Aesthetic categories of uniqueness and peculiarity and the risk of their use in axiological context
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.40.06Keywords:
uniqueness, peculiarity, curiosity, aesthetics, semantics, axiologyAbstract
The main subject of the article are uniqueness and peculiarity – both as terms that function within the theoretical-aesthetic discourse and as words playing a significant role in everyday language. They are commonly use outside the context of aesthetics and philosophical reflection on art and overused by institutions carrying out tasks in the field of socio-cultural policy to promote events, phenomena and objects, even though both their etymology, semantics and linguistic pragmatics indicate that they are problematic. This is because there is a certain level of inherent judgement present in their lexical definitions, and they acquire additional evaluative value in different contexts. Moreover, based on dictionary definitions it can be seen that “uniqueness” and “peculiarity” are words functioning in a semantic family that poses a risk of blurring meanings. This in turn results in ambiguity in the aesthetic-normative evaluation of phenomena described by notions of uniqueness and peculiarity as terms functioning in the theoretical-aesthetic discourse. The analysis of word origins, the characterization of the normative potential of “uniqueness” and “peculiarity” as well as words related to them, and the emphasis on the role of the context in which they occur, juxtaposed with their basic meaning in selected modern languages, will highlight the key linguistic problems in everyday experience, but also to point to terminological issues significant from the point of view of specialist discourse
References
Austin, J. L. (1993). Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne. Tłum. B. Chwedeńczuk. Warszawa: PWN.
Google Scholar
Bańko, M. (2000). Inny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bańko, M. (2003). Mały słownik wyrazów kłopotliwych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bańko, M. (2007). Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Bańkowski, A. (2000). Etymologiczny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Boryś, W. (2005). Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar
Dąbrówka, A., Geller, E. i Turczyn R. (1998). Słownik synonimów. Warszawa: Świat Książki.
Google Scholar
Dle.rea.es. Diccionario de la lengua española. Online: https://dle.rae.es/ [dostęp 4.05.2022].
Google Scholar
Długosz-Kurczabowa, K. (2003). Nowy słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Doroszewski, W. (1958–1969). Słownik języka polskiego. Warszawa: Wiedza Powszechna / PWN.
Google Scholar
Gaver, W. W. (2007). Curious things for curious people, s. 1–8. Online: https://www.researchgate.net/publication/242534029_CURIOUS_THINGS_FOR_CURIOUS_PEOPLE [dostęp 4.05.2022].
Google Scholar
Jamrozik, E. (2005). Słownik włosko-polski, polsko-włoski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Kant, I. (1986). Krytyka władzy sądzenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Korpanty, J. (2003). Słownik łacińsko-polski. Warszawa. Wydawnictwo Szkolne PWN.
Google Scholar
Krauss, R. E. (1997). Oryginalność awangardy. W: Nycz, R. (red.), Postmodernizm. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, s. 399–420.
Google Scholar
Kurzowa, Z. et al. (1998), Słownik synonimów polskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Larousse.fr. Encyclopédie et dictionnaires gratuits en ligne. Online: https://www.larousse.fr/
Google Scholar
dictionnaires/francais/p%C3%A9cuniaire/58915 [dostęp 4.05.2022].
Google Scholar
Levinson, J. (1980). Aesthetic Uniqueness. The Journal of Aesthetics and Art Criticism, 38 (4), s. 435–449.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2307/430325
Linde-Usiekniewicz, J. i Smith, P. G. (2007). Polsko-angielski słownik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Mróz, J. (2021). Aesthetic Uniqueness of Public Space. Based on the Example of the Region of Łódź (Poland) Basic Terminological Issues. On the W@terfront, 63 (9), s. 3–27. https://doi.org/10.1344/waterfront2021.63.9.01 [dostęp 4.05.2022].
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1344/waterfront2021.63.9.01
Onions, C. T. (1966). The Oxford Dictionary of English Etymology. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Papis, T. (2005). Słownik hiszpańsko-polski, polsko-hiszpański. Łódź: Galeria Polskiej Książki.
Google Scholar
Perlin, O. (2006). Wielki słownik polsko-hiszpański. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar
Plezia, M. (1998). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Plezia, M. (1999). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Plezia, M. (2007). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Pomian, K. (1996). Zbieracze i osobliwości. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Robert, P. (2017). Le Petit Robert: dictionnaire alphabétique et analogique de la langue française. Paris: Le Robert.
Google Scholar
Rundell, M. (2002). Macmillan English Dictionary: For Advanced Learners. Macmillan Publishers.
Google Scholar
Sikora Penazzi, J. i Sieroszewska, K. (2015). Popularny słownik francusko-polski, polsko-francuski. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar
Schwarz, C. et al. (1988). Chambers English Dictionary. Cambridge: Chambers.
Google Scholar
Scruton, R. (2011). Beauty: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar
Scruton, R. (2018). Piękno. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Simmel, G. (1908), Das Problem des Stiles. Dekorative Kunst. Illustrierte Zeitschrift für Angewandte Kunst, r. 11, nr 7, t. 16, red. H. Bruckmann, s. 307–316. Online: https://socio.ch/sim/verschiedenes/1908/stil.htm [dostęp 4.05.2022].
Google Scholar
Simmel, G. (2007). Problem stylu. W: Simmel, G., Filozofia kultury wybór esejów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego., s. 177–184.
Google Scholar
Słobodska, M. (2002). Słownik francusko-polski, polsko-francuski. Kielce: „Delta”.
Google Scholar
Summers, D. et al. (2006). Longman Dictionary. Harlow: Pearson Longman.
Google Scholar
Treccani.it. La cultura Italiana-Vocabolario-Treccani. Online: https://www.treccani.it/vocabolario/ [dostęp 4.05.2022].
Google Scholar
Wahrig-Burfeind, R. (2008). Großwörterbuch Deutsch als Fremdsprache. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Wierzbicka, A. (2006). Semantyka jednostki elementarne i uniwersalne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Wiktorowicz, J. i Frączek, A. (2008). Wielki słownik polsko-niemiecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Wittgenstein, L. (1977). Wykłady o estetyce, tłum. P. Graff. Studia Estetyczne, t. XIV, s. 131–146.
Google Scholar
Wittgenstein, L. (2008). Dociekania filozoficzne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.