Zrobię to bez zwłok… the category of number in the teaching of Polish as a foreign language to Ukrainian-speaking people

Iryna Bundza

doi:10.18778/0860-6587.26.26

Autor

Iryna Bundza Ivan Franko National University of Lviv, Faculty of Philology, Chair of Polish Philology, 1 Universytetska St., 79000 Lviv, Ukraine https://orcid.org/0000-0001-6818-9872

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.26

Słowa kluczowe:

kategoria liczby, rzeczowniki singularia tantum, rzeczowniki pluralia tantum, nauczanie języka polskiego jako obcego, język polski, język ukraiński

Abstrakt

Artykuł przedstawia osobliwości kategorii liczby polskich i ukraińskich rzeczowników. W celu wskazania trudnych miejsc związanych z nauczaniem kategorii liczby osób ukraińskojęzycznych przeanalizowano polskie i ukraińskie leksemy pod względem realizacji wartości gramatycznej kategorii liczby. Przedstawiono konteksty, w których możliwe jest popełnianie błędów, co może wywołać efekt komiczny lub zakłócić komunikację. Źródłem informacji są słowniki języka polskiego i ukraińskiego, a także zasoby Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz Korpusu Tekstów Języka Ukraińskiego.

Bibliografia

Altytseva L. Yu., 2003, Funktsionalno-semantychni parametry imennykiv z nepovnoiu chyslovoiu paradyhmoiu: avtoref. dys. na zdobuttia nauk. stupenia kand. filol. nauk, Kiev.
Google Scholar

Andrzejczuk A., 2007, (Nie) tylko w liczbie mnogiej. Rozważania o szeroko rozumianych plurale tantum, „LingVaria”, vol. II, pp. 177‒188.
Google Scholar

Andrzejczuk A., 2009, Co jest, a czego nie ma? Oto jest pytanie! Potencjalizmy i defektywizmy w języku polskim, „Biblioteka LingVariów”, vol. 3, M. Skarżyński, A. Czelakowska (eds.), pp. 9‒17.
Google Scholar

Bezpoiasko O. K., 1991, Imenni hramatychni katehorii (funktsionalnyi analiz), Kiev.
Google Scholar

Bogusławski A., 1973, Nazwy pospolite przedmiotów konkretnych i niektóre właściwości ich form liczbowych i połączeń z liczebnikami w języku polskim, in: Z. Topolińska, M. Grochowski (eds.), Liczba, ilość, miara. Materiały Konferencji Naukowej w Jadwisinie, 11‒13 maja 1972 r., Wrocław, Warsaw, Krakow, Gdańsk, pp. 7‒36.
Google Scholar

Boretskyi V. V., 2008, Vzaiemoperekhody v semantyko-hramatychnii katehorii „konkretni – abstraktni imennyky”, „Linhvistychni studii”, vyp. 16, pp. 46‒51.
Google Scholar

Cieślikowa A., 1992, Liczba mnoga czy plurale tantum?, „Język Polski”, vol. LXXII, col. 4‒5, pp. 362‒364.
Google Scholar

Degtyarev V. I., 1987, Plyuralizatsiya imen sobiratelnyh v istorii slavyanskih yazykov, „Voprosy yazyikoznaniya”, no. 5, pp. 59‒73.
Google Scholar

Degtyarev V. I., 1989, Baltiyskie dannye v sravnitelno-istoricheskom izuchenii kategorii chisla slavyanskih yazykov, „Baltistica”, wyp. III, pp. 40‒49.
Google Scholar

Dyszak A., 1999, Rzeczowniki defektywne, „Język Polski”, vol. LXXIX, col. 1‒2, pp. 79‒92.
Google Scholar

Dyszak A., 2001, Rzeczowniki i czasowniki defektywne w systemie fleksyjnym współczesnej polszczyzny, „Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique”, vol. LVII, pp. 141‒154.
Google Scholar

Eliashevska O. V., 2004, Do pytannia pro katehoriiu chysla imennykiv u suchasnomu ukrainskomu movoznavstvi, „Visnyk Lvivskoho un-tu. Seriia filolohichna”, vyp. 34, ch. I, pp. 134‒139.
Google Scholar

Feleszko K., 1980, Funkcje form kategorii liczby w polskiej grupie imiennej, Warsaw.
Google Scholar

Friedelówna T., 1968, Kategoria plurale tantum w języku polskim, Toruń–Poznań.
Google Scholar

Gradkowska J., 1989, Charakterystyka fleksyjna rzeczowników plurale tantum (na materiale Słownika języka polskiego PAN pod red. W. Doroszewskiego), „Studia z polskiej leksykografii współczesnej”, vol. III, Z. Saloni (ed.), pp. 145‒162.
Google Scholar

Grybosiowa A., 1988, Funkcje leksemów liczby mnogiej rzeczownika w języku prasy, radia i telewizji, in: W. Gruszczyński, G. Majkowska, H. Satkiewicz (eds.), Wybór tekstów do nauki o języku polskim dla studentów dziennikarstwa, Warsaw, pp. 247‒254.
Google Scholar

Habrajska G., 1995, Collectiva w języku polskim, Łódź.
Google Scholar

Kolesnykov A. O., 2000, Syntahmatychna paradyhmatyka katehorii chysla morfolohichno nedostatnikh imennykiv: avtoref. dys. na zdobuttia nauk. stupenia kand. filol. nauk, Odessa.
Google Scholar

Korin O., 2010, Semantychna struktura imennykiv pluralia tantum u “Slovari ukrainskoi movy” B. Hrinchenka ta v “Slovnyku ukrainskoi movy”, „Visnyk Lvivskoho universytetu. Seriia filolohichna”, vyp. 34, ch. 1, pp. 140‒147.
Google Scholar

Krawczuk A., 2015, Wspólne interferencje gramatyczne z języków wschodniosłowiańskich w polszczyźnie mieszkańców Ukrainy, Białorusi, Rosji, in: I. Bundza, J. Kowalewski, A. Krawczuk, O. Sływyński (eds.), Język polski i polonistyka w Europie Wschodniej: przeszłość i współczesność, pp. 374–391.
Google Scholar

Krupianka A., 1988, Wahania i zmiany w kategorii liczby rzeczowników w języku Mickiewicza, in: T. Skubalanka (ed.), Stylistyczna akomodacja systemu gramatycznego, Wrocław, pp. 81–90.
Google Scholar

Krzyżanowski P., 1988, Kategoria liczby jako wykładnik odrębności leksykalnej, „Z polskich studiów slawistycznych” series 7, J. Basara (ed.), pp. 231‒236.
Google Scholar

Krzyżanowski P., 2002, Funkcjonowanie rzeczowników defektywnych w wypowiedzeniu, „Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique”, col. 58, pp. 149‒156.
Google Scholar

Merinov V. V., 2012, Vzaiemodiia hramatychnykh form chysla imennyka iz semantychnoiu katehoriieiu „rakhovanist – nerakhovanist”, „Naukovi zapysky. Seriia: Filolohichni nauky (movoznavstvo)”, vyp. 105(1), pp. 8‒12.
Google Scholar

Miturska-Bojanowska J., 2003, Rosyjskie i polskie rzeczowniki polisemiczne w aspekcie kategorii liczby, Szczecin.
Google Scholar

Moroz T. Yu., 2011, Rozriad zbirnykh imennykiv u konteksti katehorii chysla yak vyiav semantyko-hramatychnoi asymetrii, „Linhvistychni doslidzhennia”, vyp. 32, pp. 191‒194.
Google Scholar

Moroz T. Yu., 2015, Semantyko-hramatychna asymetriia v systemi morfolohichnoi katehorii chysla abstraktnykh imennykiv, „Odeskyi linhvistychnyi visnyk”, no. 15, pp. 99‒102.
Google Scholar

Moroz T. Yu., 2016, Morfolohichna katehoriia chysla imennykiv: pohliady doslidnykiv, „Linhvistychni doslidzhennia”, vyp. 42, pp. 52‒57.
Google Scholar

Nazarenko I. O., 2007, Hramatychna transpozytsiia katehorii chysla imennykiv singularia tantum i movna norma, „Linhvistychni studii”, vyp. 15, pp. 164–169.
Google Scholar

Nazarenko I. O., 2008, Funktsionalno-stylistychni osoblyvosti imennykh chastyn movy, vzhyvanykh u znachenni hiperbolichnoi mnozhyny, „Visnyk Zaporizkoho natsionalnoho universytetu. Filolohichni nauky”, no. 1, pp. 124–129.
Google Scholar

Nedbailo L. I., 1968, Mnozhyna vid imennykiv rechovynnoho znachennia, „Pytannia movnoi kultury”, vyp. 2, pp. 61‒68.
Google Scholar

Pohribnyi I. I., 1999, Materialno-rechovynni imennyky (leksychna semantyka i slovozmina): avtoref. dys. na zdobuttia nauk. stupenia kand. filol. nauk, Kiev.
Google Scholar

Rogowska E., 1991, Kategoria plurale tantum w funkcji formantu słowotwórczego, „Język Polski”, vol. LXXI, col. 3‒5, pp. 213‒220.
Google Scholar

Rogowska E., 1992, O formach liczbowych nazw owoców we współczesnej polszczyźnie, „Język Polski”, vol. LXXII, col. 4–5, pp. 265–271.
Google Scholar

Szapkina O., 1980, O osobliwościach użycia form liczby pojedynczej i mnogiej rosyjskich i polskich nazw owoców i jarzyn, „Poradnik Językowy”, col. 5, pp. 228‒239.
Google Scholar

Szapkina O., 2013, Do trzech razy sztuka. O kwantytatywności w polskim językowym obrazie świata, „Kwartalnik Polonicum”, issue 13, pp. 8‒16.
Google Scholar

Szapkina O. N., 2017, Osobennosti chislovogo povedeniya predikatnyh imen suschestvitelnyh v polskom yazyke, „Yazyk, soznanie, kommunikatsiya”, vol. 55, V. V. Krasnych (ed.), pp. 314‒323.
Google Scholar

Tambor J., 2017, Niektóre „akademickie” pluralia tantum – semantyka, pragmatyka, struktura, „Postscriptum Polonisyczne”, issue 1(19), pp. 53‒69.
Google Scholar

Ternova A. I., 2004, Dynamika nulsufiksalnoho tvorennia imennykiv pluralia tantum v novii ukrainskii movi, „Visnyk Zhytomyrskoho derzhavnoho universytetu imeni Ivana Franka”, vyp. 14, pp. 188‒193.
Google Scholar

Żurowski S., 2014, Bez focha o fochach – foch i fochy jako nazwy werbalnych i niewerbalnych zachowań komunikacyjnych. Szkic leksykologiczny, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2377/s_zurowski_036.pdf?sequence=1 [26.05.2019].
Google Scholar