Tărnovgrad Viewed by the Others: the Case of Niketas Choniates

Kirił Marinow

doi:10.18778/2084-140X.11.15

Autor

Kirił Marinow University of Lodz, Faculty of Philosophy and History, Institute of History, Department of Byzantine Studies https://orcid.org/0000-0003-0224-3965

DOI:

https://doi.org/10.18778/2084-140X.11.15

Słowa kluczowe:

Niketas Choniates, Tărnovgrad, Tsarevets, Trapezitsa, Veliko Tărnovo, medieval fortifications, Byzantium and Bulgaria, the Assenids, medieval Bulgaria, medieval Balkans, medieval capitals, Byzantine historiography, Byzantine rhetoric, the others in Byzantine sources, Bulgaria in Byzantine sources

Abstrakt

The text is devoted to the analysis of the portrayal of Tărnovo, the new capital of the restored near the end of the twelfth century Bulgarian state, in the historical work and speeches by Niketas Choniates, a Byzantine historian, official and rhetorician from the latter half of the twelfth and early thirteenth centuries. As a direct witness of the contemporary Byzantine-Bulgarian relations, a high ranking court dignitary throughout most of the discussed period, and the author of the most important sources shedding light on the restitution of Bulgaria, he left a legacy of extraordinary importance, one which has shaped views of the subsequent generations of Byzantine historians. While examining Tărnovo’s role shows it did not occupy a particularly significant place in the historian’s narrative, and the remarks concerning it appear as if in passing, he nonetheless was fully conscious of the city’s significance not only for the Bulgarians themselves, but also in the context of the prospective expansion of the Empire in the direction of its northern neighbours. It is therefore no accident that in his brief characterisation the city the author focused on the description of the defensive qualities of Tărnovo. Paradoxically, his arguments on this subject may play an important role in the present ongoing discussion among the archaeologists exploring the former capital on the subject of chronology and size of the fortifications surrounding the two most important hills on which the city developed, namely Tsarevets and Trapezitsa.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Annae Comnenae Alexias, vol. I, rec. D.R. Reinsch, A. Kambylis, Berolini–Novi Eboraci 2001.
Google Scholar

Anōnymou Synopsis Chronikē, [in:] Bibliotheca Graeca Medii Ævi, vol. VII, rec. C. Sathas, Parisiis 1894.
Google Scholar

Georgii Pachymeris Relationes historicas, vol. III, ed. A. Failler, Parisiis 1999 [= Corpus Fontium Historiae Byzantinae, 24.3].
Google Scholar

Grigoria archiepiskoupa rosiiskago pochvalno iže vъ svętych otca našego Evthimia patriarcha trъnovskago, [in:] P. Rusev, I. Gălăbov, A. Davidov, G. Dančev, Pohvalno slovo za Evtimij ot Grigorij Camblak, Sofija 1971, p. 111–233.
Google Scholar

Nicephori Gregorae Byzantina historia, vol. I, ed. L. Schopeni, Bonnae 1829 [= Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae, 4].
Google Scholar

Nicetae Choniatae Historia, ed., praef. et trans. V. Tăpkova, [in:] Fontes graeci historiae bulgaricae, vol. XI, Sofija 1983, p. 8–93.
Google Scholar

Nicetae Choniatae Historia, rec. I. Bekker, Bonnae 1835 [= Corpus Scriptorum Historiae Byzantinae].
Google Scholar

Nicetae Choniatae Historia, vol. I, Praefationem et textum continens, ed. I.A. van Dieten, Berolini–Novi Eboraci 1975 [= Corpus Fontium Historiae Byzantinae, 11.1].
Google Scholar

Nicetae Choniatae Orationes et epistulae, rec. I.A. van Dieten, Berolini–Novi Eboraci 1972 [= Corpus Fontium Historiae Byzantinae, 3].
Google Scholar

O City of Byzantium. Annals of Niketas Choniatēs, trans. H.J. Magoulias, Detroit 1984 [= Byzantine Texts in Translation].
Google Scholar

Petkov K., The Voices of Medieval Bulgaria, Seventh–Fifteenth Century. The Records of a Bygone Culture, Leiden–Boston 2008 [= East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450, 5], https://doi.org/10.1163/ej.9789004168312.i-574
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1163/ej.9789004168312.i-574

Prenasjane na moštite na sv. Petka otă Tărnovo vă Vidină i ottamă vă Sărbija. Razkază otă Grigorija Camblakă, [in:] J. Ivanov, Bălgarski starini ot Makedonija, ed. B. Angelov, D. Angelov, 2Sofija 1970, p. 433–436 (no. LI).
Google Scholar

Röhricht R., Die Jerusalemfahrt des Peter Sparnau und Urlich von Tennstaedt (1385), “Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin” 26, 1891, p. 479–491.
Google Scholar

Strabon, Géographie, vol. IV, Livre VII, ed. R. Baladié, Paris 2003.
Google Scholar

Văzroždenski pătepisi, ed. S. Gjurova, Sofija 1969.
Google Scholar

Aleksiev J., Predstoličnijat Tărnov, [in:] Sbornik v čest na akad. Dimităr Angelov, ed. V. Velkov, Sofija 1994, p. 196–200.
Google Scholar

Barakov V., Gradăt văv Vtoroto bălgarsko carstvo. Raždane, topologia i struktura, Veliko Tărnovo 2015.
Google Scholar

Barakov V., The Medieval City of Tarnov. Capital of the Second Bulgarian Kingdom, [s.l., s.a.].
Google Scholar

Božilov I., Bălgarite văv Vizantijskata imperija, Sofija 1995.
Google Scholar

Božilov I., Familijata na Asenevci (1186–1460). Genealogija i prosopografija, 2Sofija 1995.
Google Scholar

Božilov I., Istorija na Srednovekovna Bălgarija, vol. II, Hristijanska Bălgarija, Sofija 2017.
Google Scholar

Cankova-Petkova G., Bălgarija pri Asenevci, Sofija 1978.
Google Scholar

Dermendžiev E., Otgovor na otziva na D. Rabovjanov „Može li arheologijata da se triumi?” („Izvestija na Regionalen istoričeski muzej – Veliko Tărnovo” 32, 2017, 359–367) za mojata studija „Za patriaršeskija kompleks, Carskija dvorec i fortifikacijata na srednovekovnata krepost na hălma Carevec v predstoličnija Tărnov” („Izvestija na Regionalen istoričeski muzej – Veliko Tărnovo” 31, 2016, 39–100), “Известия на Регионален исторически музей – Велико Търново” / “Izvestija na Regionalen istoričeski muzej – Veliko Tărnovo” 33, 2018, p. 443–453.
Google Scholar

Dermendžiev E., Za patriaršeskija kompleks, carskija dvorec i fortifikacijata na srednovekovnata krepost na chălma Carevec v predstoličnija Tărnov, “Известия на Регионален исторически музей – Велико Търново” / “Izvestija na Regionalen istoričeski muzej – Veliko Tărnovo” 31, 2016, p. 39–100.
Google Scholar

Dolmova M., Za ukrepitelnata sistema na krepostta „Trapezica” (predvaritelno săobštenie), “Археология” / “Arheologija” 37.3, 1995, p. 36–42.
Google Scholar

Dolmova-Lukanovska М., Arheologičeski proučvanija na srednovekovna ulica po severozapadnija sklon, kvartal pri treta porta na glavnija vhod, iztočna krepostna stena i kvartal pri Frenkhisarskata porta na Carevec, Veliko Tărnovo 2007.
Google Scholar

Dolmova-Lukanovska М., Trapezica v svetlinata na arheologičeskite razkopki, Veliko Tărnovo 2008.
Google Scholar

Dujčev I., Văstanieto na Asenevci i kultăt na sveti Dimitrija Solunski, [in:] I. Dujčev, Proučvanija vărhu bălgarskoto srednovekovie, Sofija 1945 (= „Сборник на Българската академия на науките и изкуствата” / „Sbornik na Bălgarskata akademija na naukite i izkustvata” 41.1, 1945), p. 44–51 (no. IX).
Google Scholar

Dujčev I., Văstanieto v 1185 g. и negovata hronologija, [in:] I. Dujčev, Proučvanija vărhu srednovekovnata bălgarska istorija i kultura, Sofija 1981, p. 38–67.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1001/archpsyc.1981.01780350119017

Gagova K., Trakija prez bălgarskoto Srednovekovie. Istoričeska geografija, 2Sofija 2002.
Google Scholar

Gonis D., Tărnovo i krajbrežnite mitropolii i arhiepiskopii (Varna, Mesemvrija, Sozopol i Anhialo) prez XIV vek, [in:] Tărnovska Knižovna Škola, vol. V, Pametnici. Poetika. Istoriografija. Peti meždunaroden simpozium Veliko Tărnovo, 6–8 septemvri 1989, ed. G. Dančev, Veliko Tărnovo 1994, p. 455–470.
Google Scholar

Istorija na Veliko Tărnovo, vol. I, Praistorija, antičnost i srednovekovie, ed. P. Petrov, Sofija 1986.
Google Scholar

Jireček K., Pătuvanija po Bălgarija, trans. S. Argirov, ed. E. Bužaški, V. Velkov, Sofija 1974.
Google Scholar

Jovkov M., Tărnovo v relaciite na katoliškite misioneri, [in:] Veliko Tărnovo prez vekovete, ed. P. Petrov, Sofija 1982, p. 108–109.
Google Scholar

Každan A.P., Nikita Choniat i ego vremija, Sankt-Peterburg 2005.
Google Scholar

Krăstev K., Bălgarskoto carstvo pri dinastijata na Terterevci (1280–1323), Plovdiv 2011.
Google Scholar

Madgearu A., The Asanids. The Political and Military History of the Second Bulgarian Empire (1185–1280), Leiden–Boston 2017 [= East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450–1450, 41], https://doi.org/10.1163/9789004333192
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1163/9789004333192

Marinow K., Buntovnijat Hemus. Masivăt kato baza za napadenija i ubežište po vreme na părvite Asenevci, “Епохи” / “Epohi” 23.2, 2015, p. 330–347.
Google Scholar

Marinow K., Kak trjabva da se vodjat planinski sraženija. Preporăki v njakoi vizantijski i antični strategikoni, “Bulgaria Mediaevalis” 4/5, 2013/2014, p. 363–381.
Google Scholar

Marinow K., Przez wąwozy i lasy. Armia bizantyńska wobec trudno dostępnych obszarów w świetle IX konstytucji „Taktyk” Leona VI Mądrego, “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 99, 2017, p. 11–32, https://doi.org/10.18778/0208-6050.99.02
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.99.02

Niketas Choniates. A Historian and a Writer, ed. A. Simpson, S. Efthymiadis, Geneva 2009.
Google Scholar

Nikolov V., Jordanova M., Planinite v Bălgarija, 2Sofija 2002.
Google Scholar

Oberhummer E., Haimos, [in:] Paulys Real-Encyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, vol. VII.2, ed. W. Kroll, Stuttgart 1912, p. 2221–2226.
Google Scholar

Ovčarov T., Arheologičeski proučvanija na terasata iztočno i jugozapadno ot Patriaršijata do Malkata Porta i na južnija sklon na Carevec, Veliko Tărnovo 2005.
Google Scholar

Ovčarov T., Za topografskija i arhitekturnija oblik na srednovekovnija Tărnovgrad (XII–XIV v.), [in:] Tărnovska Knižovna Škola, vol. II, Učenici i posledovateli na Evtimij Tărnovski. Vtori meždunaroden simpozium Veliko Tărnovo, 20–23 maj 1976, ed. P. Rusev, D. Ivanova-Mirčeva, V. Tăpkova-Zaimova, A. Davidov, G. Dančev, E. Sarafova, Sofija 1980, p. 464–477.
Google Scholar

Panova R., Stoličnijat grad v kulturata na srednovekovna Bălgarija, Sofija 1995.
Google Scholar

Petrov P., Văzstanovjavane na bălgarskata dăržava 1185–1197, Sofija 1985.
Google Scholar

Polyvjannyj D.I., Kul’turnaja identičnost’, istoričeskoe soznanie i knižnoe nasledie srednevekovoj Bolgarii, Moskva–Sankt-Peterburg 2018.
Google Scholar

Polyvjannyj D.I., Tyrnovgrad glazami srednovekovnogo sovremennika, [in:] Tărnovska Knižovna Škola, vol. IV, Kulturno razvitie na bălgarskata dăržava. Krajat na XII–XIV vek. Četvărti meždunaroden simpozium Veliko Tărnovo, 16–18 oktomvri 1985 g., ed. A. Davidov, V. Tăpkova-Zaimova, N. Dončeva-Panajotova, N. Dragova, J. Andreev, Sofija 1985, p. 262–269.
Google Scholar

Popov A., Krepostnata sistema na srednovekovnata stolica Tărnovgrad, “Военноисторически сборник” / “Voennoistoričeski sbornik” 48.4, 1979, p. 124–143.
Google Scholar

Rabovjanov D. [rec.], Venelin Barakov. Gradăt văv Vtoroto bălgarsko carstvo. Raždane, tipologija i struktura. Izdatelstvo „Abagar”, Veliko Tărnovo, 2015. 424 s., 129 obraza i 4 karti, “Известия на Националния исторически музей” / “Izvetsija na Nacionalnija istoričeski muzej” 30, 2018, p. 333–357.
Google Scholar

Rabovjanov D., Arheologičeski proučvanija v južnija sektor na Trapezica, vol. I, Srednovekovnijat grad, Veliko Tărnovo 2015.
Google Scholar

Rabovjanov D., Fortifikacijata na krepostta Trapezica – vtorata citadela na bălgarskata stolica Tărnovo, [in:] In honorem, vol. IV, TEMPUS FUGIT. Jubileen sbornik v čest na 70-godišninata na prof. d-r Stojan Vitljanov, ed. I. Jordanov, Šumen 2017, p. 175–202.
Google Scholar

Rabovjanov D., Krepostta Trapezica v razvitieto na Tărnovgrad kato stolica na Vtoroto bălgarsko carstvo, [in:] Vladatel, dăržava i cărkva na Balkanite prez Srednovekovieto. Sbornik s dokladi ot meždunarodnata konferencija, posvetena na 60-godišninata na prof. d-r Plamen Pavlov, ed. N. Kănev, N. Hrissimov, Veliko Tărnovo 2019, p. 380–391.
Google Scholar

Rabovjanov D., Može li arheologijata da se triumi? Otziv za studijata na Evgeni Dermendžiev „Za patriaršeskija kompleks, Carskija dvorec i fortifikacijata na srednovekovnata krepost na hălma Carevec v Predstoličnija Tărnov”, “Известия на Регионален исторически музей – Велико Търново” / “Izvestija na Regionalen istoričeski muzej – Veliko Tărnovo” 32, 2017, p. 359–367.
Google Scholar

Robov M., Graždanskijat kompleks v Jugoiztočnija sektor na Trapezica, [in:] Tărnovska Knižovna Škola, vol. X, Tărnovskata dăržava na Duha. Deseti jubileen meždunaroden simpozium Veliko Tărnovo, 17–19 oktomvri 2013 г., ed. D. Kenanov, Veliko Tărnovo 2015, p. 606–619.
Google Scholar

Robov M., Nekropolăt do cărkva № 3 na Trapezica, [in:] VTU „Sv. sv. Kiril i Metodij” i bălgarskata arheologija, vol. II, Prof. d-r Boris D. Borisov – učenici i prijateli, ed. B.D. Borisov, Veliko Tărnovo 2016, p. 741–750.
Google Scholar

Robov M., Proizvodstveni kompleksi za storitelna i bitova keramika ot predstoličnija period na Tărnovo, [in:] Srednovekovno Tărnovo. Arheologičeski proučvanija. Jubileen sbornik po slučaj trideset godini ot săzdavaneto na Filiala na Arheologičeskija instytut s muzej pri Bălgarskata akademija na naukite Veliko Tărnovo 1974–2004, ed. K. Totev, M. Robov, I. Aleksandrov, Veliko Tărnovo 2004, p. 93–107.
Google Scholar

Simpson A., Niketas Choniates. A Historiographical Study, Oxford 2013, https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199670710.001.0001
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199670710.001.0001

Soustal P., Tabula Imperii Byzantini, vol. VI, Thrakien (Thrakē, Rodopē und Haimimontos), Wien 1991.
Google Scholar

Todorov N., Istorija na proučvanijata na fortifikacijata na krepostta Trapezica, [in:] Velikite Asenevci. Sbornik s dokladi ot konferencija, posvetena na 830 godini ot văstanieto na bratjata Petăr i Asen, načaloto na Vtoroto bălgarsko carstvo i objavjavaneto na Tărnovo za stolica na Bălgarija i 780 godini ot legitimnoto văzobnovjavane na Bălgarskata patriaršija, ed. P. Pavlov, N. Kănev, N. Hrissimov, Veliko Tărnovo 2016, p. 502–522.
Google Scholar

Todorov N., Kăm văprosa za periodizacijata na krepostnoto stroitelstvo na Trapezica, “Годишник на Историческия факултет на Великотърновския Университет ‘Св. св. Кирил и Методий’” / “Godišnik na Istoričeskija fakultet na Velikotărnovskija Universitet ‘Sv. sv. Kiril i Metodij’” 1 (33), 2017, p. 471–480.
Google Scholar

Totev K., Arheologičeski proučvanija na srednovekovnija grad Trapezica – severna čast (2007–2010), [in:] Bălgarsko srednovekovie: obštestvo, vlast, istorija. Sbornik v čest na prof. d-r Milijana Kajmakamova, ed. G.N. Nikolov, Sofija 2013, p. 572–589.
Google Scholar

Totev K., Koseva D., Stoličnijat Tărnov v hristijanskata kultura na Balkanskija svjat, [in:] Velikite Asenevci. Sbornik s dokladi ot konferencija, posvetena na 830 godini ot văstanieto na bratjata Petăr i Asen, načaloto na Vtoroto bălgarsko carstvo i objavjavaneto na Tărnovo za stolica na Bălgarija i 780 godini ot legitimnoto văzobnovjavane na Bălgarskata patriaršija, ed. P. Pavlov, N. Kănev, N. Hrissimov, Veliko Tărnovo 2016, p. 364–376.
Google Scholar

Totev K., Dermendžiev E., Karailiev P., Koseva D., Arheologičeski proučvanija na srednovekovnija grad Trapezica, vol. I, Sektor Sever (Severna kula, Severna porta, Voenna sgrada, Zapadna krepostna stena, Železarska rabotilnica, Cărkva № 19 i Centralen ploštad, Razkopki 2007–2009 g.), Veliko Tărnovo 2011.
Google Scholar

Totev K., Todorov N., Karailiev P., Kăm fortifikacijata na krepostta Trapezica. Steni, porti, komunikacii i voenni sgradi, [in:] Vladatel, dăržava i cărkva na Balkanite prez Srednovekovieto. Sbornik s dokladi ot meždunarodnata konferencija, posvetena na 60-godišninata na prof. d-r Plamen Pavlov, ed. N. Kănev, N. Hrisimov, Veliko Tărnovo 2019, p. 392–436.
Google Scholar

Treadgold W., The Middle Byzantine Historians, Basingstoke–New York 2013, https://doi.org/10.1057/9781137280862
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9781137280862

Vălov V., Carevgrad Tărnov, vol. V, Arheologičeski razkopki i proučvanija na krepostnite steni nа hălma Carevec 1966–1969 g., Sofija 1992.
Google Scholar

van Dieten J.-L., Niketas Choniates. Erläuterungen zu den Reden und Briefen nebst einer Biographie, Berlin–New York 1971 [= Supplementa Byzantina, 2], https://doi.org/10.1515/9783110821550
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110821550