Jan Kochanowski – Jan Matejko. W 440 rocznicę śmierci poety

Autor

  • Marta Kłak-Ambrożkiewicz Muzeum Dom Jana Matejki o/ Muzeum Narodowe w Krakowie image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.02

Słowa kluczowe:

Jan Kochanowski, Jan Matejko, twórczość artystyczna, jubileusz, Kraków

Abstrakt

Tekst jest efektem pracy nad scenariuszem przygotowanej przez autorkę w 2021 r. wystawy „Jan Kochanowski w twórczości Jana Matejki. Wokół bohatera i obrazu” nawiązującej do zainteresowań Jana Matejki (1838–1893) postacią poety epoki Odrodzenia. Jan Matejko kilkakrotnie w swojej twórczości przedstawiał wydarzenia i postacie ważne dla historii kultury, a wśród nich pojawia się także Jan Kochanowski (1530–1584). Artysta wykonał szkice portretowe, szkice kompozycyjne do obrazów, obraz historyczny czy też portret imaginacyjny poety, uwiecznił go także w dziele Ubiory w Polsce 1275–1795. Znakomity malarz gromadził w kolekcji artefakty związane z epoką. W pierwszych latach twórczości Matejki powstał obraz Jan Kochanowski z Urszulką (1862) przedstawiający poetę, autora Trenów cierpiącego po stracie córki.

W roku 1884 krakowska Akademia Umiejętności uczciła trzechsetną rocznicę śmierci Jana Kochanowskiego zjazdem naukowym jego imienia. Jan Matejko ofiarował fantazyjny portret poety z humorystycznym wierszykiem własnego autorstwa umieszczonym na odwrocie obrazu. Artysta w ówczesnej działalności kulturalnej i społecznej był również zaangażowany w powstanie wystawy, organizowanej w salach Sukiennic przez Zarząd Muzeum Narodowego. Między innymi udostępnił publiczności artefakty z własnej kolekcji, a portret poety jego autorstwa witał gości wystawy.

Biogram autora

Marta Kłak-Ambrożkiewicz - Muzeum Dom Jana Matejki o/ Muzeum Narodowe w Krakowie

Mgr Marta Kłak-Ambrożkiewicz – etnolog i muzealnik, kustosz, pracuje w Muzeum Narodowym w Krakowie i od wielu lat związana jest zawodowo z Muzeum Dom Jana Matejki, którym kieruje, kuratorka zbiorów Jana Matejki. Autorka m.in. publikacji: Jan Matejko. Opus magnum: polichromia Kościoła Mariackiego w Krakowie; Muzeum Dom Jana Matejki; Jan Matejko wokół biografii i dzieła; Genius loci. Miejsce – ludzie – zbiory oraz kuratorka wielu wystaw o artyście, od wielu lat współpracuje m.in. z Uniwersytetem Jagiellońskim.

Zainteresowania naukowe: badania nad biografią Jana Matejki, jego kolekcją oraz recepcją twórczości.

Bibliografia

Muzeum Narodowe w Krakowie, Odpis protokołu z dnia 9 lipca 1904 roku spisanego w Muzeum im. Jana Matejki w domu pod L. or. 41 przy ul. Floryańskiej z powodu odbioru domu i zbiorów Jana Matejki na rzecz gminy miasta (nr inw. IX/3155).
Google Scholar

Muzeum Narodowe w Krakowie, Gorzkowski M., Jan Matejko epoka od roku 1861 do końca życia artysty z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu, Kraków 1898 (rękopis przechowywany w MNK).
Google Scholar

Gorzkowski M., Jan Matejko epoka od roku 1861 do końca życia artysty z dziennika prowadzonego w ciągu lat siedemnastu, Kraków 1993.
Google Scholar

Hoesick F., Powieść mojego życia, t. 1, Wrocław 1959.
Google Scholar

Jabłoński I., Wspomnienia o Janie Matejce, Lwów 1912.
Google Scholar

Przewodnik dla zwiedzających Dom Matejki, Muzeum Narodowe, Kraków 1904.
Google Scholar

Serafińska S., Jan Matejko. Wspomnienia rodzinne, Kraków 1955.
Google Scholar

„Przegląd Polski” 1884.
Google Scholar

„Tygodnik Powszechny” 1884.
Google Scholar

Bieniarzówna J., Małecki J. M., Dzieje Krakowa, t. 3, Kraków 1979.
Google Scholar

Gintel J., Jan Matejko. Wypisy biograficzne, oprac. J. Bogucki, Kraków 1955.
Google Scholar

Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 1992.
Google Scholar

Kunińska M., Historia sztuki Mariana Sokołowskiego, Kraków 2014.
Google Scholar

Michalik J., Dzieje teatru w Krakowie w latach 1865–1893, Kraków 2004.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2023-12-30

Jak cytować

Kłak-Ambrożkiewicz, M. (2023). Jan Kochanowski – Jan Matejko. W 440 rocznicę śmierci poety. Studia Z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX I XX Wieku, 26, 29–42. https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.02

Numer

Dział

Artykuł