Hermes-Mercury an Ancient Allegory of Modern Łódź and an Undiscovered Patron of the City’s Sustainable Development
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.42.05Keywords:
Hermes, architectural detail, caduceus, ancient icon of modernity, capitalism, sustainable developmentAbstract
From the mid-nineteenth century, in industrial cities of the West, numerous architectural details appeared, exposing the figure and attributes of Hermes-Mercury, the Greek god of trade, merchants and thieves, traveller of travelers, messenger of gods and psychopompos, ruler of writing and communication, money and all measures. In Alexandrian syncretism, Hermes appears as the prophet Trismegistus, guardian of secret knowledge. As a philosophical Mercury, Hermes patronizes alchemical changes and, together with other secrets of royal art and esoteric knowledge, contributes to the masonic traditions. In modern times, Hermes has become the patron of industry, an ancient icon of modernity and capitalism, and so he became the hero of the graphics decorating the diplomas of world exhibitions, bookkeeping certificates, and labels of goods. The alchemical mercury, an intriguing personification of modernity perceived as fluid and ephemeral, brings with it the collapse of great narratives based on transcendence, which is expressed in the replacement of the symbol in the universe of Western culture by allegory. Meanwhile, the departure from allegory towards the posthuman vision of the city and the world allows us to see in Hermes’ semantic heritage the potential of sustainable development, free from metaphysics, the simplest emblem of which is the caduceus.
References
Benjamin, W. (2005). Pasaże. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Berman, M. (2006). „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, Kraków: Universitas.
Google Scholar
Białostocki, J. (1967). Ikonografia romantyczna. Przegląd problemów badawczych. W: Romantyzm. Studia nad sztuką drugiej połowy weku XVIII i wieku XIX, Materiały sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Biedermann, H. (2005). Leksykon symboli. Warszawa: Muza SA.
Google Scholar
Bugaj, R. (1998). Hermetyzm. T. I i II. Warszawa: Wydawnictwo Orion.
Google Scholar
Cegielski, T. (1992). Sekrety masonów. Warszawa: Agencja Omnipres.
Google Scholar
Cirlot, J.E. (2001). Słownik symboli. tłum. I. Kania. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Google Scholar
Cortesi, P. (2005). W poszukiwaniu kamienia filozoficznego. Historia i sekrety alchemii. Kraków: Wydawnictwo Platan.
Google Scholar
Detienne, M. i Vernant, J-P. (1978). Cunning Intelligence in Greek Culture and Society. Sussex and New Jersey.
Google Scholar
Eliade, M. (2007). Kowale i alchemicy. Warszawa: Wydawnictwo Alatheia.
Google Scholar
Gała-Walczowska, M. (2017). Wątki znaczeniowe i symbolika architektury XIX wieku, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 62 (4), s. 56.
Google Scholar
Goethe, J.W. (1999). Faust. Tragedia. tłum i posłowie A. Pomorski. Warszawa: Świat Książki.
Google Scholar
Hass, L. (1980). Sekta farmazonii warszawskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Hymny homeryckie. (2007). tłum. W. Appel. Toruń: Algo.
Google Scholar
Kerényi, K. (1993). Hermes przewodnik dusz. Warszawa: Wydawnictwo Sen.
Google Scholar
Kerényi, K. (2002). Mitologia Greków. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Google Scholar
Kotula, A. i Krakowski, P. (1980). Rzeźba XIX wieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Krakowski, P. (1973). Wątki znaczeniowe w architekturze wieku XIX. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego Prace z Historii Sztuki, 11, s. 63–81.
Google Scholar
Kubiak, Z. (1997). Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki.
Google Scholar
Lipszyc, A. (2006). Piekielne Pasaże. Literatura na Świecie, 5–6, s. 429–444.
Google Scholar
Nawrot, L. (1999). Źródła hermetyzmu i alchemii, Nowa Krytyka, 10, s. 179–199.
Google Scholar
Rewers, E. (2005). Post – Polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Ryszkiewicz, M. (1994). Matka Ziemia w przyjaznym kosmosie. Gaja zasada antropiczna w dziejach myśli przyrodniczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Stefański, K. (2005). Architektura XIX wieku na ziemiach polskich. Warszawa: Wydawnictwo DIG.
Google Scholar
Smolarkiewicz, E. (2012). Rewitalizacja jako forma przywoływania przeszłości. W: Deklinacja odnowy miast. Z dyskusji nad rewitalizacją w Polsce. Poznań: Wydawnictwo UAM, s. 69–78.
Google Scholar
Sznajderman, M. (2014). Błazen: maski i metafory. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
Google Scholar
Szram, A. (1974) Zabytki i współczesność w mieście. Głos Robotniczy, 47, s. 340.
Google Scholar
Szram, A. (1998). Inicjatywy budowlane I.K. Poznańskiego jako wyraz mecenatu artystycznego łódzkiego przemysłowca, Łódź: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Łodzi.
Google Scholar
Sztumski, W. (2006). Idea zrównoważonego rozwoju a możliwość jej urzeczywistnienia, Problemy Ekorozwoju, 1 (2), s. 73–76.
Google Scholar
Trias, E. (1999). Myślenie o religii. W: Religia. Jasques Derrida, Gianni Vattimo i inni. Tłum. M. Kowalska et al. Warszawa, Wydawnictwo Alatheia.
Google Scholar
Trzcińska, I. (2001). Logos, mit i ratio. Wybrane koncepcje racjonalności od XV do XVII wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar
Vernant, J.-P. (1974). Mythes et pensée chez les Grecs. Paris: Maspero.
Google Scholar
Wójtowicz, N. (2006). Masoneria. Mały słownik. Warszawa: Verbinum.
Google Scholar
Zaidman, L.B. (2008). Grecy i ich bogowie. Warszawa: Mówią Wieki Wymiary.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.