Problem świeckości państwa a wyzwania nowoczesności. Na marginesie Religii i neutralności światopoglądowej państwa Ryszarda Panasiuka
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6107.42.01Słowa kluczowe:
nowoczesność, świeckość państwa, kryzysAbstrakt
Punktem odniesienia mojego tekstu jest wystąpienie Ryszarda Panasiuka poświęcone idei świeckości państwa, którą traktuję jako składnik nowoczesności. W kontekście kryzysu wywołanego rozwojem nowoczesności stawiam pytanie o możliwość podjęcia działań prewencyjnych. Utrzymuję, że ich skuteczność zależy od tego, czy możliwe jest spojrzenie na obecną sytuację z perspektywy zewnętrzności (transgresja), do której odnoszą się światopoglądy często pozostające ze sobą w konflikcie. Twierdzę, że świeckie państwo stwarza szansę na owocny dialog tych światopoglądów stwarzając szansę na realizację działań prewencyjnych.
Bibliografia
Bauman, Z. (2018). Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość. Tłum. K. Lebek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Berman, M. (2006). „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności. Przełożył M. Szuster. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Bobako, M. (2010). Demokracja wobec różnicy. Multikulturalizm i feminizm w perspektywie polityki uznania. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Bogusławski, M.M. (2020). Wariacje (post)humanistyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8142-653-4
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-653-4
Chrzanowski, W. (1998). Państwo demokratyczne a neutralne światopoglądowo. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 9–18.
Google Scholar
Chutorański, M. (2020). Nie(tylko)ludzkie wymiary edukacji. W stronę pedagogiki nieantropocentrycznej. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.
Google Scholar
Daniel, K. (1998). Słabość argumentu większościowego. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 55–62.
Google Scholar
Dąbrowski, J. i Demenko, A. (2014). Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. Tomy 1 i 2. Warszawa: Fundacja Kultura Miejsca.
Google Scholar
Deleuze, G. (2017). Immanencja: życie. Tłum. K.M. Jaksender. Kraków: Eperons/Ostrogi.
Google Scholar
Derrida, J. (2016). Widma Marksa. Tłum. T. Załuski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Engels, F. (1979). Dialektyka przyrody. Tłum. T. Zabłudowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Fukuyama, F. (2009). Koniec historii. Tłum. T. Bieroń, M. Wichrowski. Kraków: ZNAK.
Google Scholar
Guldi, J. i Armitage D. (2014). The History Manifesto. https://doi.org/10.1017/9781139923880
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1017/9781139923880
Heller, Á. (2012a). Trzy logiki nowoczesności i podwójne związanie wyobraźni. Tłum. W. Bulira. W: Heller, Á., Eseje o nowoczesności. Red. J.P. Hudzik. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 169–191.
Google Scholar
Heller, Á. (2012b). Złożoność sprawiedliwości – wyzwanie dla XXI wieku. Tłum. J. P. Hudzik. W: Heller, Á., Eseje o nowoczesności. Red. J.P. Hudzik. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 193–212.
Google Scholar
Kardaś, A. et al. (2021). Redaktorzy Nauki o Klimacie: Gadomski kwestionuje wiedzę naukową, 8 czerwca. Online: https://wyborcza.pl/7,75968,27177152,redaktorzy-nauki-o-klimacie-gadomski-kwestionuje-wiedze-naukowa.html [dostęp: 10.07.2021].
Google Scholar
Kowalska, M. (2005). Demokracja w kole krytyki. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar
Kowalska, M. (2021). O sprawiedliwości innymi słowy. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Google Scholar
Latour, B. (2009). Czy nie-ludzie zostaną zbawieni? Argument ekologiczny. Tłum. M. Bokiniec. W: Ekologia. Przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, s. 18–52.
Google Scholar
Legutko, R. (1998). Różne aspekty neutralności światopoglądowej. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 63–69.
Google Scholar
Panasiuk, R. (1998). Religia i neutralność światopoglądowa państwa. W: Nowicka-Włodarczyk, E. (red.), Neutralność światopoglądowa państwa. Kraków: Fundacja „Międzynarodowe Centrum Rozwoju Demokracji”, s. 19–31.
Google Scholar
Pieniążek, P. (2006). Suwerenność a nowoczesność. Z dziejów poststrukturalistycznej recepcji myśli Nietzschego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar
Pietrzak, M. (2012). Państwo prawne, państwo świeckie. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Google Scholar
Schillebeeckx, E. (2018a). The search for the living God. W: Schillebeeckx, E., The Collected Works of Edward Schillebeeckx, vol. XI: Essays. Ongoing Theological Quest. Red. T.M. Schoof, C. Sterkens, E. Borgman, R.J. Schreiter. London–New York–Oxford–New Dehli–Sydney: T&T Clark, s. 35–50.
Google Scholar
Schillebeeckx, E. (2018b). „Theological interpretation of faith in 1983”. W: Schillebeeckx, E., The Collected Works of Edward Schillebeeckx, vol. XI: Essays. Ongoing Theological Quest. Red. T. M. Schoof, C. Sterkens, E. Borgman, R. J. Schreiter. London–New York–Oxford–New Dehli–Sydney: T&T Clark, s. 51–68.
Google Scholar
Schillebeeckx, E. (2018c). „Liberating theology”. W: Schillebeeckx, E., The Collected Works of Edward Schillebeeckx, vol. XI: Essays. Ongoing Theological Quest. Red. T.M. Schoof, C. Sterkens, E. Borgman, R.J. Schreiter. London–New York–Oxford–New Dehli–Sydney: T&T Clark, s. 69–84.
Google Scholar
Stengers, I. (2013). Une autre science est possible! Manifeste pour un ralentissement des sciences. Paris: La Découverte.
Google Scholar
Touraine, A. (1992). Critique de la modernité. Paris: Fayard.
Google Scholar
Widła, B. (2018). Denializm ponad podziałami. Magazyn Kontakt, 19 grudnia. Online: https://magazynkontakt.pl/denializm-ponad-podzialami/ [dostęp: 10.07.2021].
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2023-12-04 - (2)
- 2023-07-21 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
