Istnieje nowsza wersja tego artykułu opublikowanego 2022-12-30. Przeczytaj wersję najnowszą.

Strach jako narzędzie władzy w pismach historiograficznych Tacyta

Autor

Marta Czapińska-Bambara Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0003-2159-8294

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9065.17.2.02

Słowa kluczowe:

Tacitus, fear, power, history of Rome

Abstrakt

Tacitus’texts are permeated with fear. This effect is reached as a result of the use of a rich vocabulary related to fear and numerous scenes in which fear plays a major role. The structure of Tacitus’stories is in fact composed of the overlapping kinds of fear caused and felt by people in power, participating in its execution, aspiring to hold it and subjected to it. Consequently, the stories expose the mechanism of Roman power, which was driven and fueled by fear. The reason why Tacitus used the description of fear in the historical texts also seems to be significant. The aim of this article is therefore to look at the semantic layer of the words that the historian used to illustrate fear, to emphasize the aspect of power within interpersonal relations, which were almost entirely based on fear, and to indicate the reason that could have prompted Tacitus to use this feeling in presenting the history of Rome.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Marta Czapińska-Bambara - Uniwersytet Łódzki

Marta Czapińska-Bambara jest adiunktem w Zakładzie Latynistyki i Językoznawstwa w Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Uzyskała tytuły magistra z Antropologii Kultury i Filologii Klasycznej oraz tytuł doktorski z Filologii Klasycznej. Jej badania koncentrują się głównie na literaturze łacińskiej i recepcji wybranych koncepcji politycznych, retorycznych i filozoficznych autorów antycznych w myśli renesansowej i późniejszej. Jest autorką monografii pt. Èthos przywódcy politycznego w myśli starożytnej i renesansowej. Platon, Cyceron, Machiavelli, Guicciardini.

Bibliografia

Cornelii Taciti libri qui supersunt Ab excessu Divi Augusti, t. I, ed. Erich Koestermann, Lipsiae, B. G. Teubner, 1965
Google Scholar

Cornelii Taciti libri qui supersunt Historiarum libri. Germania. Agricola. Dialogus de oratoribus, t. II. 1-2, ed. Erich Koestermann, Lipsiae, B. G. Teubner, 1969-1970
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9783110958843

Conde Calvo, Juan Luis, “Los valores concretos de ‘metus’ y ‘terror’ en Tácito”, in Mnemosynum. C. Codoñer a discipulis oblatum, ed. Augustín Ramos Guerreira, Salamanca, Universidad de Salamanca, 1991, s. 55-62
Google Scholar

De Vivo, Arturo, “La violenza e il terrore: le forme del potere in Tacito”, in Terror et pavor. Violenza, intimidazione, clandestinità nel mondo antico. Atti del convegno internazionale, Cividale del Friuli, 22-24 settembre 2005, ed. Gianpaolo Urso, Pisa, Edizioni ETS, 2006, s. 275-288
Google Scholar

Ernout, Alfred, Philologica, t. II, Paris, Libraire C. Klincksieck, 1957
Google Scholar

Gernia, Pier Carlo, L’uso di metuō, timeō, vereor, formīdō, paveō e dei termini correlati nel latino arcaico e classico. Contributo allo studio delle ‘differentiae verbōrum’, Torino, Accademia delle Scienze, 1970
Google Scholar

Heinz, Wolff-Rüdiger, Die Furcht als politisches Phänomen bei Tacitus, Amsterdam, B. R. Grüner, 1975
Google Scholar

Kapust, Daniel, “On the Ancient Uses of Political Fear and its Modern Implications”, Journal of the History of Ideas, 2008, t. 69, no 3, s. 353-373, https://doi.org/10.1353/jhi.0.0003
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1353/jhi.0.0003

Levene, David Samuel, “Pity, Fear and the Historical Audience: Tacitus on the Fall of Vitellius”, in The Passions in Roman Thought and Literature, ed. Susanna Morton Braud and Christopher Gill, Cambridge, Cambridge University Press, 2006, s. 128-149, https://doi.org/10.1017/CBO9780511586163.010
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511586163.010

Marincola, John, “Beyond Pity and Fear: The Emotions of History”, Ancient Society, 2003, t. 33, s. 285-315
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2143/AS.33.0.503603

Mastellone Iovane, Eugenia, Paura e angoscia in Tacito. Implicazioni ideologiche e politiche, Napoli, Loffredo Editore, 1989, https://doi.org/10.2143/AS.33.0.503603
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2143/AS.33.0.503603

Megallón García, Ana Isabel, “El campo léxico de los sustantivos de ‘temor’ en los Anales de Tácito”, Habis, 1994, t. 25, s. 151-172
Google Scholar

Schmidt, Ernst Alexander, “Die Angst der Mächtigen in den Annalen des Tacitus”, Wiener Studien, 1982, t. 95, s. 274-287
Google Scholar

Tacyt, Dzieła, przeł. Seweryn Hammer, Czytelnik, Warszawa 2004
Google Scholar

Thomas, Jean-François, « Le vocabulaire de la crainte en latin : problèmes de synonymie nominale », Revue des Études Latines, 1999, t. 77, s. 216-233
Google Scholar

Wiseman, Timothy Peter, Historiography and Imagination. Eight Essays on Roman Culture, Exeter, University of Exeter Press, 1999
Google Scholar

Woodman, Anthony John, Rhetoric in Classical Historiography. Four Studies, New York, Routledge, 2003, https://doi.org/10.4324/9780203480533
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203480533

Woodman, Anthony John, “Tiberius and the Taste of Power: The Year 33 in Tacitus”, The Classical Quarterly, 2006, t. 56, no 1, s. 175-189, https://doi.org/10.1017/S0009838806000140
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0009838806000140

Zuccarelli, Ugo, “Una nota sull’uso dei verba timendi nella narrazione Tacitiana”, Giornale Italiano di Filologia, 1999, t. 51, s. 107-113
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2022-12-30

Wersje

2023-08-10 - (2)
2022-12-30 - (1)

Jak cytować

Czapińska-Bambara, M. (2022). Strach jako narzędzie władzy w pismach historiograficznych Tacyta. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica, 17(2), 9–21. https://doi.org/10.18778/1505-9065.17.2.02