Głębiny i płycizny. Rzecz o trudach syntetyzowania historii miasta (na marginesie książki Marcina J. Szymańskiego „Łódź na wodach dziejów. Biografia miasta”, Łódź 1920, ss. 320)

Kamil Śmiechowski

doi:10.18778/2080-8313.23.08

Autor

Kamil Śmiechowski Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0003-4614-8599

DOI:

https://doi.org/10.18778/2080-8313.23.08

Słowa kluczowe:

Łódź, historia miast, współczesna historiografia regionalna, historia przemysłu, historia pracy, historia płci, historia kulturowa

Abstrakt

Historia miast stanowi obszar badawczy, w którym dochodzi do szeregu interesujących zjawisk, wymykających się klasycznej historiografii. Jednym z nich są „biografie miast”, czyli sposób pisania o ich przeszłości naśladujący biografie postaci historycznych. Próby napisania biografii Łodzi podjął się Marcin Szymański. W artykule niniejszym dokonano oceny czy badacz związany z Instytutem Historii Uniwersytetu Łódzkiego dobrze wywiązał się z tego zadania. Przeanalizowano także miejsce książki M. Szymańskiego w literaturze poświęconej Łodzi i jej użyteczność jako źródła wiedzy o przeszłości miasta. Wskazano także mocne i słabe strony recenzowanej książki.

Biogram autora

Kamil Śmiechowski - Uniwersytet Łódzki

Dr Kamil Śmiechowski – historyk, adiunkt zatrudniony od 2015 r. w Katedrze Historii Polski XIX w. Instytutu Historii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Sekretarz naukowy Interdyscyplinarnego Centrum Studiów Miejskich UŁ. Zainteresowania naukowe: historia miast, analiza dyskursu nowoczesności, historia procesów modernizacyjnych na ziemiach polskich w XIX i XX w., dzieje Łodzi. Autor i współautor kilku monografii, w tym: Kwestie miejskie. Dyskusja o problemach i przyszłości miast w Królestwie Polskim 1905–1915, Łódź 2020.

Bibliografia

Broński K., Szpak J., Procesy urbanizacyjne w Europie w XIX i XX wieku. Problemy i koncepcje badawcze, „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie” 2002, nr 587, s. 17–30.
Google Scholar

Dinter H. S., Spod czarnych dymów. Łódź w latach 1861–1918, Łódź 1978.
Google Scholar

Ewen S., What is Urban History?, Cambridge; Malden 2016.
Google Scholar

Gałecki W., Biografie miast. Zarys problematyki genologicznej w perspektywie hermeneutycznej teorii gatunku, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2020, nr 16, s. 185–198.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2020.16.09

Hachlica M., Gdańskie transpozycje, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2015, nr 2, s. 147–156 https://doi.org/10.18276/au.2015.2.5-12
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/au.2015.2.5-12

Hofmann A. R., The Biedermanns in the 1905 Revolution: A Case Study in Entrepreneurs’ Responses to Social Turmoil in Łódź, “The Slavonic and East European Review” 2004, t. 82, s. 27–49 https://doi.org/10.1177/03324893211052461
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/03324893211052461

Ira J., Rethinking the genre: Urban biographies as means of creating critical public spheres, “Urban History” 2021, t. 48, s. 162–178.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1017/S0963926819001123

Janczak J., Ludność Łodzi przemysłowej 1820–1914, Łódź 1982.
Google Scholar

Joffe M., Regional rivarly and economic nationalism: the central industrial region industrialists’ strategy for the development of the Russian economy, 1880s-1914, “Russian History” 1984, t. 11, s. 369–399.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1163/18763316-i0000024

Kowalski K., Dzionek-Kozłowska J., Matera R., The Effect of Geography and Institutions on Economic Development: The Case of Lodz, “Journal of Interdisciplinary History” 2018, t. 48, s. 523–538 https://doi.org/10.1162/JINH_a_01198
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1162/JINH_a_01198

Lewicki W., Kariera miasta Łodzi, Łódź 1971.
Google Scholar

Loew P. O., Gdańsk. Biografia miasta, Gdańsk 2013.
Google Scholar

Łódź. Monografia miasta, red. S. Liszewski, Łódź 2009.
Google Scholar

Piętka B., Krwawe strajki w II RP, „Tygodnik Przegląd” 2016, nr 22 https://www.tygodnikprzeglad.pl/krwawe-strajki-ii-rp/ (dostęp: 25.02.2021).
Google Scholar

Puś W., Dzieje Łodzi przemysłowej (zarys historii), Łódź 1987.
Google Scholar

Rynkowska A., Działalność gospodarcza władz Królestwa Polskiego na terenie Łodzi przemysłowej w latach 1821–1831, Łódź 1951.
Google Scholar

Rynkowska A., Ulica Piotrkowska, Łódź 1970.
Google Scholar

Sikorska-Kowalska M., Emancypacja społeczna i zawodowa robotnic łódzkich przełomu XIX i XX wieku, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku” 2003, t. 1, s. 90–107.
Google Scholar

Szymański M. J., Łódź na wodach dziejów. Biografia miasta, Łódź 2020.
Google Scholar

Traba R., Ciągłość i historia przerywana: miasto w długim trwaniu, [w:] O nowy model historycznych badań regionalnych, red. K. A. Makowski, Poznań 2007, s. 75–88.
Google Scholar

Włodarczyk E., Miasto dziewiętnastowieczne jako przedmiot zainteresowań badawczych historyków – kierunki badań, „Roczniki Dziejów Społeczno-Gospodarczych” 1992/1995, t. 43–45, s. 63–77.
Google Scholar

Woźniak K. P., Spory o genezę Łodzi przemysłowej w pracach historycznych autorów polskich, niemieckich i żydowskich, [w:] Polacy – Niemcy – Żydzi w Łodzi w XIX–XX w. Sąsiedzi dalecy i bliscy, red. P. Samuś, Łódź 2007, s. 9–25.
Google Scholar

Wyrobisz A., Nowe koncepcje w badaniach nad historią miast europejskich, „Przegląd Historyczny” 1989, t. 80, s. 155–174.
Google Scholar

Zysiak A., Śmiechowski K., Piskała K., Marzec W., Kaźmierska K., Burski J., From Cotton and Smoke. Łódź – Industrial City and Discourses of Asynchronous Modernity, 1897–1994, Łódź–Kraków 2018.
Google Scholar

Żarnowska A., Women in Working Class Families in the Congress Kingdom (the Russian Zone of Poland) at the Turn of the Nineteenth Century, [w:] eadem, Workers, Women and Social Change in Poland, 1870–1939, Aldershot 2004, s. 163–175.
Google Scholar