The Problem of Secularity of the State and the Challenges of Modernity. On the Fringes of Religion and State Neutrality by Ryszard Panasiuk
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.42.01Keywords:
Modernity, secularity of the state, crisisAbstract
The reference point of my text is Panasiuk’s essay devoted to the idea of secularity of the state, which I treat as a component of modernity. In the context of the crisis caused by the development of modernity, I pose the question of the possibility of preventive measures. I maintain that their effectiveness depends on whether it is possible to look at the current situation from the perspective of externality (transgression), to which worldviews that are often in conflict with each other refer. I argue that a secular state provides an opportunity for a fruitful dialogue between these worldviews by creating an opportunity for the implementation of preventive action.
References
Bauman, Z. (2018). Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość. Tłum. K. Lebek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Berman, M. (2006). „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności. Przełożył M. Szuster. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Bobako, M. (2010). Demokracja wobec różnicy. Multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Bogusławski, M.M. (2020). Wariacje (post)humanistyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8142-653-4
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-653-4
Chrzanowski, W. (1998). Państwo demokratyczne a neutralne światopoglądowo. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 9–18.
Google Scholar
Chutorański, M. (2020). Nie(tylko)ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Daniel, K. (1998). Słabość argumentu większościowego. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 55–62.
Google Scholar
Dąbrowski, J. i Demenko, A. (2014). Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Tomy 1 i 2. Warszawa: Fundacja Kultura Miejsca.
Google Scholar
Deleuze, G. (2017). Immanencja: życie. Tłum. K.M. Jaksender. Kraków: Eperons/Ostrogi.
Google Scholar
Derrida, J. (2016). Widma Marksa. Tłum. T. Załuski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Engels, F. (1979). Dialektyka przyrody. Tłum. T. Zabłudowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Fukuyama, F. (2009). Koniec historii. Tłum. T. Bieroń, M. Wichrowski. Kraków: ZNAK.
Google Scholar
Guldi, J. i Armitage D. (2014). The History Manifesto. https://doi.org/10.1017/9781139923880
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/9781139923880
Heller, Á. (2012a). Trzy logiki nowoczesności i podwójne związanie wyobraźni. Tłum. W. Bulira. W: Heller, Á., Eseje o nowoczesności. Red. J.P. Hudzik. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 169–191.
Google Scholar
Heller, Á. (2012b). Złożoność sprawiedliwości – wyzwanie dla XXI wieku. Tłum. J. P. Hudzik. W: Heller, Á., Eseje o nowoczesności. Red. J.P. Hudzik. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 193–212.
Google Scholar
Kardaś, A. et al. (2021). Redaktorzy Nauki o Klimacie: Gadomski kwestionuje wiedzę naukową, 8 czerwca. Online: https://wyborcza.pl/7,75968,27177152,redaktorzy-nauki-o-klimacie-gadomski-kwestionuje-wiedze-naukowa.html [dostęp: 10.07.2021].
Google Scholar
Kowalska, M. (2005). Demokracja w kole krytyki. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar
Kowalska, M. (2021). O sprawiedliwości innymi słowy. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar
Latour, B. (2009). Czy nie-ludzie zostaną zbawieni? Argument ekologiczny. Tłum. M. Bokiniec. W: Ekologia. Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, s. 18–52.
Google Scholar
Legutko, R. (1998). Różne aspekty neutralności światopoglądowej. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 63–69.
Google Scholar
Panasiuk, R. (1998). Religia i neutralność światopoglądowa państwa. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 19–31.
Google Scholar
Pieniążek, P. (2006). Suwerenność a nowoczesność. Z dziejów poststrukturalistycznej recepcji myśli Nietzschego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Pietrzak, M. (2012). Państwo prawne, państwo świeckie. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Schillebeeckx, E. (2018a). The search for the living God. W: Schillebeeckx, E., The Collected Works of Edward Schillebeeckx, vol. XI: Essays. Ongoing Theological Quest. Red. T.M. Schoof, C. Sterkens, E. Borgman, R.J. Schreiter. London–New York–Oxford–New Dehli–Sydney: T&T Clark, s. 35–50.
Google Scholar
Schillebeeckx, E. (2018b). „Theological interpretation of faith in 1983”. W: Schillebeeckx, E., The Collected Works of Edward Schillebeeckx, vol. XI: Essays. Ongoing Theological Quest. Red. T. M. Schoof, C. Sterkens, E. Borgman, R. J. Schreiter. London–New York–Oxford–New Dehli–Sydney: T&T Clark, s. 51–68.
Google Scholar
Schillebeeckx, E. (2018c). „Liberating theology”. W: Schillebeeckx, E., The Collected Works of Edward Schillebeeckx, vol. XI: Essays. Ongoing Theological Quest. Red. T.M. Schoof, C. Sterkens, E. Borgman, R.J. Schreiter. London–New York–Oxford–New Dehli–Sydney: T&T Clark, s. 69–84.
Google Scholar
Stengers, I. (2013). Une autre science est possible! Manifeste pour un ralentissement des sciences. Paris: La Découverte.
Google Scholar
Touraine, A. (1992). Critique de la modernité. Paris: Fayard.
Google Scholar
Widła, B. (2018). Denializm ponad podziałami. Magazyn Kontakt, 19 grudnia. Online: https://magazynkontakt.pl/denializm-ponad-podzialami/ [dostęp: 10.07.2021].
Google Scholar
Downloads
Published
Versions
- 2023-12-04 (2)
- 2023-07-21 (1)
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.