999. „Sprawiedliwość: między celowością a bezpieczeństwem prawnym. Ewolucja poglądów Gustawa Radbrucha”. Studia Iuridica 37: 15–39.
Google Scholar

Crowe, Jonathan. 2019. „Not-so-easy cases”. Statute Law Rewiew 40(1): 79–82.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/slr/hmy027

Fuller, Lon Luvois. 1949. „The case of speluncean explorers”. Harvard Law Review 62(4): 616–645.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/1336025

Haldemann, Frank. 2005. „Gustav Radbruch vs. Hans Kelsen: A Debate on Nazi Law”. Ratio Jurisprudence 18(2): 162–178.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9337.2005.00293.x

Kelsen, Hans. 2014. Czysta teoria prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Kosielińska-Grabowska, Urszula. 2008. „Idea sprawiedliwości u Gustawa Radbrucha”. W Rozdroża sprawiedliwości we współczesnej myśli filozoficznoprawnej. Red. Bartosz Wojciechowski, Mariusz J. Golecki. 75–96. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

Kulesza, Witold. 2013. Crimen laesea iustitiae odpowiedzialność karna sędziów i prokuratorów za zbrodnie sądowe według prawa norymberskiego, niemieckiego, austriackiego i polskiego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7525-894-3

Kurasz, Adriana. 2007. „Czy istnieje prawo naturalne?” Studia Ełckie 9: 35–51.
Google Scholar

Lipowicz, Agata. 2009. „Formalne i materialne gwarancje niezawisłości sędziowskiej jako element systemu praworządności demokratycznej”. Homines Hominibus 5: 163–170.
Google Scholar

Łętowska, Ewa. 1993. „Dekalog dobrego sędziego”. Gazeta Wyborcza (6–7 lutego): 5–8.
Google Scholar

Paulson, Stanley L. 1994. „Lon L. Fuller, Gustav Radbruch, and the ‘positivist’ theses”. Law and Philosophy 13: 313–359.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/BF01001678

Radbruch, Gustav. 2009. Filozofia prawa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Sanetra, Walerian. 2010. „Swoboda decyzji sędziowskiej z perspektywy Sądu Najwyższego”. W Dyskrecjonalność w prawie-materiały XVIII Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Teorii i Filozofii Prawa. Red. Wiesław Staśkiewicz, Tomasz Stawecki. 34–52. Warszawa: LexisNexis Polska.
Google Scholar

Widłak, Tomasz. 2016. Fuller. Sopot: Horyzonty Filozofii Prawa.
Google Scholar

Widłak, Tomasz. 2019. „Egzemplaryzm sędziowski w literaturze prawniczej na przykładzie Sprawy Grotołazów L.L. Fullera”. Prawo i literatura. Parerga. Red. Joanna Kamień, Jerzy Zajadło, Kamil Zeidler. 95–107. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. Red. 2008. Co to są hard cases? Fascynujące ścieżki filozofii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. 2016. Radbruch. Sopot: Horyzonty Filozofii Prawa.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. 2019. Minima iuridica Refleksje o pewnych (nie)oczywistościach prawniczych. Sopot: Arche, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Google Scholar

Zajadło, Jerzy. Kamil Zeidler. 2021. Fascynujące ścieżki filozofii prawa 2. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Zalewska, Monika. 2015. „Czysta teoria wykładni prawa? Hans Kelsen – teoretyk i konstytucjonalista”. Wykładnia konstytucji. Inspiracje, teorie, argumenty. Red. Tomasz Stawecki, Jan Winczorek. Wolters Kluwer Polska.
Google Scholar

Zalewska, Monika. 2018. „Does Hans Kelsen’s Pure Theory of Law Support the Rule of Law and Democracy?” W Archiv fur Rechts- und Sozialphilosophie (ARSP-B) 161 The Rule of Law and Democracy. Red. Hirohide Takikawa. 203–215. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 1998. Prawo a uczestniczenie w kulturze. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Zirk-Sadowski, Marek. 2011. Wprowadzenie do filozofii prawa. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar