Potrzeby, możliwości i konteksty wprowadzenia do nauczania języka polskiego jako obcego treści związanych z prawami człowieka

Iwona Pałucka-Czerniak

doi:10.18778/0860-6587.28.24

Autor

Iwona Pałucka-Czerniak Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Filologii Polskiej, al. Wojska Polskiego 67, 65-001 Zielona Góra https://orcid.org/0000-0002-6037-7729

DOI:

https://doi.org/10.18778/0860-6587.28.24

Słowa kluczowe:

nauczanie języka polskiego jako obcego, prawa i wolności człowieka, dialog międzykulturowy

Abstrakt

Artykuł omawia wprowadzenie tematyki związanej z prawami człowieka do cyklu kształcenia językowego cudzoziemców na zajęciach języka polskiego jako obcego. Prezentowane refleksje bazują na wynikach projektów realizowanych na Uniwersytecie Zielonogórskim w latach 2017–2020. Odbiorcami tych działań są głównie dorośli cudzoziemcy, którzy z dużym entuzjazmem i obopólną korzyścią przyjmują poszerzenie treści nauczania o zagadnienia z praw człowieka. Rozmowa na te tematy zawsze wiąże się z ujawnianiem przyjętej przez słuchaczy (świadomie lub nie) ideologii, filozofii społecznej. Aktywizuje słuchaczy i pozwala płynnie przejść od nauczania słownictwa i struktur gramatycznych do względnie naturalnej komunikacji. Wydaje się korzystne poszerzenie słownictwa tematycznego i ról komunikacyjnych o te formy, które uczyłyby zachowań komunikacyjnych potrzebnych cudzoziemcom w rozmaitych sytuacjach, w których może dochodzić do łamania ich praw. Wprowadzenie elementów wiedzy z zakresu praw człowieka do nauczania języka polskiego może stwarzać szeroką i funkcjonalną podstawę do dialogu międzykulturowego, który ma duży wpływ na motywację do nauki, kształtuje postawę aktywności i otwartości, a także wzbogaca interakcję.

Bibliografia

Ciechanowski J., Czyż E., Szewczyk E. (red.), 2002, Prawo do nauki. Raport z monitoringu, Warszawa.
Google Scholar

Domagała A., Florczak A., 2018, Prawa człowieka. Materiały edukacyjne, Wrocław https://eul.ceo.org.pl/sites/eul.ceo.org.pl/files/prawa_czlowieka.pdf (dostęp: 15.05.2020).
Google Scholar

Gawlicz K., Rudnicki P., Starnawski M. (red.), 2015, Dyskryminacja w szkole – obecność nieusprawiedliwiona. O budowaniu edukacji antydyskryminacyjnej w systemie edukacji formalnej w Polsce. Raport z badań, Warszawa.
Google Scholar

Grzelak J., 2010, Polski język prawa – w perspektywie glottodydaktycznej, Poznań.
Google Scholar

Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red.), 2011, Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Kraków.
Google Scholar

Nikitorowicz J., 2004, Kształtowanie tożsamości kulturowej współczesnego człowieka, w: Edukacja międzykulturowa. Poradnik dla nauczyciela, A. Klimowicz (red.), Warszawa, s. 45–53.
Google Scholar

Paleczny T., 2016, Kształtowanie kompetencji komunikacyjnej w relacjach międzykulturowych, w: Biblioteka „LingVariów” Glottodydaktyka t. 13: Język, literatura i kultura polska w świecie, W. Miodunka, A. Seretny (red.), Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 73–86.
Google Scholar

Piechowiak M., 1999, Filozofia praw człowieka, Lublin.
Google Scholar

Rzepliński A. (red.), 1992, Prawa i wolności człowieka, Warszawa.
Google Scholar

Rzeszutko-Iwan M., 2016, Przekaz wiedzy, czyli nauczanie specjalistycznej odmiany języka – w kontekście pedagogiki CLIL, „Acta Uniwersitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” 23, s. 97–113.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.23.08

Steciąg M., 2014, Glottodydaktyka w ujęciu ekolingwistycznym, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców” 21, s. 51–62.
Google Scholar

Zarzycka G., 2019, Kulturemy polskie – punkty widzenia, techniki ich wydobywania i negocjowania. Stosowanie perspektywy etnolingwistycznej w glottodydaktyce polonistycznej, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie polonistyczne cudzoziemców” 26, s. 425–442.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/0860-6587.26.29