Łódź occupies and captivates me... Selected manuscripts collections of the University of Łódź Library as the sources for the history of Łódź and the region at the turn of the 19th and 20th centuries

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-7435.39.01

Keywords:

special collections, manuscripts, lodziana, Lodz, University of Lodz Library

Abstract

The article is a review of selected manuscripts collections from the turn of the 19th and 20th centuries concerning Łódź and the region, from the resources of the University of Łódź Library. The university library, entered into the scientific landscape of the city since 1945, has been collecting documents of particular value to the academic community since the beginning of its existence – these are special collections: cimelia, documents of social life, iconography, cartography, musical documents, manuscripts and old prints collections. Due to the place and circumstances of their creation, physical features, the subject matter (everyday life, events of special importance, image of the city), as well as the author (diverse in terms of age, environment, education, etc.), the handwritten Lodziana – private, official, professional and social group documents are a valuable source for research in the field of humanities. The article provides answers to the questions: to what extent the handwritten notes from Łódź collected in BUŁ supplement the current state of knowledge about Łódź and the region from the turn of the 19th and 20th centuries, and what role they play in popularizing the Library's resources and the history of the city and the region.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Adamek, Robert & Nowak, Tadeusz (2005). 650 lat Pabianic. Studia i szkice. Łódź: Wydawnictwo Literatura.
Google Scholar

Bartnik, Dorota & Piestrzyński, Tomasz (2018). Zwischen Tradition und Modernität. Zur Geschichte der Universitätsbibliothek in Lodz. Historia Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Między tradycją a nowoczesnością. W: Dietl C., Kubisiak M. (red.), Unbekannte Schätze. Germanica des 16. Jahrhunderts in der Universitätsbibliothek Łódź. Nieznane skarby. Germanika XVI-wieczne w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego (s. 21–61). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-251-2.02

Cech Rzemiosł Różnych w Pabianicach. Historia [online]. Pobrano 20 grudnia 2024 r. z: www.cechpabianice.pl/historia.html
Google Scholar

Cichocki, Marek A. (2022). „Ziemia obiecana” – powieść o polskiej transformacji [wywiad z 2.05.2022] [online]. Pobrano 9 października 2023 r. z: https://teologiapolityczna.pl/marek-a-cichocki-ziemia-obiecana-powiesc-o-polskiej-transformacji
Google Scholar

Digitus Index. Inwentarz rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego, [online]. Pobrano 10 stycznia 2025 r. z: https://www.lib.uni.lodz.pl/aktualnosci/szczegoly/biblioteka-ul-z-dofinansowaniem-na-wyjatkowe-projekty
Google Scholar

Golik-Prus Aleksandra (oprac.) (2022). Dyplomy cechów rzemieślniczych w zbiorach Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego [online]. Pobrano 14 listopada 2024 r. z: https://kc-cieszyn.pl/dyplomy-cechow-rzemieslniczych-w-zbiorach-polskiego-towarzystwa-ludoznawczego
Google Scholar

Dunin, Janusz (1992). Z pamiętniczka łódzkiej pensjonarki. Kalejdoskop, 2/1992, 51–52.
Google Scholar

Frączek, Lech (2013). Dokumenty cechowe jako źródło do badań genealogicznych na podstawie akt cechowych miasta Szczekociny [online]. Pobrano 10 grudnia 2024 r. z: www.genealodzy-kielce.pl/cms/documents/publikacje/akta_cechowych_miasta_Szczekociny.pdf
Google Scholar

Gorgolewski, Józef (1984a). Poznański Izrael. W: Polski Słownik Biograficzny, T. XXVIII/1, Z. 116 (s. 295–297). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Gorgolewski, Józef (1984b). Poznański Maurycy, W: Polski Słownik Biograficzny, T. XXVIII/1, Z. 116 (s. 300–301). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Grzegorczyk, Andrzej (2016). Dzieje łódzkich parafii ewangelicko-augsburskich w XIX i na początku XX w. Łódzkie Studia Teologiczne, 25/4, 89–101.
Google Scholar

Hammer und Glocke (2017). In: Österreichische Nationalbibliothek [online]. Pobrano 20 grudnia 2024 r. z: https://www.onb.ac.at/mehr/blogs/detail/hammer-und-glocke
Google Scholar

Janiak, Jan (2011). Kroniko de nia Lodzia Esperantujo Włodzimierza Pfeiffera [fragmenty]. W: Sesja o Włodzimierzu Pfeifferze, „Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych”, 10 (123), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, 19 września 2011 [online]. Pobrano 10 stycznia 2025 z: https://skany.wbp.lodz.pl/pliki/bibik/bibik_123/bibik_123.pdf
Google Scholar

Jordan, Wisława (2008). W secesyjnym ogrodzie. Kolekcja studiów roślin i projektów dekoracyjnych, Łódź: Muzeum Historii Miasta Łodzi.
Google Scholar

Kacprzak, Dariusz (2015). Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880–1939. Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
Google Scholar

Kaczmarek, Roman (1960). Żarliwy rzecznik Łodzi „Głos Robotniczy”, nr 228/1960.
Google Scholar

Kita, Jarosław (2023), Wstęp. W: Łódź poprzez wieki. 1820–1914, Kita J. (red.) (s. 8–9). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Kolbuszewska, Jolanta (2016). Listy prywatne jako źródło do badań nad przeszłością. Kilka uwag o potencjale informacyjnym, ograniczeniach, sposobach wykorzystania. W: Przedmiot, źródła i metody badań w biografistyce, Skrzyniarz R., Dziaczkowska L., Opozda D. (red.), (s. 237–248). Lublin: „Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej”, nr 9.
Google Scholar

Kowalczyński, Krzysztof R. (2017). Łódź przełomu wieków. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Google Scholar

Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, https://niematerialne.nid.pl/en/krajowa-lista-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego/
Google Scholar

Pawlak, Cezary (2015). Mecenat artystyczny rodzin Silbersteinów i Poznańskich – historia, kolekcja, dziedzictwo. Referat wygłoszony na XXXVII sesji Stałej Konfrencji MABPZ – Rapperswil 2015 r. Pobrano 8 listopada 2024 z: https://mabpz.org/publikacje-b/mecenat-artystyczny-rodzin-silbersteinow-i-poznanskich-historia-kolekcja-dziedzictwo
Google Scholar

Pawlak, Wacław (2001). Minionych zabaw czar, czyli czas wolny i rozrywka w dawnej Łodzi. Łódź: Oficyna Bibliofilów.
Google Scholar

Puś, Wiesław (1988). Żydzi w Łodzi w latach zaborów. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Google Scholar

Rękopis (1971). W: Encyklopedia Wiedzy o Książce, Birkenmajer Aleksander et al. (red.), (s. 2075). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Sesja o Włodzimierzu Pfeifferze, „Biuletyn Informacji Bibliotecznych i Kulturalnych”, 10 (123), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Łodzi, 19 września 2011 [online]. Pobrano 10 października 2024 z: https://skany.wbp.lodz.pl/pliki/bibik/bibik_123/bibik_123.pdf
Google Scholar

Stawiszyńska, Aneta (2014). Społeczność łódzkich esperantystów w latach Wielkiej Wojny, (s. 113–126). Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej, T XIII/2014.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/2080-8313.13.08

Stefański, Krzysztof (2014). Wielkie rody fabrykanckie Łodzi i ich rola w ukształtowaniu oblicza miasta. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Google Scholar

Sosnowska, Joanna (2012). Działalność społeczna kobiet Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności 1885–1918. W: Kobieta a patriotyzm. Konteksty historyczno-pedagogiczne XVI–XX wieku. Kryńska E.J., Kalisz Ł., Konopacki A. (red .), (s. 89–103) [online]. Pobrano 10 stycznia 2025 z: https://dspace.uni.lodz.pl:8443/xmlui/handle/11089/5485
Google Scholar

Sosnowska Joanna (2017). Opieka zdrowotna i dobroczynność. W: Łódź poprzez wieki. 1820–1914, Kita J. (red.) (s. 495–520). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Stefański, Krzysztof (2014). Wielkie rody fabrykanckie Łodzi i ich rola w ukształtowaniu oblicza miasta, Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Google Scholar

Strzelecka Maria & Sulejewicz Monika (2022). Jak chronić i popularyzować dziedzictwo kulturowe? Na przykładzie projektów starodrucznych i rękopiśmiennych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2020–2022. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 2(35), 25–45 [online]. Pobrano 10 października 2024 z: https://repozytorium.uni.lodz.pl/handle/11089/47217?show=full
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-7435.35.02

Sulejewicz-Nowicka Monika (2015). Gromadzenie rzadkich wydawnictw XIX-XX-wiecznych oraz druków przeznaczonych do zbiorów specjalnych w latach 2005–2012 w BUŁ. W: Od przeszłości teraźniejszości. Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2015, Wrocławska M., Kujawska I., Łabiszewska I. (red,) (s. 195–196). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Google Scholar

Szulakiewicz, Władysława (2013). Ego-dokumenty i ich znaczenie w badaniach naukowych. Przegląd Badań Edukacyjnych, 16 (1), 65–84.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/PBE.2013.006

Wiadomości ogólne – Wystawa w Niższym Nowogrodzie (1896). Gazeta Rzemieślnicza [online], R. 13, 24, 189–191. Pobrano 10 stycznia 2025 r. z: https://crispa.uw.edu.pl/object/files/360849/display/PDF
Google Scholar

Źródła historyczne pisane [online]. Pobrano 20 listopada 2024 r. z: https://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/zrodla-historyczne-pisane/#dokumenty
Google Scholar

Żebrowska, Alojza (oprac.) (1980). Pfeiffer Włodzimierz. W: Polski Słownik Biograficzny, T. XXV, (s. 760–761). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Published

2025-05-08

How to Cite

Strzelecka, M. (2025). Łódź occupies and captivates me. Selected manuscripts collections of the University of Łódź Library as the sources for the history of Łódź and the region at the turn of the 19th and 20th centuries. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum, 2(39), 13–35. https://doi.org/10.18778/0860-7435.39.01

Issue

Section

Articles